Tâi-gí tio̍h kóng chún saⁿ-tǹg, chiâu-ûn hēng-hok ū só͘-ǹg, bán tê po-koa siá lo̍h kǹg, Tâi-gí hēng-hok soaⁿ tê-hn̂g。
台語著講準三頓,齊勻幸福有所向,挽茶褒歌寫落卷,台語幸福山茶園
Si sī teh an-ùi ū kàu-ióng ê lâng, só͘-chò ê thit-thô oa̍h-tāng。
詩 只是安慰 有教養的人 所做 ê 遊戲。
2018年12月2日 星期日
si-jîn m̄ siá si
是 leh chhòng siáⁿ
Terh che 雞排chìⁿ khah 要緊尊嚴 ê 社會
Hō͘ lír hit sûn 過 kha ba̍k ê 金線記號
Kám 有lerh 保惜
總講 iáu koh ē 驚 iau-gō
排列六點鐘 tio̍h 等 ē tio̍h
Hit 塊 phang kòng-kòng ê 雞排
是講,阿婆 lí kám bóe bē 起?
無khòa 風吹 日 pha̍k
身體勇 chia̍h ē lo̍h 是福氣 lioh
雞排 hoān 雞排 政治hoān政治
Lír kāng koán,講實在
選票 tī i ê 心
想換雞排 khah 贏
Chit khoán pān-sè,詩人
Sok-sìn 選票頂 寫詩
無sìn-táu i mā kan-na 廢票
頂頭 ê 詩文
人講是 文青文ê 廢文
聖神 甘願chia̍h 屎
自由意志講選擇價值 m̄免
koh 再講 不如換雞排
人 soah 不如 厝角鳥
M̄ ta̍t A-pa-pē ê 保領
2018年9月21日 星期五
lāu-pē siōng bér ê kà-sī
夢--lih, lán mā kôaⁿ kah 精神,發現 phōe ah 是 床布 lóng hō͘ 阿芬á 抽去 洗ah,chhun塗形kiap 稻草ê眠床。Ta̍k gê 講 berh khìr 1 ê 所在, lán tio̍h 起身kiâⁿ。
Tú kiâⁿ, lerh lo̍h kiā,沿路kiâⁿ 沿路 看光景,心情真輕鬆。看tio̍h 路邊 水溝蓋 頂koân 1 ê 水khut-á,lán 隨 sa 1 ê galas lok-á hô͘ 2 pái。小bēr in giâu-gî 講 , berh chhòng-siáⁿ? Lán kóng tēng-kui 有hîr, lán thèng-hāu he chúi chhē chheng, hîr chin-chiàⁿ bōe chió。
Koh tńg-khìr,kah ta̍k-gê chò-hóe hêng-tōng。Soah 變行 1 ê 樓梯, 是 四 kho͘ hêng tī大樓 tiong-ng hit 款,lán kha手 輕快, kiâⁿ chòe 前chin 緊,聽 tio̍h in 後壁 leh 開講, mā 有 聽tio̍h 阿芬á ê 聲。
M̄-koh, ná ē 阿芬á kah siáng hō͘ 人 kō͘ nńg床 kng lo̍h--lâi leh? Tng terh 會 ê 時,lán soah 看 tio̍h lāu-pē lāu-bú mā chò-hóe hông ēng nńg床 kng 來。 2 ê lóng kiu kah 差不多 十hèr gín-á ê SIZE,面容 看 無 kài 明。
總--是,lāu-pē 來,lán 知影。 I kā 我 講起, hit 時 無 聽 i ê 話,ta̍k 項 berh tèr kah kàu,chit-má chiah ē pìⁿ chit款, 顛倒 lán 變 hit ê hông kng 來 ê,半身不遂款。Lán 無 hit ê 本 tio̍h m̄ thang thàn 人 sì-kòe khìr, berh tio̍h 有時有chūn chiah thang。
我 lerh 想 lāu-pē 到底 是 lerh 講 toh 1 件?
