2017年2月21日 星期二

5 hòe

Lán ēng 50 年, chiah 過 chit 款 5 歲 ê 日子。

Lán ē 記-eh 國校 ê 時, Gún pâ 有 chhōa gún kui 家口á, 去 兒童遊樂園,hit 陣 kap 台北動物園 lóng tī 圓山á。 入園 tio̍h 門票, ta̍k 項 thit-thô 物 koh tio̍h ài koh 買 票 排列 chiah ē-tàng 去sńg。
chit 項 叫做 UFO

Lán hit kú 也 m̄ 知án-chóaⁿ,頭殼 ē 想講 ài 加開錢, tio̍h m̄ 去sńg,也phah-sǹg gún 姊妹á也kâng款 án-ni 想,結局,阿pâ 買 ê 票 soah 用 無了,tio̍h tńg 厝 ah,pìⁿ做 kan-ta 去 看動物 niâ。

了後,kan-ta 1 pái 機會 kap A 芬á 去 Malaysia,坐 雲宵飛車 Roller coaster niâ其他 khah 刺激ê, khah 心色ê lóng 無sńg 過。Chit pái, 陪 a-sáng 去名勝地區 thit-thô, thâu 1 pái sńg hiah-ê thit-thô物á。

Khah 好ka-chài ê 是, lán 差不多tú好, 心理kap 5 歲 差不多,chiah thang sńg kah chiâⁿ thiòng。頂禮拜六, Topi 牧師講 lán chia-ê 人 chōe-chōe, 心內 lóng hō͘ koân-koân ê 圍牆á cha̍h leh,看bē tio̍h 外口 ê 世界, iā 外口ê 光彩 也 chhiō bē 入心。I 替lán 祈禱,耶穌已經用寶血替lán 洗清 ah,lán 是自由ê 人lah, m̄-thang koh 受 捆縛,lán tio̍h chhiūⁿ bā-hio̍h thián si̍t 高飛。
坐 高山流籠

Lán 體驗 頭殼知影安全,心理iáu是 kiaⁿ-hiâⁿ ê 經歷,UFO,chhèng koân 50 公尺, chiah 放落來 ê自由落體。Ta̍uh-ta̍uh-á chhèng koân, lán tio̍h 開始chhoah ah 講,tī siōng 頂頭 停 無半分鐘。 放! lán聽tio̍h 別人teh 哀, lán 慣勢做 奴隸ê 款, bē 哀, kan-taⁿ 目睭 瞌ân-ân 一直kàu 椅á koh kā lán sîn起來。 落機台ê 時,kha nńg-nńg,心肝phih-phoh chháiⁿ, 阿芬á kāng 講, 心臟一直跳。 Lán soah 起愛笑講, ah 無 汝心臟 tī-sî bē跳?

了後,隨去坐流籠 往日月潭,有 3 chat。 Lán 心chiâⁿ iáu bē tiāⁿ-tio̍h,koh 坐 he kha 底 空空ê 流籠,心也tám-tám,好ka-chài 有人比lán khah 驚, Lán tio̍h khah 無咧 chhoah。 事實, 流籠足在, lán nā mài tín動, bē hián bē chùn。Tī 日月潭hit chat khah kiā,天氣nā koh khah 好--kóa, 光景 tio̍h ē jú súi。小khóa 落雨,mā 無kā PM2.5 洗清氣, chiâⁿ 害。


日月潭纜車站
Tī hia, lán 有 看 tio̍h 真chōe 團 來thit-thô ê, m̄-koh,好笑神ê kài 少, 尤其媽媽類ê。Lán 也 發現 有中國團,越南人。總--是lán iah 畏人, m̄ 敢kap lâng sio chih-chiap。

Hioh kah 雨 停,tio̍h koh 坐 翻頭。隨去坐 monorail se̍h 園, 差不多10 尺koân有, ûn-ûn-á 來,chin 安心 看光景, sim-chiâⁿ 安穩。

