Tâi-gí tio̍h kóng chún saⁿ-tǹg, chiâu-ûn hēng-hok ū só͘-ǹg, bán tê po-koa siá lo̍h kǹg, Tâi-gí hēng-hok soaⁿ tê-hn̂g。
台語著講準三頓,齊勻幸福有所向,挽茶褒歌寫落卷,台語幸福山茶園
Si sī teh an-ùi ū kàu-ióng ê lâng, só͘-chò ê thit-thô oa̍h-tāng。
詩 只是安慰 有教養的人 所做 ê 遊戲。
2013年11月25日 星期一
[麻豆假農-誌載1]
2013年11月19日 星期二
XO
--------------------------
頭痛未置目先茫
上好眠床梯規工
日起日落氣溫降
踢倒雞路是肖人
肖人無分汫共老
激空逐个攏真肴
正經廣起攏袂曉
非洲番邦來斷交
袂見袂笑蒲浪貢
慢民公養在廟唐
棒伴失火安年講
的確輕鬆步長龍
廣廣勢情透心悶
也着因群顧加門
管太笑人塊絞滾
勤儉岸泥食兮春
2013年11月14日 星期四
好狗命
一時奧得說透劉
四過擺擔趁無到
天邊海角攏是兜
kiàn-àn
三、四年前還可以 看到 火金姑 "~"
--------------------------------------------------
當今起厝叫是寶
無掛空間靴尼多
掛吊錢水通可可
着吊時到卜如何
時到無變步着慘
較早亦有番薯簽
時到有影真悽慘
即來后火化不甘
賣地講是顧八肚
湳仔孔恰無春塗
的確一時變富戶
錢銀開焦空手狐
較肥較散共子杜
田塗實實有庵胡
明明理路天照顧
也無教你着賣塗
piàn-tōng chhiah sī chèng-siông ?
-----------------
冬日燒號照小鎮
夯頭煞兮烏暗眩
壁頂一人你不信
神隻永永無變新
世間肴人厚機變
忠厚老實族可連
妖亂世道看現現
氣苦只好求西天
西天一个大聖仁
純善無辜卜救民
也知民憨奧改變
壁頂伐企無通眠
人生海海毋知害
較高道理學袂來
實在記池無至再
憨拄害着囝仔栽
毋信你看車路頂
青燈紅燈靴年明
有再囝仔頭變定
硬卜洽人行對平
無手交通兮規矩
毋知哪兮安年生
好運大漢人看見
講無理路做不宜
講是命運兮大誌
袂輸蜘蛛塊經絲
卡經也無一尺四
風恰雨來烏亂啼
2013年11月13日 星期三
夯頭看見天邊月
數念阿母想卜回
你看月娘春一薊
路途拄天心巢花
冬風絲絲心遲疑
伊是照常綠無變
夯腳到遮難拄天
入冬天時漸漸凍
景水水卻不等人
心悶卡斤目周降
真理幾斤怎轉行
京日天氣幻幻寒
咱塊樹腳心孤單
人卜燕仔攏有伴
尪姨講着入烏山
上意 要拆的麻豆 市場
五六十娘洪喝老
鬱卒心肝卜桌投
官府卜拆敢著哭
目屎曾文隨著流
拄好這沿个情感
伴伊大漢那金含
甜甜心肝袂斷站
不測風雲對頭淋
毋甘也着吞落去
因是官虎咱是黎
低時通好眾一意
剪除烏官出頭天
卜反烏官着團結
哪無卡廣是多言
民主時代免豪傑
自由自在慶豐年
代先烏黨創乎倒
彼个葳閣族癩哥
你敢無看伊濫濁
死父無恥世間無
閣有洪个柱仔籽
生成目小醜芝芝
歹心狼毒你着記
變態有合伊頂司
廣到烏黨巢憤慨
毋免加廣逐家知
哪有墨水通通海
亦有萬千寫袂來
首見埔姜仔
=========
雙人初初來到只
埔姜拄人報是伊
過去毋捌真有味
心色春手挽一枝
挽來鼻邊鼻三過
廣伊兮使穩木瓜
檨仔弓蕉也真多
主人好意三交陪
食寡札寡即回返
義讓度活一塊園
子離腳手無塊向
也着春寡卡有長
阿樣看着五十外
食失親翁無奈活
手骨兩支園靴大
毋通拖磨着唱歌
卜唱也毋好歌韻
歌詩串吊咱心魂
目周金金孤身睏
心悶條條也是君
君今一去無音信
厝內萬項袂點陳
暴頻無人通三填
踏出門口畏少人
2013年11月7日 星期四
Lán si̍t-tú-si̍t keng-giām chit ê kóu chng-siā, ti̍t-ti̍t leh hong-hòa, iā óan-sioh i it-ti̍t hō͘ tòa chia ê kiáⁿ-sun-á chau-that, thún-ta̍h.