精神 lán berh khìr chhēr ta̍k-ê,kàu 位,原來是圖書館。 Berh 入門chìn-chêng 有別人 1 ê 女性,i kiâⁿ bōe 入khìr。 Hit ê 自動 攔篙 siuⁿ tēng i sak bōe kiâⁿ, lán siòng-siòng leh kā 出力 sak--khui。
Kàu 內面 有 1 位 歇睏 ê 所在 真 sù-sì,lán tio̍h chhēr 小bēr, kā i 講 chit ê 夢。M̄-koh,lerh 講 ê 時,lán 發覺 ka-kī 講 bōe 清楚, koh 人人 lóng berh chhap 話,lán lú 講 無路來。中間幾āpái Boán-á 叫in mài 吵, hō͘ 我 講 hō͘ 清,講 hō͘ 完。
場 soah 變做 lerh lán ka-kī ê房間,kah lán gín-á 時 hit-chūn kâng,人lóng sio 爭 棉被,kha lerh sio that。 連 阿芬á mā 來, liam-mi 琮琪 mā 來,koh 是 洗身軀 了, 阿芬á 講 真歡迎 i。 我 看 i làu 胸,體格真大,真 安心。
Lán kā in 講 lāu-pē tńg來 kà-sī 講, hit 時 ê tāi-chì。 Góa 想 是khìr 下港 tàu 鬧熱,kā Soat-á 講 是 洪美珍 (據實 是 黃美華)ê tāi-chì。 Soat-á, koh berh lia̍h 話 來ìn,辯解。
Lán soah 精神。
原來, lán tér-tér 1 點鐘 得 chit ê 夢中 tha̍h 夢。 Che 算 lán 頭á-pái 夢見 pē-bú。
2018年9月11日 星期二
bāng
![]() |
斯民hip |
Chit 遍 校園 換位ah,學生ia̍h 變 sêng 天使, 真 體諒 lán 老師人。M̄-koh, lán tio̍h-sī 無法度 明瞭校園 ê 環境kap方位, kan-na 直直 趕狂,ū-kàu chhiⁿ-chin。 Chit 款 夢自 台語系收soah liáu-āu tio̍h tiāⁿ-tiāⁿ 做,m̄-chai sī án-chóaⁿ。
Ah nā 八月三十 hit 日,lán 又koh 做 lak chhùi齒ê 夢。Hit 暝 寅時,gún lāu-pē-á 過氣。 天光透早chiah 知影。Line lih 家族群組傳來ê 消息。我 自 khah早 tio̍h 討厭 電話 chit 款 連絡科技。 Pháng lán ê 生活, 緊急事件, 重要事件 lóng bô 好ê ê 款。Án-ni bái--ê, ná tio̍h hiah 趕緊 連絡 咧?A̍h bōe-tàng 有心理準備,a̍h bōe-tàng 改變 siáⁿ,唯一phah phái sim-chiâⁿ koh 擾亂 生活ê 步調 niā。心肝 ē ke ak-chak--khiaih。
速速辦理lāu-pē ê hiō-sū。Lán 看 tio̍h 叔伯兄弟 koh 1 pái chiâu kàu, berh 歡喜 ia̍h m̄ tit,berh 悲傷 ia̍h m̄ tit,soah gāng-gāng。喪禮儀式方式 決定 kah 處理ê 程序,lán 親兄弟姊妹去chhoân, 去 chhiâu-chhek。雖然我是長子,lāu-pē 過身,lāu-pē pat 講 beh kō͘ 傳統 ê 儀軌,in kā 我 當做 基督徒,lán lóng m̄-bián 參與意見,bōe-su 外人。M̄-koh, kàu 路尾, mā m̄-sī 傳統儀式,而tāi-tí 佛教模式chham-lām 跪拜禮niā。Sǹg chheng-hiu bōe tak-tîⁿ。