Koh 去 坐 旋轉馬á, 真正迴轉 chhin-chhiūⁿ gín-á, 心肝chiaⁿ 清爽。以上 lóng lán 頭 1 pái 經驗 50年 bē輸5歲。

2017年2月19日 星期日

Tiām-chīⁿ (2017 Silence )

Lán it-tio̍h kóng, kui ki 片 lóng tī 台灣 取景場,
所以, lán thàn 鮮 tio̍h 緊 來去看 講。
故事 內容, lán 早tio̍h 知影 ah, 影像 的確 phēng 文字 koh khah 利! 利劍劍 tùi lán 心肝 chha̍k 落去, lán 一直 想起 承賢寫 ê 〈反背ê 疼〉。
Nā 有 電影 phah lán 台灣ê故事,he tō m̄ 知 jōa 好 leh....
聽講, 最近 日本人 有 phah 1 支電影講 台灣ê肝臟移殖ê 外科醫生... Lán mā 真 期待。

Chīn-chêng 法國人 有 phah 〈L'enquete〉 kap 台灣有 干連!
〈Taiwan Betrayed〉 jú 免講。

PS: hông問 看了siáⁿ 感覺?


幾ê khah 強ê 印象:1. ē 階層ê 人 所求, 活tio̍h chhin-chhiūⁿ 人 niâ,2. 活 leh ê 苦, 不如 殉教 chiūⁿ 天堂。 3. 人 m̄ 是 禽獸, ná ē 活 tio̍h bē輸 禽獸 leh ? 4. ná ē 有chiah-nih chōe ê 苦? Án-ni上帝ê 試煉 人 kám taⁿ tng ē 起?

主要角色 演出太有 人性, 附配完全無人性ê ē-kha 差役, hāi lán 看 kah 直直 起愛笑。 當然, i ū iōng Nâ-ga-sa-khi ê 居民 表現來 增加 說服力。

信基督 iah是 信教會?  信仰人落 入 現實 êkhún-tio̍k ap-pek ê 時, 該 án-chóaⁿ 選擇?

畫面, lán 直直看--tio̍h, chhēng-chhah 華麗ê 官員 kap 差役 一直 lia̍h hiah-ê 農民 chhòng-tī、侮辱殺害, ah hiah-ê 農民 無 1 ê 人 ê 衫褲是 chiâu-chn̂g,好好 ê.... 連 言語都 講bē chiâu-chn̂g, koh-khah 免講chhiūⁿ hiah-ê 官員 講 hiah-ê súi-khùi 文雅ê 言詞.....

Lán 感覺,1. 人 VS 禽獸cheng-siⁿ ê 價值, hit ê 幕府時代...
2. 電影 nih, 對日本人ê 精神信仰 kap 文化 批判, lán感覺 kap lán 台灣當今 mā khah 合!
a. 精神信仰 :無才調相信精神的存在, 神;無才調脫離 自然物質。 Tio̍h 是 無才調 認識 超自然ê 神 ê 存在!
b. 文化 :chhan-chhiūⁿ làm-ùn 地 發bē 出 有sìⁿ-miā ê 物
 — at 麻豆電影院.

2017年2月10日 星期五

jû-sù-bāng

嘉義chia̍h 日式料理
jû-sù-bāngjî-sì-bāng(漳)/ jîr-sù-bāng(同)[茹絮夢]種種ê夢;夢想。睏你做你睏,莫得∼∼∼。

Châng暝無睏改論文(足phái勢講,hō͘ 人點tuh 百幾項), kiaⁿ日 tio̍h 量早倒落眠床, in 講 翻點 ē 寒 kah chhun 無 10 度, 早 bih 棉被khang 也好。 毯á,棉被 koh 1 頂 變態帽 sa 來 擋寒, 真緊tio̍h 落眠,睏 kah hôaⁿ。