Gâu péng-pìⁿ--ê mī it-ti̍t siūⁿ beh kā chó͘-sian ki-gia̍p ó͘ hìⁿ-sak. Chia̍h chó͘-kong-sái ê mī po̍ah-kiáu seng su hō͘ pa̍t-lâng, chhân-hn̂g the̍h-á...
Chin-chiàⁿ tōa hù-hō͘--ê, kiáⁿ-sun-á iā sì-sòaⁿ-khì, chhun 1 keng tōa-tōa keng ê chhù.
Kám ū chōe kiáⁿ chōe hok-khì? Chio̍h-liû se̍k kah pit, hiàn chhut âng-âng ê chí.
Kai ēng chit ūi siá ji̍t-kì chiah tio̍h (su-hāng tio̍h siông-sè chì-chài)
lán ūi-tio̍h bóe tio̍h ê Olympus siòng-ki sìn-hō͘ sòaⁿ, liân-liân koh bóe 2 tâi,tāi-seng chi̍t tâi u730 hō͘ lán i phái liáu khì ah. koh ū 1 tâi fê500 bōe-ēng-tit
Iā, bóe--á, bóe chit tâi ū70sw, thiaⁿ-kóng ū hông-chúi, sim-sek, m̄-kú m̄-káⁿ chhì. chhiau bāng-lō͘, Lâng in ū koh pau 1 ê chin-chiàⁿ ē-tàng tòng chúi siap ê gōa-khak lioh.
An-ni, lán it-ti̍t hip, iā khòaⁿ lâng siōng, tio̍h-sī ē pí-khàu. Tong-jiân kui-keh chha hiah chōe, beh ná ū thang pí leh, chóng--sī, ū lâng kan-ta ki-khì hó, hip-siōng chhú-kéng, ki-su̍t bōe tàu-tah, hip khí-lâi iā sī phó͘-phó͘ niâ. Sī-kóng lán kám tio̍h kun-tòe khì bóe khah hó--ê leh?
Khak-si̍t ū kóa siōng, siòng-ki kui-keh nā-bô khah kôan leh, kun-pún bô-khó-lêng hip ē khiaih. Chit-tâi u770sw siat-kè kan-ta hō͘ lâng hip kóa lâng-siōng, hoe-chháu, soaⁿ-kéng kong-kéng niâ. Lán beh hip hiah ê sek-chúi chhin-chhiūⁿ khēng ê, tio̍h kài khùn-lân.
Iā leh tha̍k koa-á-chheh. Lán jīn-ûi, Lán Tâi-gí sû beh khioh tńg-lâi, koa-á-chheh sī siōng hó ê chu-gôan. Tng-chhoe-sî, lâng in phian che koa-á, tio̍h phòe-kah tong-sî lâng ê ōe-gí chhiah ū ki-hōe liû-thong. Sī-kóng m̄-chai toh 1 phún siá liáu khah ki-chhiú ū-iáⁿ.