Chū i 中風, lán tio̍h 一直 leh 回想,思考, gún pē-á-kiáⁿ ê 關係。事實,kap gún pâ tàu-tīn 歡喜 快樂 ê 時 比 其他 sim-chiâⁿ khah chōe。
我 ē 記得 siōng 早ê tāi-chì, 應該 是 我 hō͘ gún 阿公 that lo̍h 眠床, lán iáu-bēr 2 歲足 lóng kah 阿公 阿媽 chò-hóe 睏。Hit 時,i m̄-chai 出台北 bēr?Ē 記得,2 禮拜 i ē tńg--lâi 1 pái,àn 埕bér chiàⁿ 手pêng hia peh khiaih。 Góa lóng 真 歡喜,chit-má ia̍h m̄-chai hit-chūn lerh hoaⁿ-hí sáⁿ。 Gún 阿公 tī 我 2 歲ê 時 tio̍h 過身ah。
Hit-chūn 厝邊頭bér, gín-á 足chōe, lóng chòe-hér thit-thô,唱歌lā 曲, 聽講 lán chiâⁿ gâuc tèr 音樂 跳舞, ta̍k-gê lóng 足 kah-i 看 。Nā 有 siáⁿ tāi-chì, 嬸á ,ḿ-á 厝邊 lóng ē khîⁿ óa 來,mā 真chōe,門 a̍h 無 lerh chhoàⁿ iah sī 鎖--ê。
有 1 日, gún,有gún 姊á,淑á,雪á, hông 趕 去 牛間,chit keng 早tio̍h 拆, 改建做茶間ah。Hit kang tio̍h sī Boán-á 出世。Hit kha-ta̍h-á, lán ē tiāⁿ-tiāⁿ 看 天光,看夜景,巡菜園,peh 柑á châng。
有1 日,阿媽講beh 去 下底bán 柑á,lán berh tèr,hō͘ 阿媽 āiⁿ。Tńg--lâi ê 時, 阿媽 phāiⁿ 1 tēr 大大tēr, góa tèr lerh kiâⁿ。Koh 1 pái,阿媽 berh 送 飯 hō͘ 頂區做sit--ê 食, 我 mā berh tèr,沿路行, 沿路 歡喜,bōe 記得 chhùi 唸 siáⁿ-mih謠。 Kiâⁿ kah 半路, ài 過 ta 溪 大石鼓, lán tám-tám kiâⁿ 後壁, soah 看 tio̍h 1 bér 大蛇, 手骨hiah粗。阿媽 kā 我 講 he 好蟲, lán ia̍h m̄驚。
有 1 kái ē-hng, lán 洗 身軀 soah, thǹg theh-theh tī 門口埕, m̄-chai lerh chhòng siáⁿ。 Soah 1 ê 警察 來, 害 lán 驚1 tiô。
有1 日,lán kiâⁿ tùi 豬tiâu 後壁 koân khàm 去, tio̍h sī berh 去 peh 柑á châng hit tiâu 路。 Soah poa̍h 落--來,ai 1 聲 hūn--去。聽講,gún 叔伯兄哥 Seng-á 發現,緊 hoah 人 來救。Chit 段,lán ê 頭殼 無印象, 一直kàu 醫療程序 lóng kiâⁿ liáu-liáu ah。 Chhù lih 做 大lāu-jia̍t,lán pa̍k terh 門扇pang 食 kui kho͘ ê 豬肉kho͘。 中間 ê kì-tì 完全 消失。
Hit 中間 kài 重要。 因為,gún pâ,āiⁿ 我 出台北 hông 醫, 驚 ē 有 hiō-î-chèng, koh ke khòaⁿ 幾ā 位。 Koh ài āiⁿ tńg 山頂 chhù--lih lioh。 大人kha,àn gún tau kiâⁿ kah 坪林街á mā ài 點外鐘,lín kám chai?