景場 lán 真清楚是山坪頂,像真理koh khah sêng 淡江,是國立大學大教室 頭前 教師桌, 2 ê cha-bó͘ 教授 ná teh 討論,ná teh complain。 Lán 心肝 頭 起怨妒 kap 欣soān in 公立ê koh leh 嫌東嫌西。 爽 kah án-ni ah koh leh nga̍uh-nga̍uh 唸 sáⁿ  siâu leh?Phah算 日--時評鑑ê消息所致。

In kā 2 本 in 看 m̄ chiūⁿ目ê 教科書冊,tu hō͘ 我。 Lán iáu bē 表示意見tio̍h tōe 入 khă-báng nih, 1 phāiⁿ 大大phāiⁿ。 翻頭 beh 趕離開,落崎,lán kán-ná kō͘  飛ê leh, 10 外gám 1 步, he 潘小姐 看tio̍h 替lán 煩惱,出聲 kā lán 善勸講,m̄-thang án-ni。 Lán kā 應講, lán 落崎 lóng án-ni, 1 禮拜 siōng 無 1 pái,頂學期是 拜二。

Kàu 校門口,發現 lán 是 騎 o͘tobai 來ê,hit 款 scooter 塑膠車,仿Vespa 型 白色ê。 塗kha  tâm-tâm 落雨過ê 款式, koh 看tio̍h 鎖匙 phiaⁿ tī 邊á。 Leh 歡喜有 善心人士kā lán tàu 照顧, koh 好心行, khioh 起來tē 好勢。牽beh 出去,koh 發現。 疑, 鎖匙khang 已經 插 1 kōaⁿ 鎖匙 ah。行 無 2 步, 校門口ê 警衛á 行óa 來,態度hiau-pai,面色àu-àu,開chhùi kā lán 問。 Che 汝ê 車 ho͘ⁿh? O͘h, m̄是lah, 我kā 朋友借ê。Lán怪奇 ka-kī ná chiah 老實。 I m̄ 相信, 叫我tio̍h 去 i 辦公室做記錄,lán tòe i 行, 心內是 m̄願。

Kàu 辦公室, 幾ā ê 工讀生tī hia,ná leh piàⁿ掃 iah 是 leh 賣mn̍gh件。 Lán 行 óa in tio̍h 認出來ah,kah我 相借問, 講老師好。 Hit kho͘ 警衛á 看 che 三年á 都bat 我, tio̍h 相信我ê chìn-chêng講ê 話 也 知影我ê身份, tio̍h kā 我放leh,i ka-kī 顧leh去 詼 hiah-ê 少年cha-bó͘ gín-á,lóng 無koh chhap 我。 

我 kā 警衛á叫 2 聲, koh 叫 另外ê cha-po͘ 學生 來 叫, i lóng 無 leh hiù gún, m̄ chhiù-chhái gún。 Góa 性地giâ, 入去 i ê 辦公室,i 警覺 出手 共 我 格,我1 ē 手 tio̍h kā ián 倒tī 塗kha。I 目睭展大蕊,kā 我kàng,我 kā 拖起來。 I siōng 無 百 khí-loh 有,看起來tio̍h 是 早前 ê 朋友。是講, chit tīn hoān chit tīn,我 開始 大聲kā i 罵理。 

意思是, 我 牽 1 台 o͘tobai-á 汝對我tio̍h chiah 囉嗦,ah chit chūn 有 me-á thang 詼, 人有tāi-chì sio chhōe, 汝 iah 放外外。 Án-ni 是siáⁿ 道理? 警衛 ê 職責是 詼cha-bó͘ gín-á sioh? Án-ni kám 對得起 汝ka-kī ê 職業?

Lán chit時 想起 cha-hng, 另外1 ê 做 chia̍h-si̍t ê朋友, 人 i 對 ka-kī ê 職業tio̍h chin 敬虔,連使用ê家私 洗tn̄g 整理都 lóng cha̍p-mo̍͘h。顛倒 chit-ê 公務人員 chiah-nih m̄-chiâⁿ 樣 m̄是款!Lán 一定一直對軍公教 反感, 哈!