2013年10月8日 星期二
chiat-lio̍k
2013年7月24日 星期三
Âng-chng-á-hu
Góa bô kā lín kóng tio̍h kàu 7 pái
Chiū-sī kàu 70 ê 7 pái
--- Má-thài 18:22
Ji̍t-thâu liân siaⁿ-im to bô
ha̍h kèr khòng-chhiⁿ tōa hái soah hóan o͘
Keh-piah ê hún-chiáu lóng iáu teh khùn
M̄-kú in ê iáⁿ í-keng phah-phòa tiām-chīⁿ
Lán siūⁿ-khí cha̋ng-mî
Lán tek-khak tioh sa Sèng-chheh chhut-lâi tha̍k
Bô, si̍t-chāi bōe-khùn-tit
Liáu-āu, chhù-kak-chiáu sio-chiⁿ chhiàng siaⁿ
Chhùi-chhiⁿ ê ka-tang-hio̍h lóng bô chùn-būn
Sī-kóng, Kiú-lí-hiong phang-khùi bô-la̍t thang cháu
Hō͘ chhiò-bīn ê ji̍t-ji̍t-chhun sîn leh chhiò-thiⁿ
In sī lán tòng-chòe hiaⁿ-tī--ê
Giân-gí lán ā chīn-sim kóng-chīn
Khó-sioh in tōa-lâng ba̍k-chiu lóng khòaⁿ thian-ì
Lán thâu-lê-lê khah kóng to͘ thô͘-bī
O͘ tiám-á-ka hér-sio chhàu-chhàu siáng ài khì
Hiông-hiông kiaⁿ sim-koaⁿ hō͘ léng-khì chhoe liâng
Gián-kiù-sek koh chhōe iā bô hoat-tō͘
Thang tháu-pàng lí lán ê sim
Sok-sìn hòa chò bah-thé chhin-sin lâi-khì thé-giām
Saⁿ-tāi an-ki-lo̍k-gia̍p ê ǹg-bāng
Án-chóaⁿ pìⁿ-chòe
Âng-chng-á-hu
Ba̍k 1 nih, iū-koh pìⁿ-chòe pîⁿ-pîⁿ ê tiám-á-ka lō͘
Pe̍h-nńg ê kàu-siū hō͘ kong-kiōng-lī-e̍k thâu-chêng ê káu-á kā tio̍h
I kap lán lóng teh mn̄g
In kám m̄-sī lán ê hiaⁿ-tī
2013年7月3日 星期三
Stockholm Tâi-oân
Siá Eng-gí oo5, tsiah gâu Tó ūi gâu hannh? Lán ā m̄-sī Lô-má-lâng, Lô-má-jī ná ē-sái tsò Tâi-gí jī? Khí ka-léng-sún Guá siūⁿ tsia sī Stockholm Thiⁿ-téng ji̍t-thâu sī ké--ê Pak-hng khong-khì thuàⁿ-pò͘ Léng-ki-ki Pe̍h-sek thóng-it sè-kài Put-tsún lín ka-kī ū uē Siraya kiâⁿ bô tn̂g-lō͘ Sinnckan gí Hàn-jī pek-sí Phuàⁿ lí m̄-bat jī Inibs kap Litu kóng bô uē Litu--ah-uè Kò͘-lâng-uàn Ji̍t-gí tńg-khì Kok-gí virus iong-kuè SARS Kheh-lâng-gí beh tn̄g-khùi Tâi-gí mā tio̍h gâm Tsuán-î tē saⁿ kî Tsiok tin-sioh Hàn-jī Huâ-gí Hông tshiò Kóng Tâi-uân Kok-gí Buē tsing-sîn ê sîn-king-pīⁿ Sóng buē thuè beh án-tsuáⁿ I | 寫英語哦,tsiah gâu Tó位gâu haⁿh? Láⁿ ā m̄-sī 羅馬人 羅馬字那ē-sái做台語字 起ka-léng-sún 我想tsia是Stockholm 天頂日頭是假--ê 北方空氣thuàⁿ-pò͘ 冷ki-ki 白色統一世界 不准líⁿ ka-kī有話 Siraya行無長路 Sinnckann語漢字逼死 判你m̄-bat字 Innibs kap Litu講無話 Litu--ah-uè 顧人怨日語tńg去 國語virus強過SARS 客人語beh斷氣 台語mā tio̍h癌 轉移第三期 足珍惜漢字華語 Hônng笑 講台灣國語 Buē精神ê神經病 爽buē退beh án-tsuáⁿ 醫 |
2013年6月30日 星期日
Bōe Bêng-pe̍k
Lán leh siá 1 ê ho̍k-cha̍p kah 1 chióng piàn-sêng tân-sûn khì ê jîn-seng. XD
Bōe Bêng-pe̍k (2013年第三屆臺南文學獎徵文 佳作)
Chin
chōe lâng lia̍h-chún sī chîⁿ chòe-chú, tì-kàu hō͘ lâng lêng-hûn piàn-chit tūi-lo̍h iah-sī chhèng-kôan.