Lán sǹg i ê 好種,o̍h bat 字 chiok 緊 chiok gâu。 是講, hō͘ 眾人thiàⁿ 眾人惜, lán 有tām-po̍h-á 天真幼稚。 Chhù 內 阿公阿媽 kàu 大姊 thiàⁿ, 厝邊(山頂chhù,罕得 有 隔壁)ê 阿姊 mā 來 tàu 惜, ē-sái 講 好命底。Tèr 阿姊 去 in hit 班 寄學,tèr in kiâⁿ 彎彎oat-oat koh 起起lo̍h-lo̍h ê山路 2 點鐘 chiah kàu 漁光國校。中晝 課soah koh kiâⁿ tńg chhù,lán 人tér kha 肥nńg tiāⁿ-tiāⁿ kiâⁿ kah bōe 得去, m̄ kiâⁿ,阿姊in gâu kiâⁿ, m̄ sio 等。 我 tio̍h mah-mah háu,soah hāi 阿姊hō͘ 厝邊 阿姊 phah,講 ka-tī ê 小弟m̄ 顧,放lerh hō͘ i háu kah án-ni。
有1 kái,漁光in hit pêng 鬧熱,聽講 gún是 阿姨(m̄ 知 tio̍h m̄ tio̍h) in hia berh tàu 鬧熱,暗時 soah 看tio̍h 人 lerh sio thâi, 棍á, 刀á lóng 出。 In hia 比 gún tòa chia ke khah 鬧熱 sī 有影。
總講, tī 山頂 ê 時間, 我頭殼內lāu-pē ê 印象 chiâⁿ chió。 Kàu 我 7 歲,tio̍h seng kah gún 阿姊 搬去 永和 tòa 台北伯á in tau,阿姊 去讀網溪,我無足歲 bōe-sái 入學。 阿ḿ tùi gún mā 足thiàⁿ惜。Góa m̄ 知外久gún chiah lóng 搬去 丹鳳 tòa,ah 我 chiah去國泰插班入學。
Nā kèr年,tio̍h kui ke-kháu-á lóng chhōa tńg 山頂 kèr年。應該講阿媽 tī toh 1 tah,kèr 年 tio̍h ē 去 toh 1 tah。
無外久,gún a-pa, a-bú,阿姊,我,tńg 山頂 kā 阿媽,淑,雪,Boán 接來。有印象ê是 berh kèr 1 條 4 5 尺闊 ê 溪, a-pa āiⁿ 阿媽 kèr。
Liáu-āu, 阿伯 in kah gún hiah-ê chek-peh 兄弟姊妹 kèr 年 mā lóng ē 來 看 阿媽。Gún tau tio̍h pìⁿ kah 鬧熱滾滾。
...待續...
2018年8月14日 星期二
Sí-hêng
![]() |
本底重病 ê Mini 砂輪機á |
I lú siūⁿ lú bêng-liâu ah, kì-jiân phòaⁿ liáu tio̍h kai chip-hêng, i un-sûn un-sûn àn lak-tē-á kā 1 koàn po-lê koàn-á-kiáⁿ jîm chhut--lâi, hō͘ khiā i kiⁿ-á ê lâng khòaⁿ,tōa-phài tōa-phài 1 chhùi lim lo̍h--khì,kài-sêng gêng-géng thàu-lām tāu-iû ê khì-bī。 M̄-koh, tán 1 khùn--á, ná bô hoán-èng, bōe thiàⁿ bōe ai iā lóng bōe kan-khó͘。
Liáu-āu, K koh siūⁿ--khiaih。 Phòaⁿ ê àn-kiâⁿ kóng i kā lâng cha-bó͘ kiáⁿ thâi--sí。 M̄-koh, châ àn ê kòe-thêng lih,pān-sū kèng-chhat ū hoat-hiān tio̍h hit-ê cha-bó͘ gín-á kun-pún bô sí iáu oa̍h thiàu-thiàu。
Chit ê kok-tō͘ ná sêng sī teh Tōa Eng-kok。K ka-kī leh sim-būn,sè-kan ná ū chit khoán siā-hōe ná chiah-nih siong-sìn lâng, kiò lâng ka-kī chip-hêng leh?