I 目睭gîn ò͘-ò͘ kā 我 眼,我 無leh chhòa。 I 手 tī 鼻khang 回tio̍h 鼻血,jú siūⁿ氣 , 我kā講 我早tio̍h 看tio̍h ah,sio phah ā teh 驚流血!心內 1 絲不安, i ê 身材顯明健康狀況無thang jōa 好, 萬不二 án-ni khiau 去, lán  tio̍h chia̍h bē ta ah。

不安 滿點 tio̍h 睏 bē 安穩 ah!

2017年1月24日 星期二

bāng sí

網路leh 傳ê 解夢笑話
醉生夢死, kap lán 個性 bē ha̍h,lán 也 無hit lō 身命。 M̄-ku,lán chang 暝確實夢死 ah, 初原頭 lán 看 tio̍h 小妹 kap 老pē leh 走chông,m̄ 知 厝nih siáng 過身, 尾á  chiah 知覺 原來 是 lán ka-kī, 哈哈哈。

Lán 看 tio̍h  lāu-pē  山坪  peh 起落崎, chiah 想起 i 都 中風 半遂 ah, ná ē? Soah sió-khóa 起 愛笑, koh kap in 參詳, che 名牌 beh án-chóaⁿ 寫。  人 he 專業內行頭家 the̍h 幾張 見本 hō͘ lán 選, lán 看款。In he 大部份 lóng 寫 hō͘ kiáⁿ孫致蔭 ê 路用,ah lán ka-kī 都 無 後嗣,che 免 he 省 soah kui 張 白白。

Hit 時 心肝頭 soah hóaⁿ-hóaⁿ 鬱鬱,m̄-ku chi̍t 時á tio̍h 輕鬆起來 ah,想講 人 都死á,ā tio̍h khòa he chhòng-siáⁿ ? 束信清清白白 來去,也輕鬆也樂暢。Koh 想翻頭, lán m̄ 是 beh chia̍h 百二,ná 五十 niâ tio̍h 來 khiau去?M̄ chiah leh kâng 講,人活 leh tio̍h ē 發生 好tāi-chì? 人 已經 chhōe tio̍h iah 是 發明chhúi齒 再生 ê 辦法 ah?

Káⁿ ē 是 般若波羅密多心經 讀 siuⁿ 傷 hioh? Lán ā 讀無 ah! 以下 lóng 是台語讀經,色不異空、空不異色,色即是空,空即是色,受想行識 ,亦復如是,讀 kám 有? 舍利子, 是諸法空相,是故空空無色 也無識 lah。

Chú-thé chài lūn

[氣苦心文]
主體 tī tá-lo̍h ?  Lán koh 1 pái 來 看--1-ē。Tī chit 幾年 lán tàu-tīn ê 1 kóa 台語人 nih。 有kóa 人 ē 借勢peh koân,in iáu bē peh 起去chìn-chêng, kài 禮數kāu kah 過分,he lán bak tio̍h lóng ē hân tio̍h 心肝,驚驚 m̄ káⁿ chham in 交陪。 有ê 是自底好額人子弟,海派、大方、慷慨,言語高尚行放也親民,敢衝敢lòng, lán 敬佩, m̄-ku 也 自覺 bē óa 得。Koh 1 kóa 人, 烏手底ê,做 tāi-chì 照起工照步行,勞苦無閒, soah 也無時間 好好á 交陪。結局, 講起lán 台語界, lán 也 朋友 交無 幾ê khah 知己ê。Kám ka-kī phái tàu-tīn khah 有影!Che pháng 也 thang 講 做是台語運動人ê 悲情。

為 ka-kī iah是 為台語,che 是 阿仁 看待in ê 分類法。Lán 來看 為台語 ê tio̍h 好。 Lán 台灣文藝 訂戶 khah 無 kàu 百ê [1],liân 印刷費都 無夠thang phah 平,che 透漏 siáⁿ-mih 心理leh? Lán 知影chit 幾年 真chōe 實體書店 kap 出版社倒, in 罕得 賣 台語文ê 冊, 意思 tio̍h 是講 in 華語冊 也是 bē-tàng 支持 出版 kap 開店。所以,台語文雜誌 賣了chhìn市,算無冤枉?