Sū-si̍t m̄-sī chit-ê gōa-chāi ê in-sò͘. Chit ê tōa gō͘-tāⁿ
iā-sī in-ūi lán ê sim-ba̍k m̄-chai-thâu-bóe tio̍h hō͘ lán ka-kī lāi-chāi ê chêng-kám
piàn-hòa kún-chūn oai-chhoa̍h--khì ah.----Put-ti-bêng
1.
Chit-àm áu-ut-joa̍h
kah lâng ê sim-koaⁿ chiâu phû-phû. Che sī la̍k-goe̍h hóe-sio-po͘ ê
Chì-liông ná chia̍h
pn̄g, ná thiaⁿ tiān-sī leh pò sin-bûn. Léng-khì ū teh pàng iah-sī tio̍h sa bīn-chóa
ti̍t-ti̍t chhit hia̍h-thâu. Kóng sin-bûn ê sī 1 ê chng-tha̍h súi-súi ê
siàu-liân cha-bó͘ gín-á. Kóng-ōe ê kháu-khì chiaⁿ lāi koh kín, i kiōng-beh
thiaⁿ bōe bêng. Sī-kóng mā bô chha. I chai-iáⁿ che sin-bûn lāi-iông liâm-mi
tio̍h-ē koh têng pò ah. Che sī tē-4-tâi
kēng-cheng ê kiat-kó. Sin-bûn pò 24 tiám-cheng lóng bô soah bô
hioh-khùn. Kúi-ê ang-á-thâu khah súi ê chiàu pâi-pan lûn-liû leh pò.
I iā ū
thiaⁿ-tio̍h, gōa-kháu ū káu-á-siaⁿ teh sio pūi, ná-sêng m̄-chí 2 chiah i bô-hoat-tō͘
khak-tēng teh sio-jiok, koh ká-ná m̄-sī. ‘Kóan--thài-i.’ Bô gōa-kú to̍h
tiām--khì ah.
I khòaⁿ
sin-bûn, chhut tī kòan-sì, bô chin-chiàⁿ koan-sim siā-hōe siáⁿ sū-kiāⁿ. Chit ê
tó-kok, kóng tōa bô tōa, m̄-kú, sin-bûn nā chin-chiàⁿ beh pò, kui ji̍t iā pò bōe-liáu.
Chóng--sī, chit kúi goe̍h-ji̍t, khòaⁿ--khí-lâi, sin-bûn ná
lóng teh Tâi-pak hoat-seng, koh lú-lâi lú chōe bāng-lō͘ sin-bûn. I
siūⁿ-kóng, chit-má kì-chiá mā piàn-chò
Kiaⁿ-ji̍t, tông-sū
ū-teh chio kóng-beh khì Niau-á-phō͘ hia. Lūn-chin kóng tông-sū lóng sī Chì-liông
ê ha̍k-tiúⁿ chiân-pòe. Kàm-lí-só͘ lā-té cha-po͘--ê lóng chai-iáⁿ Niau-á-phō͘ hit
jiah. Chāi chá-chêng sī khè kam-chiàⁿ ê thn̂g-phō͘, ûi-lûi kúi keng kē-chhù-á.
4 tang-chêng chiah hông kó͘ lâi kái-chò thih-phôe chhù. Gōa-kháu khòaⁿ bô-sáⁿ,
lāi-bīn
Hia chit-chūn
pí kok-chè sin-bûn koh-khah kok-chè-hòa. Ū Thài-kok, Ua̍t-lâm, Hui-lit-pin kah Chi-ná
lâi--ê niau-á, in he kòe kiâm-chúi, chiok káⁿ sńg, ū-kàu sim-sek ê lioh. Tiōng-iàu-ê
sī thé-keh kah lán chia ê lâng ē ha̍h. A-Tiong an-ní kó͘-bú chiok chōe táu ah.
I kóng mā-sī lán téng-thâu--ê chhōa khì ê. Kin-á-ji̍t I koh kóng kah chhùi-kak choan
pho.
‘Kám bô pún-tē
lâng ? ’
‘Aih-iah, Chì-liông
hiaⁿ, pún-tē bô lâng ài ah lah.’