Sī-kóng kì-jiân phòaⁿ sí-hêng ah,phòaⁿ-koat mā bē thiat-siau, in-ūi K ū khui chhèng phah tio̍h cha-bó͘ gín-á ê lāu-bú, kā i ê chhiú phah tio̍h-siong。
K siūⁿ-kóng tio̍h-ài khì iau-kiû têng-sin soan-phòaⁿ, bô siūⁿ-beh án-ni kan-tan tio̍h lâi chē chōe ho̍k sí。I lú siūⁿ lú chheng-bêng,it-tēng ài khì sin-sò͘ kiû oa̍h,nā su-iàu khòng-cheng mā beh khì。
2018年7月16日 星期一
新營 親子天文探索
Lán siūⁿ kóng chah lán 手頭 有 ê thit-thô mn̍gh khì hō͘ in sńg。Chiū-sì 2014 khì Tâi-pak 做ê tiàu-kiaⁿ kap li-li-khok-khok ê khì。
2018年4月20日 星期五
Khui-chhùi tāu(Pistachios)
2018年3月4日 星期日
saⁿ-goe̍h ka-iam-kôaⁿ
1.
三月天氣真lān-mōa,昨日燒熱liâm-piⁿ寒;認識台灣歷史線,人人chhiⁿ-chhìn ka-iam寒!
2.
三月初八真可怕,土匪起山目chhâ-chhâ,可歎先民m̄-pat飽,chún--bô china 做阿爸。
3.
精銳部隊 súi tang-tang,起山上陸隨thâi人,親身下令kui 島 láng,in 講lán kap in 無相kâng。
4.
天然優良Ke-lâng 港,海港 kui phiàn soah chiâu 紅,無分老大iah幼紅,見面總掃無惜工。
5.
了後戒嚴三八年,台灣 giâ 頭無看天,莫名奇妙 tio̍h pháng 見,無死奴隸年盤年。
6.
In teh thâi人無為難,比較地獄khah 粗殘,人人風聲驚kah sán,kioh 是魔王降人間。
7.
是真魔王lán m̄-pat,bē-hiáng phah-tat 真m̄ 值,迎請回島來chau-that,遺禍 kiáⁿ 孫出gōng力。
8.
魔王虎á kui大tīn,化妝拯救大偉人,慈祥無限仁仁仁,解救台灣 lóng 講in。
9.
Thâi人phēng chōe koh chiok
緊,就是魔王i親身,民族救星thâi 國民,神經亂kah chhāi 做神。
10.
Ho̍k-sāi 魔王chiâⁿ 好kàn,致蔭 kiáⁿ 孫kâng 強姦,強佔別人ê 家產,nā beh tâⁿ 話chhèng sûi tân。
11.
衙門開起kek 開化,法條萬千m̄准嘩,私偏魔王in 佔大,人民beh 告無khah choa̍h!
12.
也設學校學別國,chhèng枝侍候 teh不服,滅絕台民tùi根 tok,教育gín-á 背母族。
13.
如今台民châu變體,bē 輸神經兼tio̍h che,台灣kám無原住客,清醒ê
人有幾ê。
14.
Mih 故 ka-kī phah ka-kī,hō͘ lâng 分化是一時,走狗liâm-piⁿ
lia̍h 去煮,名列走狗都無 i。
15.
走狗sau-phî m̄-sī 狗,講人體面無leh 留,貪名仗勢nā 講透,人格tàn leh 塗kha-tau。
16.
台人變質先mài 說,本頂先民死三月,物資精神 in chiâu thoe̍h,毒刺tī-sî thang 來poe̍h?
17.
魔王chōe 人teh ho̍k-sāi,台人ho̍k-sāi 真不該,thâi lán 先民絕後代,變做奴隸 koh m̄ 知。
18.
魔王屍體bē àu nōa,大溪造廟bē豆干,hē tī 神社hō͘ 人看,豆干 káⁿ tio̍h 配人干。
19.
