2012年4月2日 星期一

滬尾黃昏行(Hō͘-boé Hông-hun kiâⁿ) (刊 tī: 自立晚報 1991/12/23 台語點心擔)

滬尾黃昏行 He sī 1 ê thiⁿ-khì chin hó ê ji̍t-chí, goá kap gún ài-jîn-á thit-thô khì Tām-chúi. Gún àn Tâi-pak Sū-lîm chēr kong-chhia se̍rh kèr Thian-bú, chìn-ji̍p Tām-chúi Hô hô-hoāⁿ. Lō͘soàⁿ chiàⁿ -chhiú-pêng chit lia̍p soaⁿ chiok kīrn ê, sǹg--khí-lâi bô kài koân, tio̍h-sī Toā-tûn Soaⁿ. Chheng san chhùi chháu, tiong-ng iah ū 1 phiàn âng 1 phiàn pe̍h ê sek-tì, chiok-sêng 1 phìⁿ chhùi-chhiⁿ-chhiⁿ ê chhài hio̍h hō͘ thâng khè kah khí âng-pan, o͘-jiah, kiông-kiông-beh sí--khì kāng 1khoán, Chit khoán kéng-tì, hō͘ goá siūⁿ khí 1 tiâu súi koh put-chí-á sim-sek ê kò͘-sū.
Goá kóng hō͘ gún ài-jîn-á thiaⁿ:
( He 是 1 ê t天氣真好 ê 日子, 我kap gún 愛人á thit-thô 去淡水. Gún 按 台北士林坐公車se̍rh 過天母, 進入淡水河河岸.
路線正手pêng chit lia̍p 山足近 ê, 算--起來 無kài koân, tio̍h是大屯山. 青山翠草, 中央iah有1 phiàn 紅 1 phiàn 白 ê 色緻, 足sêng 1 片 翠青 ê 菜葉hō͘ 蟲 khè kah 起紅斑烏跡, 強強beh 死--去 kāng 1 款, Chit 款景緻, hō͘ goá 想起 1 條súi koh 不止á sim-sek ê 故事.
Goá 講hō͘ gún 愛人á 聽:)

* * *
Tām-chúi Hô koè-khì hit-pêng Pat-lí Hūn tē, ia̍h tio̍h sī Tam-chúi Hô chiàⁿ hoāⁿ, ū 1 ê súi ko͘-niû-á hō͘ chò Koan-im, hong-siaⁿ thàu téng-káng. Tī Ke-lâng ū 1 ê kong-chú hō-chò Toā-tûn,Thiaⁿ tio̍h i ê miâ-siaⁿ, soah chiām-chiām khí tio̍h ài-bō͘ chi sim. I tio̍h ùi Pak-hái-hoāⁿ lău kàu Hō͘-boé, tú tio̍h Tām-chúi Hô hiah-mi̍h khoah, kā i ê khì lō͘ tòng tiâu leh, soah boē-tit-thang koè-khì hām i siong-hoē piáu-sī ài-ì, chí-hó nih kha-boé siūⁿ-beh lâi khoàⁿ Koan-im ê hêng-chong. Siáng chai Ko͘-niû put-chí-á hó͘ⁿ-kiông, khoàⁿ tio̍h i nih kha pì i khah koân, khoàⁿ boē-choè-tit, I mā khai-sí nih-kha-boé kā Toā-tûn pí lo̍k-khì. Nih, nih, nih, chóng-sǹg pí i khah koân loh! Chiàⁿ tong i teh hoan-hí ê sî 1 ē kha-pō͘ bô chāi, soah poa̍h--lo̍h-khì,Toā-tûn khoàⁿ--tio̍h kín chhun chhiú khì kā i phô͘, Koan-im m̄ chiah bô tîm-lo̍h hái-te.
Chit ê sî-chūn Hō͘-boé hông-hun ê kéng-tì mā khai-sí leh pò͘-tī ah, ji̍t-thâu í-keng hō͘ boán-hê cha̍h khì, kúi lia̍p thiⁿ-chhiⁿ tī chhim-nâ-sek ê thiⁿ-téng teh siám-sih, se-thian tài âng, koh lām tio̍h 1 koá thài-iông ê kim-n̂g. Koan-im Soaⁿ kap Tāi-tûn Soaⁿ piàn-chò 2 ê o͘-iáⁿ chhun tùi Tām-chúi Hô kháu khì, bông-bū tiong káⁿ-ná liâm sio-oá.

* * *

I mn̄g goá : ' Ah kiat-kó leh? ' Goá thiau-kang bô-ài ti̍t-chiap kā i hoê-tap, chhun-chhiú kā i lám leh, kiàn-gī khì chēr tō͘-chûn. Kàu Tām-chúi Hô tiong-ng, ' Chit ê hông-hun ū súi bô?' I bûn-bûn-á chhiò koh iōng kî-thāi ê gán-sîn kim-kim kā goá siòng. goá chiah kóng :
' Lí khoàⁿ, chit-má Koan-im Soaⁿ kám m̄-sī ǹg Tāi-tûn Soaⁿ it-ti̍t bûn-bûn-á teh chhiò '

% 故事來源: 林央敏,已經改編過啊。

goân 手寫稿 kap 自立 一校稿
1992 Dec. 23 刊 自晚報

Chhiùⁿ-koa, thiàu-bú, sio-chiàn (kì-liām A-ká 2009.03飄撇·堅心)