Lán 台語 kám m̄ 是 台灣主流語言? 免koh 會 che iàn-khì ê tāi。Án-nóa 為台語, chhōe 無 1 百人客戶?Kan-ta全國母語教師 jōa chōe 人 leh? 台語文相關系所 ê 教授leh, In  ná lóng m̄ 訂?

頭人 án-nóa tàu 鼓催?頭人永永 是 lán 頭前 講 hiah-ê 好額人底 ê, in ê 眼光 koân,目標hn̄g,有時看 bē tio̍h 身軀邊 kā tàu-saⁿ-kāng ê 烏手,iah是 tàu 牽 tàu 奧援 ê 朋友。Lán kā in 講 bē 輸 leh 討 人情、討功勞, koh 討無leh,ná 乞食 leh。Che 有人為 tio̍h 台語 lóng 吞忍,ka-kī 掩 tī 腹肚底, 變做酸水。 Koh leh tàu-saⁿ-kāng ê 時,因為烏手眼界, 總--是 khah ǹg-bāng 頭路chhòng khah 好勢,hō͘ 成果 khah 有水準leh,tio̍h ē 有相當ê 事項品質要求。 Che 也 thèng-hó 得失同志朋友, 可憐。 Lán 知 in 高人ê 目標 koân lah,kap lán 看 tio̍h ê無kāng, lán 要意 chi̍t 錢gō͘厘 ê 資源運用, 大人嫌汝 ke̍h kha pòaⁿ手, in 無 看在眼內lah。 Koh khah 嚴重ê,眾人lóng 各人有各人ê 頭路本業,有 kóa 職業論理、規範tio̍h 遵守,in 無khòa che,無 leh 驚 lán 無頭路, lán 都 m̄ 是 kap in kâng款 阿舍kiáⁿ koh。

Koh 有 另 1 類型,鱸鰻型ê,藝術本質革命做行動,目標平koân koh hn̄g, 現此時 ê 體制in 看tio̍h 觸惡 koh 看輕人ê 古意頭路, 往往 bē 體諒 chiah-ê 烏手做ê khang-khòe tio̍h kap jōa chōe 人 chih-chiap,也有 人情世事tio̍h 顧, 法律規章tio̍h 遵守。 所致, chiah-ê 烏手 tiāⁿ-tiāⁿ 雙面剋虧,也kan-ta 氣苦 ē-tàng 吞 niâ。

Lán 知影, 頭人 in 做 ê 任何 tāi-chì lóng 是 beh 成就in ka-kī 高遠目標,當然 lán 也贊成 koh 尊敬 in ê目標 kap 付出,in khah 無要緊過程 ê『小』事, kap  小人物。 M̄-koh lán 小人物  因為 chiah-ê 小事 tio̍h 東倒西歪 ah,chiah-ê 小事 phah-sǹg 也是 lán chiah-ê 小人物 tú-tú ē-tàng oân-sêng ê 小成就 niâ,差不多tī 大船ê 航程, éng-éng tio̍h 無痕無跡 ah,lán  chit 款 khioh 材添油ê  beh 算siáⁿ beh 準 jōa chōe? 人 kā 汝講,為 理想 台灣國, 汝tio̍h歡喜做甘願受 leh, siáng kah 汝!