Chit ê 政府m̄-sī 款,維護屍體為mih 端,共產國家ê習慣,中華民國真齊全。
20.
真空法師講大概,蔭屍m̄ tâi kài chhi-gâi,姦殺台灣你kā 拜,ho̍k-sāi 魔王 真不該。
21.
介石殺人真chiâⁿ chōe,本島超過 saⁿ 萬 ê;起廟 ho̍k-sāi 逆天地,莫怪台灣 teh 連回。
22.
Taⁿ 講台灣出頭時,事件經過七十年,當初全島kui
phiàn 死,兇手chhōe 無真怪奇。
23.
講tio̍h 全是血kap 淚,無辜ê人死kui 堆,三代 m̄ 敢 ke sngh khùi,歷史脈落ke 減追。
24.
三十八年大戰敗,走路逃亡台灣來,奪lán田宅 kā 人害,phòng 風 phòng kah 比天hai。
25.
土匪 kiâⁿ 放 sì-kòe piàⁿ,chhèng-chí cheng-piàng phah bē贏,搶奪土地講放領,人人聽 tio̍h 心驚hiâⁿ。
26.
Koh 有 chi̍t 味三七五,手術地主bē 糊塗,phah-sòaⁿ 社會ê 基礎,換in 大細過真舒。
27.
In 舒台灣足艱苦,koh 有 四萬換chi̍t kho͘,sió-khóa 研究 tio̍h 知 ló͘, 日本都無lán chiah 塗。
28.
三大政策 kiâⁿ 做頭,政府機關kā in 留,koh 嫌án-ni 食無夠,山海in 也lóng beh 包。
29.
日本建設 ê 成果,設hō͘ 台灣進步多,講是 in 來chiah 起造,bē-hiáu hiān-sì lo 再 lo。
30.
蔣家chhōa 人盡歪道,khà 油食錢 châu oai-ko,莫怪大陸 phah 失落,輸了江山sì-kòe 逃。
31.
逃來台灣真hiau-hēng,此去台灣失光明,介石總統自承領,koh 有米國 teh 後pêng。
32.
Kiⁿ-ti̍t(驚蟄) 時kàu陳春雷,無辜慘死chiâⁿ 大堆,七十外年血 kap 淚,sak hō͘ 歷史無是非。
33.
真空法師講大概,蔭屍m̄ tâi kài chhi-gâi,姦殺台灣你kā 拜,ho̍k-sāi 魔王 真不該。
34.
過海thâi人koh放火,歷史bē-tàng kiâⁿ 倒回,兇手kàu taⁿ無tè chhōe,騙人共業當原初。
35.
介石殺人真chiâⁿ chōe,本島超過 saⁿ 萬 ê;起廟ho̍k-sāi 逆天地,莫怪台灣 leh 連回。
déjà vu bāng-kéng
Lán tiāⁿ-tiāⁿ bāng-kìⁿ lán chhut-hiān tī kâng-khoán ê chhù-kéng: tiûⁿ-só͘, sî-kan tiám, khì-hāu, lóng sio-siâng. Chhău tē 3 pái, lán tī...
-
Lán tiāⁿ-tiāⁿ bāng-kìⁿ lán chhut-hiān tī kâng-khoán ê chhù-kéng: tiûⁿ-só͘, sî-kan tiám, khì-hāu, lóng sio-siâng. Chhău tē 3 pái, lán tī...
-
Hong-thai ê sî, lán ji̍t-chí kòe kah bâ-bū bô chu-bī. To án-ni ā m̄--tit, án--ni ia̍h m̄--tit, lâng hông pa̍k tī Tām-chúi, in-iû Hô-him hó...
-
Kin-á-ji̍t, kì-liām-ji̍t, thiaⁿ lâng kóng sī Tâi-oân 1911 nî, choân tó lerh piàⁿ sng-á. Góa só͘ kì-liām--ê, góa sère-hàn ê sî, pháng-ǹg sa...