‘Cháiⁿ-iūⁿ kóng?
’
‘Bô chhù-bī,
‘Lí chai bô, Siáⁿ-mih
tōa-thúi 1 pah lah, io 5 pah lah, hit 2 lia̍p 1 chheng lah, lóng seng kā lí chhiàng.
Kán, sī leh kiaⁿ lán khai bōe khí nih! Lâng he gōa-tē lâi--ê, tio̍h-sī bô kâng,
ke gōa un-sûn leh koh ke gōa nai leh, sī-kóng lán thiaⁿ bô tio̍h ū-iáⁿ. Lán téng-thâu
tō thiaⁿ ū, bo̍k-kòai lâng leh chò lán ê téng-thâu--ê. Sin-khu koh ná môa-chî
khiū-teh-teh kì-chāi-lí chhiok kì-chāi-li so lioh’.
A-Tiong bô ke i kúi hòe, m̄-kú
nî-chu sī ke bōe chió, Siōng-pan ê sî chē i piⁿ-á. Lâng-pān sī phó͘-thong
phó͘-thong, iû-iû, hō͘ lâng bōe chú-tōng kah-ì, kóng khah bô-sio-su ê sī bōe
siūⁿ-beh chú-tōng kah i kóng-ōe. M̄-kú Chì-liông chē i piⁿ-á, put-sî tio̍h chhéng-kàu
i, koh i kêng-si̍t bōe pháiⁿ tàu-tīn. Só͘-í kú--lâi iā kòan-sì ah. I iā sǹg i
siōng-óa ê tông-sū ah. Kóng siōng-chhin koh bô-iáⁿ. Tông-sū kóng-ōe lóng tài 1
ê khut-sè. Téng-sin ē khi óa lâi, siaⁿ-im ná ū ná bô leh. Chit-tiám Chì-liông 3
tang--a, ah-bōe kòan-sì, lóng ē tò-thòe 1 pō͘.
I tiàu lâi chia chiah 3 nî
thóng, hòe-thâu beh 30 ah iáu-bōe chhōa, siōng-pan chò-sit lóng chiàu khí-kang,
bô kóng kài téng-chin iā ū-sǹg tiám-tîn. Chì-liông ka-kī tiām-tiām àn-sǹg, bô
kán-tan, hùi 4 nî o͘-thiⁿ-àm-tē ê ji̍t-chí chiah khó ū kòe koan ê thâu-lō͘. Chhian-bān
M̄-thang chhut chha-chhò hông lia̍h-pau chiah hó. Kap tông-sū iā hó-lâi-hó-khì,
chīn-liōng m̄-thang chhì-kek tio̍h siáⁿ-lâng hông khioh-òan tio̍h m̄-hó. Iû-kî,
sī téng-sī tio̍h hó-hó èng-hù, nā hō͘ i tiám iû chòe kì-hō tio̍h chhám. Che chū-lâi
teh siā-hōe thōa tio̍h chai-iáⁿ ê tāi-chì, sió-khóa ū ba̍k-sek ê lâng ā bián
lâng kà. An-ún siōng tiōng-iàu. Jî-chhiáⁿ lâng m̄-sī kóng kong-bū-jîn-ôan,
tò-thiap ê cha-bó͘ it-tēng that-tó-koe. Nā siūⁿ-tio̍h che, m̄-chai beh àm-sóng,
àm-chhiò iah-sī àm-khó͘ leh? Cha-bó͘ ê sū-hāng, Chì-liông bô teh khòa-sim iā bô
siáⁿ bat.
Chìn-chêng kúi pái ū
nâ-thâu kóng bōe-tàng khì. Chit-pái, A-Tiong ko͘-chiâⁿ kah koh pòaⁿ ui-hiap
kóng téng-thâu--ê chio-ê.