所致, lán 無才調chiâⁿ 做 chiūⁿ-kioh ê kioh-siàu, 永遠 是人喝來tio̍h 來 喝去tio̍h 去 ê kha-siàu niâ,成果 lán 看tio̍h kap 人leh 歡喜, leh 暢,lán  得 1 ê siáⁿ? Lán 得1 ê  tàu 出力扛轎 ê 苦勞niâ,koh tio̍h 感謝 人 賜 lán chit 款機會leh。

頭人ê 心思 lán sa 無lah, lán 對重ê tāi-chì, in看都輕báng-báng,in 對重ê lán 真正擔 bē起。Lán 小人物 lán tio̍h 甘願, teh he 大目標、理想 sio-kāng ê 安慰nih。

M̄-koh 寫了 ná心肝頭 悲酸沉重,目墘 tâm leh?
[觀自在菩薩 行深般若波羅蜜多時 照見五蘊皆空 度一切苦厄 舍利子 ...]

[1]TOBG 總工程師 講 tio̍h 訂戶 ài 招 300 ê chiah 有夠「印刷費」。

2017年1月20日 星期五

chiò-kiàⁿ

Lán bat tú遇 過 1 kóa 台灣 khah有 知識、地位ê 人。 In 人講 tio̍h 話, 滿腹才情比手劃刀,目轉輪面十色, 無 tio̍h kài 嚴肅,bū 出--來 ê憤慨 khah chōe 過 chhùi-nōa水。總講, lán 感覺 m̄ 知án-chóaⁿ tio̍h是有某mih 欠缺,所致 in 講 tio̍h 理氣也bē bái, 內容也真好,ah 都 bē-tàng hō͘ 人 聽入心。

聽眾水準,當然無 cha̍p-chn̂g 好,是講 kám m̄ tio̍h 是 án-ni, lán m̄ chiah 敬重 i 是 知識人 leh? 人nā有理性,頭殼 kám bē-tàng 理解 人講 ê 道理? Che 當然 m̄ tio̍h, lán thang 看 人類文明發展, 總--是 1 代 傳 1 代 粒積 kàu taⁿ chiah有 lán chit-má ê 過日樣相。 Sui-bóng án-ni, 有人 tio̍h 是 活 tī ka-kī 建構 ê 想像世界,beh 叫in瞭解 客觀 ê 物質世界真正 oh,in 關鍵特徵tio̍h是 nā 事件現象 m̄是in 想像ê, in tio̍h 一直怪別人無瞭解in,事件nih nā無別人 tio̍h 一直想bē通 tāi-chì ná ē án-ni-siⁿ, koh 一直問 別人,人 kā in 講 百萬 ê可能 in mā iáu teh 原點停kha ngāu-ngāu 唸!Che是 另 1 種 極端, m̄-ku, lán 也 chia̍p tú--tio̍h chit 款人, 活beh煩--死。

M̄-koh, iáu-koh 有 1 kóa 千年 ê 人類 問題 bē-tàng 解決。 比論講, 古早支那人講 四維八德 ê 道理, 講 tio̍h jōa 好 tú jōa 好,jōa siàⁿ tú jōa siàⁿ,kui 千年 出 有 1 ê --無? Khah 講 mā是 風聲謗影niâ。 對 理想境界ê 描述 全世界少缺,ē-tàng 做 kah kàu位 ê 無 半人, iah 是釋迦牟尼佛 kám 做 ē kàu i ka-kī 講 ê? I-e-su kám ē? Nā ē 別人無法度 tòe ?

修行 kám bē-tàng 像文明知識代代粒積,以早足困難 知曉 應用 ê 自然現象,chi̍t-kū  變做日常ê 通識 án-ni?佛陀 mā講 tio̍h 累世修 ah!修kah 無漏 ah! Ah che 是 án-chóaⁿ chiah oh 修成?