Hong-siaⁿ Lí beh thòe-hiu
Bô siūⁿ-tio̍h Lí chin-chiàⁿ bān-sū-hiu
65 nî ê ji̍t-chí, Lí ná-ē sit-kha
Lán khò-sio̍k ê Tâi-oân koa-siaⁿ
Koh chhiùⁿ ah, koh chhiùⁿ ah
Bô lâng chai-iáⁿ chhiò-bīn jiâu-bûn
Lo̍k-thiòng ê chhim-khek piáu-chêng
Hiān-si̍t chhiú-thâu tīⁿ ân-ân

Sī-kóng, Cháu-ji̍t cháu-ji̍t ê thâu-chang
Âⁿ tī ba̍k-chiu-khut-á téng téng-ji̍t-á
Iáu-koh kim~kim
Chho͘~chho͘ ê ba̍k-bâi iáu-koh oa̍h-lêng-lêng
In bô chun-chhûn ê bûn-ha̍k-ka
Ūi Tâi-oân cho̍k-chhin
Thiàu-tín-tāng ê kut-kut sin-khu
Lán ka-kī thiàⁿ
Lán ka-kī thiàⁿ

Sī-kóng, Lí, góa thòe mā saⁿ pō͘
A-cha ê chiàn-tiûⁿ iáu-bōe chheng
Góa siūⁿ góa pí Lí ê A-chhong khah put-jû
Kap seng-oa̍h sio-chiàn, Lí iâⁿ kòe chi̍t táu
Po̍h-pán ê heng-khám
Chhim chhàng iáu-bōe chhiàng--ê
Tâi-gí
Kám bô-beh koh chhiàng--lo̍h-khì
Koh chhiâng--lo̍h-khì ah
Koh chhiâng--ah

Chân-jím ê áu-ut chhun-hong
Soaⁿ-thâu ê hoe lōan-sú khui--á
Lí ū khòaⁿ tio̍h--bô?
Sī-kóng, Lí ōaⁿ kòe chia ê thô͘-bah
Âⁿ--kòe ê iù-íⁿ tng teh tōa
Lí ū khòaⁿ tio̍h--bô?
Goán it-tēng ē-koh chhiùⁿ-koa
It-tēng ē-koh chhiūⁿ lí khah-chá kāng-khóan thiàu-bú
(Siàu-liām A-ka, kèng-jiân chiah khùn-lân 2009/3/9)

Lán 所siàu-siūⁿ ê 台語文系(刊:首都詩報 13期 2011/11/15)

Lîm Jū-khái 【故真理大學台語系助理教授】
今年,台灣師大開設 ê台灣語文學系也開始招收學生ah, 離本校台語系倒擔2 tang ah。Lán所siàu-siūⁿ ê 台語文系是án-ná?
頭1條, m̄-thang koh kā 學生gín-á kho͘ leh讀古lok-so̍k古ê中古文,hiah ê m̄ 是台語ê文本ah。Koh beh 用 he來論證siáⁿ-mih台語是古漢語、唐朝話、甚至koh通周語,毒to tháu bē 赴ah,m̄-thang koh食古不化,to m̄是化石koh。有hia ê 源頭影響是有影,總bē-tàng 講也是kâng 1 種語言(文)。有1間台語系已經án-ni 倒擔去ah。要緊ê 是ài加讀、ài kín 讀台語文本,所以tse 是第二,教師ài tshuā 讀,加添學生台語文ê語料、文學素養kap閱讀習慣。當然,lán 也 tio̍h 選khah趣味心適,深淺khah tú好ê材料。
Tsit點是lán當今學生gín-á in siōng欠缺ê,taⁿ to來ah,當然ài實實在在thiāⁿ hō͘ i khah勇身leh tsiah thang koh 進1步去深研ah。講kah tsia,ài考慮學生gín-á in ê心性,有ê 會驚、會煩惱出路、有ê會因為表現無夠好tám-tám等等,tse lán teh想開設台語系ê時hit ê初衷tō ài堅固ê信念。第三、lán想講,台語系 ē-tàng 有行出校園去做台語田野普查tsit方面ê訓練,無限定tī 民俗宗教活動、ē-tàng koh khah 接近生活方面。也kā 學生訓練人kap人 tsih-tsiap ê社會交通能力。
第四、訓練全方位ê台語創作能力,tō是台語人故事能力。Tse是為in 學生本身kap lán台語族未來發展tshāi基石,也是為ka-kī kap lán台語族重新塑造歷史意義ê訓練。故事是意義ê源頭,也是歷史ê本質,lán ê人生價值、夢想、奮鬥、起落lóng tio̍h靠故事創作、保留kap 延thuàⁿ。以上,是lán 失去舞台了後,所幻想ê台語系khah 要緊該做ê tāi-tsì。
Koh有人teh 煩惱出路?Siáⁿ-mih 事業頭路m̄ 免台語?