Ka-kī sim-koaⁿ sī
leh siūⁿ, mā ǹg-bāng ē-tàng kap chia ê tông-sū khah-kín phah mah-chih, m̄-kú chhím-thâu
kap tông-sū bô-se̍k, phái-sè khì hit-chióng só͘-chāi. Kan-ta chhī-á o͘-pe̍h-chhiat
tàⁿ-á sió tiám-sim, ha--2-poe ah niâ. Chiàu i ê koan-chhat, tû-liáu kóng-ōe ê
khut-sè, chiah-ê lâng khòaⁿ--khí-lâi lóng sió-khóa ko-chhim-bo̍k-chhek, khòaⁿ-bōe-chhut
sī hoaⁿ-hí iah-sī bô hoaⁿ-hí. Só͘-pái i ka-kī mā tám-tám, chú-iàu iah-sī kiaⁿ
hông lia̍h--tio̍h siáⁿ phòa-phah.
Sin-khú sóe hó-sè
beh óa 8 tiám ah. Chhôan-chhôan leh hó lâi-khì ah. I siūⁿ-kóng, tio̍h chhēng Polo
hit-niá sù-sī koh bōe siuⁿ chhiaⁿ-iāⁿ. Kiàⁿ thâu-chêng sió chiàu--1-ē oa̍t-sin chhut
mn̂g. Goe̍h-niû 1 chiu tú phû sai, m̄-kú
I tio̍h óng tang. Chì-liông iū-koh thiaⁿ tio̍h ok-khiak-khiak ê káu-á-siaⁿ.
M̄-kú, i bô khòaⁿ-kìⁿ toh-ūi ū káu-á.
2.
Ko͘-sin 1 lâng Chì-liông
khùn kah lōan-cheng-á háu. Pâng-keng saⁿ-tû-á bīn-chhêng kah piⁿ-á 1 chiah kē
toh-á. Lōan-cheng-á chhāi teh toh-téng sī chú-iàu ê siat-pī. Chhiú-ki-á kah
ba̍k-kiàⁿ hē tī piⁿ-á. Koh 1 ki tê-kó͘.
Sóe tn̄g liáu,
sîn-sîn chiò kiàⁿ. Ba̍k-chiu iah siap-siap, jôe-jôe leh chhēng saⁿ hó-sè, chhut-mn̂g.
Gōa-kháu cha̋ng-ng ê sio-khì iah bô siau. I chhù khiā chit só͘-chāi
khah hó--sió-khóa. M̄-koh, I ta̍h tio̍h tiám-á-ka hāng-lō͘ ê sî, lō͘ kap
siang-pêng hóan-a iah haⁿh-haⁿh, bô hong-si-á kám-kak kāng-khóan hip-hip.
I ū thiaⁿ-kóng,
chit-chām-á thiⁿ-khì ū-iáⁿ khah oh-tit liāu. Kóng Tē-kiû lóan-hòa. ‘He chin
hn̄g.’ Ū-sî i ē án-ni siūⁿ. Ka-kī ê keng-giām khah si̍t-chāi. Téng goe̍h-ji̍t-á
liân-sòa lo̍h beh 10 kang ê hō͘, lâng kóng he hō͘-chò mûi-hō͘, chhù kah sin-khu
kāng-khóan kiōng-beh siⁿ-ko͘. Liáu, liân-leh kúi-ā-kang joa̍h kah sí-bô-lâng.
Liân hit àm khì Niau-á-phō͘ mā sī hip-joa̍h kah. Chit-chūn thàu-chá khì-un
iáh-bōe hoat-tōng. M̄-kú, bô hong-sī iā kám-kak hip-hip bô sóng-khòai.
‘Hó-ka-chài gún
pān-kóng ê só͘-chāi léng-khì lóng chhoe bián-kiaⁿ.’ I sim-lāi ka-kī àm-liām.
Ta̍h ji̍p oat-kak
ê Bí-jî-bí. Chì-liông tio̍h khai-sí lâu kōaⁿ ah.
‘Thâu-ke, léng-khì
m̄-kam khui nih?’ I thiau-kang o̍h chia ê khiuⁿ-kháu.
‘Phái-sè lah,
to leh bô-êng, soah bô chù-ì--tio̍h’ thâu-ke ná kóng ná khì chūn léng-khì-ki.’
‘Ló͘-la̍t
haⁿh.’
‘Bōe lah, gún tùi
lâng-kheh khah pháiⁿ-sè lah.’
‘Góa chia̍h kāng-khóan--ê’
I chhiò-chhiò-á kóng.
‘Ni-tê chôan
thn̂g ho͘ⁿh?’ thâu-ke ūi-tio̍h khak-tēng ke mn̄g chit-kù.