Lán 講siuⁿ hn̄g 去ah。Lán 講 lán ê 知識人, 講 tio̍h 話,pháng tiāⁿ-tiāⁿ 驚人 m̄ 知 i 書 讀 kui 山坪 直直展腹內,iah 是 驚人 m̄ 信,tio̍h chia 牽 siáⁿ 學者hia 挽專家,chia  點--1-句 hia khioh--1-句。 有時 ka-kī 牽挽 ê 相 ke̍h-káu to͘ m̄ 知, koh 講 kah揚揚得意 bē 輸 ka-kī 博古通今。當然資料庫存 講--起來 oân-nā 是天送才情 lah, che lán tio̍h 無。

Lán 要意ê 是 teh 理路 陳述, che 交含深根 tī 語言能力 nih。 Beh 講 hông 理解,講者kap 聽眾 lóng ài 有相當 ê 語言能力。 就 kâng 1 ê 語言使用ê 對頭 都無的確 ē 有kâng 款 ê語言理解能力(interpretation),kap 使用能力 (address,discourse), 當然無 法度保證完全ê 資訊溝通。 Lán kā che 叫做 心靈辭典, ta̍k人lóng 無kâng, 因為 i ê 造就 是 人生經歷 kap i ka-kī 心靈ê 篩選。

Lán 台灣人 beh 講道理 真sêng 佛陀講ê惡性比丘,業障kài 重,kha̍p-bē-tio̍h tio̍h 起sèng-la̍k-地,情緒先行 to̍h-tio̍h lah。所致, lán有 sió-khóa 研究 lán 人ê情緒 到底 án-chóaⁿ 來ê, án-chóaⁿ 影響 lán ê行放。總歸 1 句, 經驗 kap 記持 所 養成 ê  自我 認知 kap 感受 lah。 Tio̍h是 自覺, ka-kī  感受 ka-kī ê 存在感。

知識人 展風神 mā是 án-ni,情緒發洩 mā 是 án-ni,虛幻ê自我存在感 受 tio̍h 威脅,iah 是感受bē tio̍h, iah是 感覺 beh 消絲去[你的名字內底ê三葉], 人 tio̍h ē 起驚、不安、憤慨等等情緒。M̄-koh, 人人 lóng án-ni,結局, lán teh 看 別人 ná teh 照鏡,有ê 霧霧 liam-mi tio̍h 消去, 有ê kài 明, koh ē 放大效果,soah hō͘ lán ka-kī chhia 倒擔 án-ni-siⁿ。

所以, lán 講hiah-ê知識人 ê狀況, 無辦胚 是 teh照鏡。

1. 阿仁講ê: 去 人 ê 場, 辦公室, hun teh giàn, kāng 問。 Línchia  ē-sái chia̍h hun bōe? 當然 ē-sái,che是 汝ê權利 ah,只要 汝 mài bū 出--來 tio̍h 好 ah。
2. 俊州講ê [白話字資料]: 教徒 問 牧師 kám ē-sái chia̍h hun,牧師 in i 講 上帝 nā tī汝ê 頭殼做 1 支煙筒管 tio̍h ē-sái。

2017年1月18日 星期三

A-chí

像是 lán 親阿姊,khêng-si̍t 加我 1 歲 niâ,無過幾日好日ê 阿姊。  Lán 有 寫過 〈文明公園〉紀念 i,當然 he , lán 看 無夠額。 M̄-ku,nā 想起,lán 目tio̍h tâm, 喉tio̍h tīⁿ, sim tio̍h 酸, 無法度 繼續寫--落去。

自 lán 足細 hàn ê時, i tio̍h 替 lán ê chiān,皮 受 tio̍h 責備。 Lán ē 記得, lán chiah 6 歲, 寄學 tī 漁光國小,kap in kâng 班。 Ta̍k 日 lóng tio̍h 盤過 2 粒半ê 山頭, gún tau tòa Piâⁿ-bér 粗坑,lán 矮細, kha 短 肥軟,行tio̍h 2  點鐘久。Tiāⁿ-tiāⁿ lán chiūⁿ 山 lo̍h kiā,lóng ē khû 落去,kha-chhng teh 山路 ná回 ná chhu án-ni 行進前,書包mā tòe leh 回, gún 阿姊 i tio̍h ē hông 罵, Lán 皮 愛 sńg, m̄-bat tāi-chì,沿路行 沿路 sńg,tiāⁿ 拖累 tio̍h 1 行人,害 in hông 記點。 Koh 有時,m̄ 敢 過橋,i tio̍h hông 罵講 ā m̄ 等我, bē 曉 kā 我牽, koh 有 經過 同學ê厝, in 兜 飼狗, lán 驚kah  mah-mah 吼, m̄ 敢 koh 行,i soah hō͘ 隔壁 ê 姊á phah。