最早掛牌成立台灣文學系

全世界最早掛牌成立台灣文學系(1996)的算是真理大學。 草創期, 還有許多台灣文學界大老情義相挺也有開台語課,之後不歡而散。 然而,經歷幾年 全台台灣文學系 幾乎都被 中文(歷史)系統 佔據之後, 後來(2003)成立的真理的台語系也關閉了;台文系在張良澤當系主任時,還有開台語文學,後剔除了這個文學界重要人物之後,也沒人再講台語文學,現在還臨時請了之前一直教台語系改成華語系的人當系主任。
大環境是這些 中文系統的台文系師資, 一再詆毀、打壓、污辱母語教育! 我們說這些人除了沒有學術專業本質之外,也沒有學術良心。而民眾的知識被這些人搞混了,也一起為了考試、為了利祿,巴結歪來語言的政策、也呼喊不要學母語、不要增加小孩負擔!殊不知,原本小孩學生,不必那麼辛苦學習華語、英語等兩種以上的外語,僅靠母語就應該可以在出生地、在國境內好好的生活;反而看輕、放棄母語與家族親密關係與傳承,努力去掙扎著學習那些外國人的話語,付出了百倍,成效不彰,還要受鄙視、受棄置。
真是可悲的族群!(我也是台羅會的常務理事)

雜記

Chiaⁿ hāi, Liân phek-le̍k pò͘-tēr-hì to khoàⁿ boē lo̍h--khìr, kám-kóng lán ê sèng-tè lú-lâi-lú bô thun-lún-khùi?
Tùi-oē hàm(lóng lerh kóng HG), kò͘-sū theme lóng it-ti̍t lerh têng-ho̍k, sio thâi bú-su̍t mā lóng pìⁿ choh tiām-tiām bô tín-tāng, kau hō͘ tiān-náu. chheh, án-ni goá la̋i khoàⁿ Anime tio̍h hó ah.
慘了! 霹靂看不下去了~"~ (耐性消失?)


chit-chām-á, khùn lo̍h-khì, éng-éng m̄-chai thang cheng-sîn...
目下,有機會睡,往往不知要醒~"~

chit-chām-á tiāⁿ-tiāⁿ ok-bāng, bāng tio̍h lán khùn kah boē-hù khìr káng-khòr, liân khò͘ mā boē hù chhēng. Koh chhēr bô lō͘. ū iáⁿ chhám. Chiah kàu poàⁿ lō͘ niâ, ha̍k-seng pan-tiúⁿ tio̍h khà tiān-oē lâi chhēr lāu-sṳ, chhiú-ki-á giâ--chhoaih, chhái-sek ki-á ná piàn o͘-pe̍h ê oē-bīn. bông-bông-biáu-biáu to̍h tio̍h ah.
最近的噩夢: 來不及上課,連褲子都不及穿。

該死的族群

Lán siūⁿ-kóng, tong-kim Tâi-oân ê siā-hoē ná ē pìⁿ-kah án-ni?
Lán lóng lia̍h-chún ka-kī goa̋-nih-á ū chúi-chún, ū khì-chit, goa̋ ko-sióng leh,
Ā boē thèr hia ê, lán siūⁿ-kóng khah kan-khó͘ kèr-ji̍t ê, khah chho͘-tāng khang-khoè ê, khah tio̍h bak tang bak sai ê,
bak kah o͘-sô-sô ê, thái-ko noā lô ê, chhut-thâu tàu hoah siaⁿ,
Ah kah lán kāng khoán ê, mī lóng siūⁿ-kóng, m̄-thang ū kau-chhap khah hó, phak leh khah boē tio̍h chhèng;
Lán khoàⁿ pí lán khah hó ê, mī ba̍k-khang chhiah, in nā chhut tāi-chì, sī èng-kai.
Ah nā hiah ê ú koân ê, kan kau-poê boē tio̍h ê, he tio̍h: siōng hó, sí hó. án-ni, si̍t-chāi chit cho̍k liáu-jiân.

現今的台灣社會。我們是
我們自以為高尚, 從來不替比我們低下的
工人、受薪、清潔工、守門、臨時工,拾荒、資源回收人員.... 等等 被視為 低下的工作人員 出頭說話;
認為同等階級的, 則各人自掃門前雪,那是他們自己的事,
想別人稍微高一點的, 則 活該,
那些更高的,高不可攀的 則 該死。

2012年3月20日 星期二

台語白話字測驗






a.htm




柚仔宅心chhìn-chhìn
1.Hái-po͘ kiâm-tē 海埔鹹地 2. tang-sî tńg 當時轉3. Kún-bùn 滾bùn4. hì-bûn 戲文5. kó͘ chng-siā 古庄社6. Siōng-boé ǹg-bāng Siōng尾 ǹg-bāng


完整 remix 版 柚仔宅心chhin-chhin


台語相關軟體
Windows XP 之前所需Taigi Unicode字型 Taigi
Unicode
或其他支援台語 Unicode之字形台語羅馬字字型安裝
FHL Taigi-Hakka IME 信望愛台語客語輸入法 2.0.0 版
Ms Word 台語羅馬字轉換巨集 TaigiLMJ101
transliterator for Firefox
+


如何拼寫(spell)稍後再詳述,台語到底有多少音?