‘Tio̍h.’
Chit-khóan tiàm
sì-kòe lóng ū, thiaⁿ-kóng sī liân-só-tiàm. Ha̍k-seng sî-tāi i tio̍h kòan-sì chit-chióng
iû-ai khì-bī ah. I ē-kì-tit chho͘-tiong khai-sí to̍h lóng ka-kī teh gōa-kháu chia̍h
chá-tǹg ah. He sī in-ūi in lāu-bú hit-chūn kòe-sin. Koh
kap in lāu-pē khí oan-ke só͘-tì. Koh ū-sî bōe-hù tio̍h bô chia̍h. Kéng-lâi-kéng-khì
bóe--á kòan-sì chit-khóan kín-sok koh hong-piān. Lí nā mn̄g i khì-bī án-chóaⁿ.
‘Mh, phang-phang m̄-kú, ū 1 iân àu-phú àu-phú ê fiu. Nā ū-kàu tiⁿ tio̍h bô chha.’
I chia̍h nn̄g-piáⁿ-chian kah âng ni-tê chò chá-tǹg. Chia̍h liáu chiah 7 tiám
pòaⁿ. Kóng ū he to̍k tiān-hún ê sin-bûn, I lóng thiaⁿ bô chin. To bô koan-sim
he--li. ‘Chhap-chhap--i, bô piak ê sî to chia̍h kah án-ni ah, kám ū-chha? Kám hiah
soe-siâu?’ Koh-khah iàu-kín--ê, ‘Nā-beh bô-thang chia̍h sí, sok-sìn chia̍h hō͘
sí.’ Ka-kī tī sim-lāi àm-liām.
Iáu-bōe ta̍h ji̍p pān-kong-sek to̍h thiaⁿ--tio̍h tông-sū teh hōe kó͘-phiò
kap Ui-le̍k-chhái, i iā chham leh sió lā--1-ê-á tio̍h sûi-lâng sûi-ūi chhôan
hó-sè thèng-hāu khai-sí chhú-lí ta̍k-ji̍t kò͘-tēng lóng-bōe piàn-hòa ê gia̍p-bū.
Cheng-chha chōe chió kiāⁿ niâ.
Chá-khí, kiáu hoa̍t-khóan khah chōe, koh ū kòe-hō͘, ōaⁿ pâi ê. 1 ê chiah 1
ê, chha-put-to lóng-bô làng, 15 ê thang-á leh èng-hù. Chì-liông chē 5 hō, 1 thàu-chá
tú khui-chhī bô gōa-kú, tio̍h ū 1 ê o͘-jih-sáng lâi leh jû-siâu, Chì-liông kam-kak i lâi sī ngī-beh lōan
to̍h-tio̍h ah. Lán kā kóng tio̍h siang chèng-kiāⁿ, I kóng góa pún-lâng bōe-tàng
chèng-bêng góa ka-kī o͘h!
‘A-peh,
che chèng-hú pe̍h-chóa-o͘-jī siá ê góa mā bô hoat-lih.’
‘Kóng
siáⁿ siâu, khah tōa-siaⁿ leh lah.’ O͘-jih-sáng bōe-sóng tōa-siaⁿ hoah.
‘A-peh,
che chèng-hú pe̍h-chóa-o͘-jī siá ê góa mā bô hoat-lih.’ Chì-liông
put-tit-í thê-ko 20 dB a kóng. Koh thâu oat 2 pêng khòaⁿ--1-ē, kiaⁿ chhá--tio̍h
pa̍t-lâng. Kiat-kio̍k ta̍k-lâng lóng teh bô-êng ka-kī ê tāi-chì, lóng bô chùn-būn.
‘Hmh, Lí bô hoat-lih, ah
m̄ bô-chhái góa leh la̍p-soeh. Góa pún-lâng neh! Lí bōe-hiáu khòaⁿ nih!’
O͘-jih-sáng thiau-kò͘-ì koh-khah tōa-siaⁿ. Ā sêng keng-thé, iā sêng beh hō͘ chèng-lâng
phêng-lí. M̄-kú, kāng-khóan bô-lâng óa--lâi, iah-sī tàu chàn-siaⁿ.
