2017年10月4日 星期三

Tiong-chhiu hoán-séng kám-giân

Kàu taⁿ, lán 做人老師也 足chōe tang ah, 如今 jú 來soah jú giâu-gî ka-kī ê 行放kám 有 老師人ê 格 iah-sī 質?尤其, 幾 ā年ah,學生普遍無leh 要緊學校ê 學習ah,睏、hôe 手機á、sńg 電動 lóng 比 聽lán 講課 khah 好。Lán 看tio̍h 也 無火氣ah, kan-ta 憂心藏 tī 心肝頭 niâ。Iā án-ni,社會 iah-sī 學校當局 lóng ē 要求 老師 ài 變竅, ài 變猴弄, nā 變無súi-khùi, iah是根本變無lián, tio̍h lóng kā 學生學習責任 tu tī lán ê 肩胛頭。 有幾ā回,lán óa beh 10 ê 博士老師,為tio̍h 1 ê m̄ ài 讀書 m̄ ài 上課ê 學生gín-á khui 會 檢討 老師管教 siuⁿ 嚴、 課程內容 siuⁿ 難。Siūⁿ  tio̍h kám bē 使人 iàn-khì leh? Koh 有he 學生教學評量烏白寫, lán改進報告tio̍h寫bē 了。

Lán 社會人算是bē-bái, 看 tio̍h 老師人人真 ē曉 敬重,是講 m̄ 知leh 敬重 sáⁿ hòe, kap lán chōe-chōe 人 拜神拜佛 kâng 款, khah 大面 giâ 香tòe 拜 niâ。 而且, koh kan-ta ńg-bāng 神明 ē  tiám-tîn 保庇, lóng 無 leh khòa 念 i 神明 對重ê 精神生活。

我bat 問過 gún 親身老bú, i tio̍h 是 án-ni。I 也算做 台灣cha-bó͘ 人 ê 典型代表, 8 9歲 分 hō͘  gún A-má io,pún-chiâⁿ beh kap gún A-kū sak 做堆, m̄-koh in 兄妹情 贏過 pē-bú 意,chiah ē 嫁gún pâ, chhiâⁿ gún chit tīn gín-á。

8 9 歲, hit 時 chng-kha 所在 ê gín-á 有ê 早 tio̍h ài 款 kui 家 ah,所以, 有 bat 事 ê, gún bú-á 照講 人 無leh gōng,thài ē m̄-bat leh。是講 in chhin-siⁿ pē-bú 家境實在 bē 講tit, 分--人了後, 也 bē-sái koh 來去。Lán án-ni 想, 看 tio̍h 8 9 歲 cha-bó͘ gín-á, pē-bú kìⁿ bé-tio̍h,lán kám-bē 心肝頭chiâu 酸 leh?  Kap pē-bú 拆離, siáng ē 堪 tit! Án-ni tùi i 影響, kám bē 1 世人 ?Koh pun--人 m̄-sī 去做 小姐人á lioh, sī 去做奴kán lioh。Só͘-tì,lán 一直認為 i 心理 ê 傷痕 早tio̍h 變做 khih-khiah, chit ê khih-khiah永遠 bē 好,人永遠無 thang 爽快,án-nóa 補也補 bē tīⁿ,che 也 éng-éng 影響 tio̍h gún chiah-ê gín-á。

Só͘-í, i 國校三年 tio̍h 無 koh 入學園 ah。I bé-á tio̍h kā ǹg-bāng lóng hē tī kiáⁿ-jî sī-sè 身軀。 I bat 講 nā i ē-tàng, i beh 有冊讀kah 無冊,ta̍k 項都 beh 贏--人,鼓舞 gún 人人盡量讀,m̄-koh gún pâ tio̍h 無 án-ni 想。Gún pâ khah kah意 人生輕鬆度日 tio̍h 好, m̄ 免 kah 人 爭siáⁿ 名聲,成就,也m̄ 免ūi tio̍h 金錢相爭kah 流血流滴。Gún hō͘ gún bú-á 影響khah 大,也是gún pâ 愛樂暢ē 關係。

Gún pâ 賭 飲, nn̄g 項 無 chat 無chè, iah 嫖 góa tio̍h m̄ 知,bat 幾ā pái, 半暝á, gún bú-á 挖我起來 陪i 去 kiáu 窟 lia̍h 人,有時, tio̍h koh 去 路頭 扛人。 Tì-kàu, gún bú-á 怨嘆 1 世人。Kàu 過氣 ,chhùi to͘ m̄ 願 原諒gún pâ。是講, lán mā giâu疑,i chiah nih chheh gún pâ, ah ná ē gín-á siⁿ kah 7 ê leh? 事實講, gún 爸 bòng bóng bòng, tùi gín-á koh 極有量 koh thiàⁿ惜,chit點 應該 是in nn̄g-ê ê 共同點。

家內事講 chiah chōe。 Kàu chia先chhé。Lán 是beh 講,尊師ê 觀念 kap 態度 lioh。 Lán nā ē-hiáu 尊師, tī chia 算做是人格ê優點之一。Kui ê 社會lóng án-ni 教示 lán,m̄-koh, lán 警覺tio̍h, lán 自 入學校開始,kàu 離開 學校, kám bat 讀過 "尊師" ê 課文leh?

Lán 想無, phah算 是無。Ná ē 無 he to̍h 真怪奇ah!也lóng bô 講tio̍h siáⁿ-mih gâu人, 是受 tio̍h siáⁿ-mih 老師 教育khan-khioh-ê, ná ē án-ni lah?Kan-ta 叫lán ài 尊師, soah lóng 無leh 講 án-nóa tio̍h 尊, chun ê 理由 leh? 免理由,一日為師,終身師, kah 奇!

唯一講tio̍h 孔子公, iah是 韓愈 寫 1 篇 "師說", 內面 lán kan-ta ē 記得 講:師者,傳道授業解惑也。 講án-ni leh 講, 也 m̄ 知i leh 講 ê 道、業、惑 是sáⁿ!

Ka-tī 無ê, kám ē-sái hō͘ 人 leh? 師 ka-kī kám 得道 ah? Ē-tàng 傳siáⁿ-mih 道 hō͘ 學生 leh? In m̄ 是講 道可道 非常道... Ka-kī  iáu無得道,beh án-nóa 傳?授業 mā sio-kāng ah,吾不如老圃、吾不如老農,beh 授 siáⁿ 業。 經濟學大師kám ū 才調 教人 thàn 大錢?解惑 koh jú 淺明, 做老師ê 人 疑惑也是 kui 山phiâⁿ, 自身ê, 家庭ê,社會ê,國家ê,差不多無 1 項 有才調 解惑 lah!

Án-ni 講起來,到底 老師是 sián leh? ài 做sáⁿ? 孔子公講 三人行必有我師, hit ê 師 是 sáⁿ?


沒有留言:

張貼留言

hiān-si̍t

      Sì goe̍h cha̍p-la̍k, lán thàu-chá ba̍k-chiu peh kim, oa̍t-thâu khòaⁿ piah téng ê sî-cheng, cha̍p tiám cha̍p-gō͘ hun, chhoah chi̍t-ē t...