台語語音 母音有 11個,子音17個,半母音 2 個;

所以,台語語音總共 30個音。


學習步驟:1. 先聽發音 2. 聽發音 看書寫記號 3.
寫出自己想發的 語音, 再依寫出的 發音 看看 4.閱讀台語文 5. 聽寫紀錄、自己紓發創作


教學(測驗)開始

A. 台語母音 Taiwanese vowels



11
個台語基本母音
舌前 舌中 舌後
簡單口腔母音 oral vowels a i e o͘/oo u o
鼻化母音 nasal vowels aⁿ
/ ann
iⁿ/ inn eⁿ/ enn uⁿ/ unn o͘ⁿ
/ oonn
半母音
m ng
複母音
ai au
ia io iu iau
ua/oa ui ue/oe uai/oai
入聲音

第四聲 第八聲
關聯發音 am an ang a
ap at ak ah
關聯發音 im in ing/eng i
ip it ik/ek ih
關聯發音 om ong o
op ok oh
ooh

聯發音
un u
ut uh

關聯發音 iam ian iang ia
iap iat iak iah
關聯發音 iong io
iok ioh
關聯發音 iu
iuh
關聯發音 uan/oan uang/oang ua/oa
uat/oat uak/oak uah/oah
關聯發音 iau
iauh
關聯發音 uai/oai
uaih/oaih
鼻化母音 h 結尾
annh innh unnh ennh oonnh
複母音鼻化
ainn aunn
iann ionn iunn iaunn
uann/oann uinn uenn uainn/oainn
複母音鼻化 h 結尾
ainnh aunnh
iannh ionnh iunnh iaunnh
uannh/oannh uinnh uennh uainnh/oainnh

1. 發母音時,口形維持 不變

2. a 如 注音 ㄚ如日語的 あ; i 如 ㄧ、如日語的い ; e 如 ㄝ 如日語的え;u 如 ㄨ 如日語的う; o 如
ㄜ(日語無); oo 如 ㄛ 、如日語的お

3. 發鼻化母音時,控制咽喉使空氣從鼻孔發出即成,如同法語

4. 2 個 半母音: m, ng ;可獨自發出聲響的子音;發音部位一致,方法略為不同。

再加上 n,這三個音符 可以 在母音前,發子音如:ma
(媽) na(哪) nga(雅);在 母音後形成 豐富的 陽聲韻 am(掩) an(安)
ang(尪,翁);

又 m 是 b 的 鼻音化; n 是
l 的 鼻音化; ng 是 g 的 鼻音化

5. i, u(o) 子音化時(滑音)可發成 /j/ /w/


B. 台語子音 Taiwanese
consonants


請注意發音器官部位kap發音方法


17個台語基本子音
阻塞 爆破 濁音 鼻音 氣擦
雙唇 p ph b m
舌尖齒齦 t th l n
舌面上顎 ch/ts chh/tsh j s
舌後軟顎 k kh g ng

h

1. 台語語音半唇音如 F、V 等,但現代台人均能發出。

2. 爆破音都是鬆開阻塞的器官所發,拼寫都比
破音多一個 h 表示。
這兩種都是無聲子音 voiceless consonant。

3. 濁音 發音法是增加聲帶震動,如同英語的有聲子音voiced
consonants

4. 鼻音 發音法就如同鼻化母音,再增加發音部位,鼻音也是voiced
consonant.

再來,就是如何拼寫出我們所說的語音了,that is, How to spell in alphabet.


C. 台語音節 Taiwanese
syllable



台語基本音節結構
聲頭 Onset 聲調 tone(標寫在核心上方)
韻rhyme
介(滑)音 glide Nucleus 核心 尾聲 coda

組合規律:

1. 聲頭:就是17個子音或是沒有聲頭

介音:只有 i或 o(u)

核心: 基本母音 或鼻化母音

尾聲:i,u, 或 鼻音的m,n,ng, 或表示入聲的p,t,k,h

除了核心,其他元素可以放缺

另有 m,
ng
可以當作核心 hm̂, hmh,hm̍h, hngh,hn̍gh, mn̍gh


png,
phng, mng(無 bng),


tng, thng,
nng,(無lng)


chng, chhng,
sng,(無jng),


kng, khng,hng(無ngng, gng)

2. 鼻化母音aⁿ, iⁿ, iuⁿ, eⁿ, o͘ⁿ 沒有尾聲(只有少數 h)

3. 聲頭 子音是 鼻音 m, n, ng,尾聲一定不是鼻音m, n, ng,也不會鼻化母音。除了例外 mng。

4. 聲頭 是 雙唇 p ph b m,尾聲也是雙唇 m, p

5. 三連母音 只有 iau, uai/oai, 和鼻化


D. 台語基本聲調
Basic tone

聲調就是 語音的高低急緩變化,因為台語也屬於聲調語言:每個台語音節都他自身有高低特性,用以區別語義。



口訣

本調 衫 sann/saⁿ 短 te 褲 khoo/kho͘ 闊 khuah/khoah 人 lang 矮 e 鼻 phīnn/phīⁿ 直 ti̍t
獅sai 師sai/su 虎hoo/ho͘ 等tan/teng 豹pa 貨hue/hoe 鱉pih 缺khueh/khih pit 猴 kau 羅lo 狗 kau 馬ma/be 象tshiūnn/chhiūⁿ 字jī 鹿lo̍k 學o̍h
變調 衫褲 sann-khoo/saⁿ-kho͘ 短褲 te-khoo/te-kho͘͘ 褲頭 khoo-thau/kho͘-thau
khip-tsio̍h/khip-chio̍h

pit-sun

piak-khang

闊喙 khoah-tshui/ khoah-chhui

(南)人才 jin-tsai/ jin-chai lang-tsai/lang-chai
(北)人才 jin-tsai/ jin-chai lang-tsai/lang-chai
矮人 e-lang 鼻空 phīnn-khang/phīⁿ-khang
集合 tsi̍p-ha̍p/ chi̍p-ha̍p