免上課ê 日子 kan-ta sńg, lán koh ē 記得 2,3 項。 頭 1項, 是 隔壁 有 1 ê 大兄, 聽講 出外讀書 讀kah 變 書khong 轉--來,tiāⁿ ē bih 半路 kā gún 嚇驚。 M̄-ku,gún 無 siáⁿ 驚, i 有 1 pái, lia̍h tio̍h 1 尾蛇,koh 煮蛇湯 分gún lim。 第二項, 是 gún siōng細hàn 小妹 出世 hit 日,gún chham 叔伯兄姊 3 4 ê gín-á,hông 趕 去 牛間,gún 姊á 可能 khah bat, 貓貓相,我顧 sńg 牛尾溜。橫直,tī 故鄉 lán 是 cha-po͘--ê, koh 是 小弟, 項項 i都 tio̍h 讓我,護我。Ah 我 siáⁿ-mih lóng m̄-bat。

Gún m̄ 知 寫字siáng khah súi, 聽講 有 1 pái, 我 替i 寫 tio̍h 唯一 1 pái "甲上", i 講 是tò-péng,是 i 替我寫。搬去永和 tòa,i 正式入學, 我 iáu bē 足歲,sì-kè  thit-thô,tòa 阿伯tau, 也 m̄-bat 世事, kan-ta chai-iáⁿ 阿姊 足疼惜我。過 m̄ 知 jōa 久,tio̍h 搬kàu 丹鳳,我插班入學 讀 一年戊班,i 讀 二年丁班,gún lóng ka-kī  坐 公路局 ê bus 去學校,讀半kang niâ。 有 1 kái, tńg-lâi, 坐過站 kàu 保利達B chiah 驚 1 tiô 落車, soah 沿路哭 tńg-lâi,半路 hông 看tio̍h, 用 o͘tobai 載我 kàu 厝。

過 2 年, 阿姊四年á,讀 kui kang ê, 有 營養午餐, lán 有時 ē 去 chhōe i chia̍h i ê 營養午餐。 He 是 gún 1 日 lih, siōng 好ê 1tǹg。 M̄-koh, gún a-bú ta̍k 學期 beh 繳 學費,營養午餐費 tio̍h 真 驚, 驚 慢繳 hō͘ 人 phái 印象。 I koh 有聽人講, toh 有 gín-á 行tī路lih, ē khioh 人 phùi ê 甘蔗phoh 起來pō͘, i jú 驚。

因為 gún 阿姊, in ê 同學 lóng 真 kah-ì 我,pháng 古錐款古錐款。Gún 姊á  歌喉kap 我 kâng 款, koh i 帶 1 項 破phah, tio̍h 是 嬰á ê 時,耳孔 sió-khóa phái去。 M̄-koh, i ê 成績lóng 是 頭名, phēng in hit 班 有補習ê khah 好,人緣mā 足好, 人lóng選 i 做班長, m̄-koh in 老師 大細目, koh kā 欺負,無愛 hō͘ i 做班長,同學kâng 款 選 i。

成績好, 所以 有後壁 〈文明公園〉ê 古, lán 取文明,窮底是悲情,文明悲劇 lah,nn̄g 代悲劇演 bē soah。

déjà vu bāng-kéng

     Lán tiāⁿ-tiāⁿ bāng-kìⁿ lán chhut-hiān tī kâng-khoán ê chhù-kéng: tiûⁿ-só͘, sî-kan tiám, khì-hāu, lóng sio-siâng. Chhău tē 3 pái, lán tī...