ia̍t 風 ia̍t-hong
直接 ti̍t-tsiap/ ti̍t-chiap

力頭 la̍t-thau
活力 ua̍h-li̍k/ o̍ah-le̍k

台語 7 基本聲調
順序 第一聲 第二聲 第三聲 第四聲 第五聲 第七聲 第八聲
調符 ︿
例字 衫、天、山 矮、假 褲、意、過 闊、喝、sih 人、成、紅 自、在、外 活、學、直
固定變調 第7聲 第1聲 第2聲 -h第2聲
-p -t -k khah oa第2聲
ai koh
保持 -p -t -k
第7聲(南部)
第3聲(北部)
第3聲 -h第3聲 -p -t -k khah oa 第3聲
ai koh保持 -p -t -k
go back to top

台語聽寫

成大文學院台灣語文測驗中心2009
年能力檢定模擬試題(網路版)

聽寫測驗


a-che |
ah-nn̄g
|
am-mi
|
an-tēng
|
bi-phang
|
bo̍k-tiuⁿ
|
bu-tai
|
che-chō
|
chhai-tu
|
chhiⁿ-ḿ
|
chui-chai
|
gian-gi
|
gui-hiam
|
hīⁿ-khang
|
hoat-hiān
|
ji̍t--si
|
kai-soeh
|
kho-gia̍p
|
khun-lan
|

聽全部 請去購買手冊《全民台語認證導論》


Tai-gi Lo-ma-jī Koa-iau bāng 台語羅馬字歌謠網

go back to top

台語歌歌詞聽寫練習




1. 望春風 詞:李臨秋、曲 鄧雨賢


望春風vocal:鄧麗君

獨夜無伴守燈下,春風對面吹,

To̍k-iā bo-phoāⁿ tsiu teng ē,
chhun-hong tui-bīn chhoe

十七八歲bē出嫁,看著少年家,

Cha̍p chhit poeh hoē bōe chhut-ke,
khoaⁿ tio̍h siau-lian-ke,

果然漂緻面肉白,誰家人子弟,

Ko-jian phiau-ti bīn-bah pe̍h, siang
ka lang chu-tē,

想beh 問 i 驚 phaiⁿ 勢,心內彈琵琶,

Siūⁿ beh mn̄g i kiaⁿ phaiⁿ-se,,
sim-lāi toaⁿ gi-pe



想 beh郎君做 翁婿,意愛在心內,

Siūⁿ-beh long-kun choe ang-sai, i-ai
chāi sīm-lāi

等待何時君來採,青春花當開,

Tan-thāi ho-si kun lai chhai,
chheng-chhun hoe tong khai

聽見外面有人來,開門 kai 看覓,

Thiaⁿ-kiⁿ guā-bīn ū lang lai, khui
mn̂g kai khoaⁿ bāi,

月娘笑gun gōng 大呆,hō͘ 風騙毋知。

Gue̍h-niu chhio gun gōng tōa-tai,
hō͘ hong phian m̄-chai

歌譜
望春風(白話字:Bāng Chhun-hong)首度傳唱於1933年的日治時期台灣,歌曲作曲者為知名作曲家鄧雨賢,作詞者為李臨秋,而原唱者為1930年代的古倫美亞唱片當紅歌星
純純(本名:劉清香[1])。[2]
1930年代初問世以來,望春風一直是台灣最受歡迎的台語流行歌曲、台灣歌謠之一。2000年,一
項由台灣官方與民間媒體舉辦,超過220,000人參與的《歌謠百年台灣》活動中,該曲獲得最受歡迎老歌的第一名。另外,該曲使用傳統五聲音階結合而成的
特殊獨有優美旋律,亦為許多國家普遍認為是極具特色的「台灣調」。
得一提的是,長榮航空在客機起飛時會播放此首的長榮交響樂團版本。

2. 杯底m̄-thang飼金魚 Poe-te m̄-thang chhī kim-hi 呂泉生作詞、作曲

杯底m̄-thang飼金魚

Lim啦!杯底m̄-thang飼金魚,好漢phoa腹來相見,拚一步,爽快mā 值錢。

Lim lah, poe-te m̄-thang chhī kim-hi, ho-han phoa-pak lai saⁿ-kiⁿ, piaⁿ chi̍t pō͘, song-khoai mā ta̍t-chiⁿ.

Lim啦!杯底m̄-thang飼金魚,興kau chia̍h酒免揀時,情投意合siōng歡喜,杯底m̄-thang飼金魚。

Lim lah ! Poe-te m̄-thang chhī kim-hi, heng kau chia̍h-chiu bian keng-si, cheng-tau i-ha̍p siōng hoaⁿ-hi, poe-te m̄-thang chhī kim-hi

朋友弟兄無議論,boeh哭boeh笑 ki 在 i,心情鬱卒nā無
thau,等待何時 lan e 天。

Peng-iu tī-hiaⁿ bo gī-lūn, boeh khau boeh chhio ki-chāi i, sim-cheng ut-chut nā bo thau, tan-thāi ho-si lan e thiⁿ.

啊---! 哈哈哈哈! 醉落去,杯底m̄-thang飼金魚。

A~~~! ha ha ha ha! Chui--lo̍h-khi,
Poe-te m̄-thang chhī kim-hi.


3.雨夜花 周添旺作詞 鄧雨賢作曲


夜花 (vocal:Teresa Teng)

雨夜花,雨夜花,受風雨吹落地。

U-iā-hoe, U-iā-hoe, siū hong u chhoe lo̍h tōe.

無人看見瞑日怨嗟,花謝落土不再回。

Bo-lang khoaⁿ-kiⁿ mi-ji̍t oan-chhe,
hoe-siā lo̍h-tho͘ put-chai hoe

雨無情,雨無情,無想gun e 前程。

Hō͘ bo-cheng, hō͘ bo-cheng, bo siūⁿ goan e chian-theng.

並無看顧軟弱心性,hō͘ gun 前途失光明。

Pēng bo khoaⁿ-ko͘ loan-jio̍k sim-seng, hō͘ gun chian-tō͘ sit kong-beng

雨水滴,雨水滴,引gun入受難池。

Hō͘-chui tih, hō͘-chui tih, in gun ji̍p siū-lān ti

怎樣hō͘ gun 離葉離枝,永遠無人thang 看見。

Choaⁿ-iūⁿ hō͘ gun lī hio̍h lī ki, eng-oan bo-lang thang khoaⁿ-kiⁿ

花落土,花落土,有誰人thang看顧。

Hoe lo̍h-tho͘, hoe lo̍h-tho͘, ū siang-lang thang khoaⁿ-ko͘.

無情風雨誤gun前途,花蕊 tiau 落beh如何。

Bo-cheng hong-hō͘ gō͘ gun chian-tō͘, hoe-lui tiau-lo̍h beh ju-ho

歌 譜
go back to top



台語羅馬字調符unicode 總表

POJ Table
[["a2","á"],["a3","à"],["a5","â"],["a7","ā"],["ah8","a̍h"],["ai2","ái"],["ai3","ài"],["ai5","âi"],["ai7","āi"],["ainn2","áiⁿ"],["ainn3","àiⁿ"],["ainn5","âiⁿ"],["ainn7","āiⁿ"],["am2","ám"],["am3","àm"],["am5","âm"],["am7","ām"],["ap8","a̍p"],["an2","án"],["an3","àn"],["an5","ân"],["an7","ān"],["at8","a̍t"],["ang2","áng"],["ang3","àng"],["ang5","âng"],["ang7","āng"],["ak8","a̍k"],["ann2","áⁿ"],["ann3","àⁿ"],["ann5","âⁿ"],["ann7","āⁿ"],["au2","áu"],["au3","àu"],["au5","âu"],["au7","āu"],["auh8","a̍uh"],["aunn2","áuⁿ"],["aunn5","âuⁿ"],["aunn7","āuⁿ"],["auⁿh8","a̍uⁿh"],["e2","é"],["e3","è"],["e5","ê"],["e7","ē"],["eh8","e̍h"],["enn2","éⁿ"],["enn3","èⁿ"],["enn5","êⁿ"],["enn7","ēⁿ"],["eⁿh8","e̍ⁿh"],["i2","í"],["i3","ì"],["i5","î"],["i7","ī"],["ih8","i̍h"],["im2","ím"],["im3","ìm"],["im5","îm"],["im7","īm"],["ip8","i̍p"],["in2","ín"],["in3","ìn"],["in5","în"],["in7","īn"],["it8","i̍t"],["eng2","éng"],["eng3","èng"],["eng5","êng"],["eng7","ēng"],["ek8","e̍k"],["inn2","íⁿ"],["inn3","ìⁿ"],["inn5","îⁿ"],["inn7","īⁿ"],["iⁿh8","i̍ⁿh"],["iunn2","iúⁿ"],["iunn3","iùⁿ"],["iunn5","iûⁿ"],["iunn7","iūⁿ"],["m2","ḿ"],["m5","m̂"],["m7","m̄"],["mh8","m̍h"],["ng2","ńg"],["ng3","ǹg"],["ng5","n̂g"],["ng7","n̄g"],["ngh8","n̍gh"],["nng","nng"],["nng2","nńg"],["nng3","nǹg"],["nng5","nn̂g"],["nng7","nn̄g"],["o2","ó"],["o3","ò"],["o5","ô"],["o7","ō"],["oh8","o̍h"],["ong2","óng"],["ong3","òng"],["ong5","ông"],["ong7","ōng"],["ok8","o̍k"],["onn2","óⁿ"],["onn3","òⁿ"],["onn5","ôⁿ"],["onn7","ōⁿ"],["oⁿh8","o̍ⁿh"],["ou1","o͘"],["ou2","ó͘"],["ou3","ò͘"],["ou5","ô͘"],["ou7","ō͘"],["u2","ú"],["u3","ù"],["u5","û"],["u7","ū"],["uh8","u̍h"],["oainn2","oáiⁿ"],["oainn3","oàiⁿ"],["oainn5","oâiⁿ"],["oainn7","oāiⁿ"],["ui2","úi"],["ui3","ùi"],["ui5","ûi"],["ui7","ūi"],["uih8","u̍ih"],["uinn2","úiⁿ"],["uinn3","ùiⁿ"],["uinn5","ûiⁿ"],["uinn7","ūiⁿ"],["un2","ún"],["un3","ùn"],["un5","ûn"],["un7","ūn"],["ut8","u̍t"],["a6","ă"],["a9","a̋"],["ai6","ăi"],["ai9","a̋i"],["ainn6","ăiⁿ"],["ainn9","a̋iⁿ"],["am6","ăm"],["am9","a̋m"],["an6","ăn"],["an9","a̋n"],["at6","ăt"],["at9","a̋t"],["ang6","ăng"],["ang9","a̋ng"],["ak6","ăk"],["ak9","a̋k"],["ann6","ăⁿ"],["ann9","a̋ⁿ"],["aⁿh6","ăⁿh"],["aⁿh9","a̋ⁿh"],["au6","ău"],["au9","a̋u"],["auh6","ău"],["auh9","a̋uh"],["aunn6","ăuⁿ"],["aunn9","a̋uⁿ"],["auⁿh6","ăuⁿh"],["auⁿh9","a̋uⁿh"],["e6","ĕ"],["e9","e̋ "],["eh6","ĕh"],["eh9","e̋ h"],["enn6","ĕⁿ"],["enn9","e̋ⁿ"],["eⁿh6","ĕⁿ"],["eⁿh9","e̋ⁿh"],["i6","ǐ"],["i9","i̋"],["ih6","ǐh"],["ih9","i̋h"],["im6","ǐm"],["im9","i̋m"],["ip6","ǐm"],["ip9","i̋p"],["in6","ǐn"],["in9","i̋n"],["it6","ǐt"],["it9","i̋t"],["eng6","ĕng"] ,["eng9","e̋ ng"],["ek6","ĕk"],["ek9","e̋ k"],["inn6","ǐⁿ"],["inn9","i̋ⁿ"],["iⁿh6","ǐⁿ"],["iⁿh9","i̋ⁿh"],["iunn6","iŭⁿ"],["iunn9","iűⁿ"],["m6","m̌"],["m9","m̋"],["mh6","m̌h"],["mh9","m̋h"],["ng6","ňg"],["ng9","n̋g"],["ngh6","ňgh"],["ngh9","n̋gh"],["nn","ⁿ"],["o6","ŏ"],["o9","ő"],["oh6","ŏh"],["oh9","őh"],["ong6","ŏng"],["ong9","őng"],["ok6","ŏng"],["ok9","ők"],["onn6","ŏⁿ"],["onn9","őⁿ"],["oⁿh6","ŏⁿh"],["oⁿh9","őh"],["ou6","ŏ͘"],["ou9","ő͘"],["u6","ŭ"],["u9","ű"],["uh6","ŭh"],["uh9","űh"],["oainn6","oăiⁿ"],["oainn9","oa̋iⁿ"],["ui6","ŭi"],["ui9","űi"],["uih6","ŭih"],["uih9","űih"],["uinn6","ŭiⁿ"],["uinn9","űiⁿ"],["un6","ŭn"],["un9","űn"],["ut6","ŭn"],["ut9","űt"]]

白話字書寫標調標準化

0304
Rule 0: kan-ta 1 e母音,標在母音上,/ng/ 標在/n/上
["a2","a"],["a3","a"],["a5","a"],["a7","ā"],["ah8","a̍h"], ["am2","am"],["am3","am"],["am5","am"],["am7","ām"],["ap8","a̍p"],["an2","an"],["an3","an"],["an5","an"],["an7","ān"],["at8","a̍t"],["ang2","ang"],["ang3","ang"],["ang5","ang"],["ang7","āng"],["ak8","a̍k"],["ann2","aⁿ"],["ann3","aⁿ"],["ann5","aⁿ"],["ann7","āⁿ"], ["e2","e"],["e3","e"],["e5","e"],["e7","ē"],["eh8","e̍h"],["enn2","eⁿ"],["enn3","eⁿ"],["enn5","eⁿ"],["enn7","ēⁿ"],["eⁿh8","e̍ⁿh"],["eng2","eng"],["eng3","eng"],["eng5","eng"],["eng7","ēng"],["ek8","e̍k"], ["i2","i"],["i3","i"],["i5","i"],["i7","ī"],["ih8","i̍h"],["im2","im"],["im3","im"],["im5","im"],["im7","īm"],["ip8","i̍p"],["in2","in"],["in3","in"],["in5","in"],["in7","īn"],["it8","i̍t"], ["inn2","iⁿ"],["inn3","iⁿ"],["inn5","iⁿ"],["inn7","īⁿ"],["iⁿh8","i̍ⁿh"] ["m2","ḿ"],["m3","m̀"],["m5","m̂"],["m7","m̄"],["mh8","m̍h"],["ng2","ńg"],["ng3","ǹg"],["ng5","n̂g"],["ng7","n̄g"],["ngh8","n̍gh"],["nng","nng"],["nng2","nńg"],["nng3","nǹg"],["nng5","nn̂g"],["nng7","nn̄g"], ["o2","o"],["o3","o"],["o5","o"],["o7","ō"],["oh8","o̍h"],["ong2","ong"],["ong3","ong"],["ong5","ong"],["ong7","ōng"],["ok8","o̍k"],["onn2","oⁿ"],["onn3","oⁿ"],["onn5","oⁿ"],["onn7","ōⁿ"],["oⁿh8","o̍ⁿh"], ["ou1","o͘"],["ou2","o͘"],["ou3","o͘"],["ou5","o͘"],["ou7","ō͘"],["u2","u"],["u3","u"],["u5","u"],["u7","ū"],["uh8","u̍h"], ["un2","un"],["un3","un"],["un5","un"],["un7","ūn"],["ut8","u̍t"]
多母音: /ng/, /m/ 遇到 /a, e, i, o,u, ou/ 退化成子音 Rule 1: 有/a/的標在a上。
["ia2","ia"],["ia3","ia"],["ia5","ia"],["ia7","iā"],["iah8","ia̍h"],["ai2","ai"],["ai3","ai"],["ai5","ai"],["ai7","āi"],["ainn2","aiⁿ"],["ainn3","aiⁿ"],["ainn5","aiⁿ"],["ainn7","āiⁿ"], ["au2","au"],["au3","au"],["au5","au"],["au7","āu"],["auh8","a̍uh"],["aunn2","auⁿ"],["aunn3","auⁿ"],["aunn5","auⁿ"],["aunn7","āuⁿ"],["auⁿh8","a̍uⁿh"],["oa2","oa"],["oa3","oa"],["oa5","oa"],["oa7","oā"],["oah8","oa̍h"],["oainn2","oaiⁿ"],["oainn3","oaiⁿ"],["oainn5","oaiⁿ"],["oainn7","oāiⁿ"]
Rule 2: 沒/a/ 的 標在 後面母音。
["oe2","oe"],["oe3","oe"],["oe5","oe"],["oe7","oē"],["oeh8","oe̍h"], ["iu2","iu"],["iu3","iu"],["iu5","iu"],["iu7","iū"],["iuh8","iu̍h"], ["iunn2","iuⁿ"],["iunn3","iuⁿ"],["iunn5","iuⁿ"],["iunn7","iūⁿ"], ["io2","io"],["io3","io"],["io5","io"],["io7","iō"],["ioh8","io̍h"],["iong2","iong"],["iong3","iong"],["iong5","iong"],["iong7","iōng"],["iok8","io̍k"],["ionn2","ioⁿ"],["ionn3","ioⁿ"],["ionn5","ioⁿ"],["ionn7","iōⁿ"],["ioⁿh8","io̍ⁿh"],["mng7","mn̄g"],["nng3","nǹg"]
Rule 3: 避開 /i/
["ui2","ui"],["ui3","ui"],["ui5","ui"],["ui7","ūi"],["uih8","u̍ih"],["uinn2","uiⁿ"],["uinn3","uiⁿ"],["uinn5","uiⁿ"],["uinn7","ūiⁿ"]
Rule 4: 常遇 合成音/a̋/ 表 中升調
1.chhuaih (tshut-lai)2. buaih 3. khiaih/khaih (khi-lai) khilih (khi-khi) 4.la̋i/laih (lai) 5. hőng (hō͘-lang)6. ka̋ng (kā-lang) 7. cha̋-lang(cha-bo͘-lang) 8. siang/sang siang/sang 9 bang 10. hiang-si(hit-tang-si)11. cha̋ng (cha-hng) e̋ng (e-hng)12. kia̋ⁿ-ji̍t (kin-a-ji̍t) 13. chhoaⁿh (chhong siaⁿ) 14. chua̋n (chū-an-ni)
Rule 5: 先鼻化/ ⁿ/ 再束縮入聲/h/

1. 台語羅馬字, 不使用 d, f, q, r, v, w, z 等等字母。 除了 { t, k, ng} 每個音節出現的音素(字母)都不會重覆,像 mom, nan, nin, 都是沒有的。而 t, k, ng 出現兩次時,發音部位必相同,發音法必定不同,像這樣例子 tit, kek, 後面的 t, k, 都是收尾部發聲。還有,只要鼻部聲音,一定 只會出現一個: mi, ni, nga, iⁿ, 有 m, n, ng 在前,就不會 再有 m, n, ng, ⁿ 在後。min, ming, ngiang, niⁿ, 都是沒有的。

2. 第二課:母音 a i u e o͘ o 每個音節只會出現 一個主要母音。前頭可以再加一個 i 或u 當 滑音,後也只有 u i

3. 不管哪一種, 母音都不會出現兩次

黃秋田 -《嘉慶君與王得祿》(嘉慶君遊台灣)


1971
年虛構的臺灣電視歷史劇《嘉慶君與王得祿》
主題曲,又名《嘉慶君遊台灣》,黃秋田(2010/8/1過身)主唱。
黃秋田 -《嘉慶君kap王得祿》 作詞/劉明華 作曲/東方白
古早屏東是阿猴 高雄又名是打狗
台南古都赤崁樓 永康叫做 埔姜頭
白河舊時是店仔口 北斗土名是寶斗
人說台西是海口 清水叫做牛罵頭
新竹以前是竹塹 嘉義有名是諸羅山
隆田叫做番仔田 阿公店是叫做岡山

竹山蕃薯 siōng kai 讚 鹿港珠螺是名產


麻豆好吃是文旦 人講寶島是台灣

豬哥亮版
嘉慶君遊台灣 片頭



déjà vu bāng-kéng

     Lán tiāⁿ-tiāⁿ bāng-kìⁿ lán chhut-hiān tī kâng-khoán ê chhù-kéng: tiûⁿ-só͘, sî-kan tiám, khì-hāu, lóng sio-siâng. Chhău tē 3 pái, lán tī...