‘A-peh chèng-hú kui-tēng--ê
lah.’ Chì-liông iā tōa-siaⁿ kā kóng, siáⁿ-sàu pîⁿ-pîⁿ.
‘Chhé, bô-chhái lín chheh
hiah gâu tha̍k chiah khó ē-tiâu che kong-ka thâu-lō͘. Liân che bêng-bêng ê tāi-chì
ā chhòng kah chiah ho̍k-cha̍p. Bô lí khà tiān-ōe khì gún tau mn̄g lah. ’
‘A-peh, bōe ēng-tit lah.’ Chì-liông
sim-koaⁿ it-ti̍t tńg, ha̍k-tiúⁿ ū kau-tài, choa̍t-tùi m̄-thang hoat sèng-tē.
Jû kui po͘ kú, bóe--á, chóng--sǹg
ū 2 3 ê lâng, mā sī beh lâi pān tāi-chì ê, lâi kā I kóng kui-tēng, o͘-jih-sáng chiah
ná jiáng ná kiâⁿ--chhut-khì.
M̄-kú, in chia bô-thang ū
sî-kan pàng lēng. Beh óa 11 tiám ê sî, koh 1 ê o͘-bah-sáng lâi, chiah sī ū-kàu chhoaⁿ.
The-keh sió-khóa tōa-kho͘ tōa-kho͘ ê tiong-liân-lâng. Chhēng-chhah chiaⁿ mô-láng,
khak-si̍t ē-sái o-ló-chit. Chì-liông taⁿ thâu soah chhian-chhian khòaⁿ tio̍h i
heng-khám hit 2 lia̍p ná chhia-thau-teng, sió-khóa phái-sè. Chiah koh giâ ba̍k
khòaⁿ i ê bīn. Lâng bô khòa-ì, kóng beh pān kòe-hō͘. I bīn phah hún sió-khóa
siuⁿ kāu, ian-chi âng-kì-kì chiok siâⁿ ba̍k. Ba̍k-chiah-mn̂g tn̂g-tn̂g
khiàu-khiàu, khòaⁿ tio̍h chai-iáⁿ sī ké--ê nih leh nih leh. Chì-liông soah siūⁿ-tio̍h
n̂g-hóaⁿ-hóaⁿ ê tiān-hóe kap lâm-iûⁿ sió-chiá.
‘Tah, 1000 lah. Khah kín leh
heh. Góa leh kóaⁿ sî-kan.’
‘Hó hó, sió-chiá.’
‘Ah sī hó--bōe?’ Chiah hun
pòaⁿ cheng, i tio̍h leh mn̄g.
‘Î~ khiàm 1 hāng neh! Sió-chiá.’
‘Wo chháu, khiàm sáⁿ siâu,
Góa beh-lâi chìn-chêng koh sûn-kòe leh.’
‘Sió-chiá, pháiⁿ-sè. Khak-si̍t
khiàm 1 hāng.’
‘Wo chháu, Lí kóng khiàm 1
hāng siáⁿ. Lí koh kóng--1-pái. Kán.’
‘Sió-chiá...’
Chì-liông teh kap I hōe ê
sî, ū sió-khóa kek tio̍h sim, kiaⁿ-kiaⁿ oa̍t-thâu khòaⁿ piⁿ-á ê tông-sū, in bīn
lóng bô piáu-chêng,
‘Hûiⁿ-ti̍t lán che kong-ka
thâu-lō͘, ū chèng-hú tīn. Khah jín-nāi--1-ē tio̍h kòe ah.’ Khah làng-phāng ê
sî, A-Tiong chiah kā i kóng.
‘Bêng-bêng pe̍h-chóa-o͘-jī,
kui-chiong lóng m̄ khì khòaⁿ!’ Chì-liông iah sió-khóa ut-khì.
‘Soah soah khì lah, Lí m̄
kā i pān, i khah pháiⁿ, mā án-ni niâ, lán sin-súi chiàu niá. Tio̍h--bô?’
‘Tio̍h, sī-kóng lí khòaⁿ hit
tè hiah tōa tè tī hia, in ka-kī bóe hiáu khòaⁿ sìm?’
‘Tio̍h-sī ū chit-khóan pe̍h-ba̍k-kâu--a,
m̄-chiah ta̍k-kang lóng hiah-chōe hoat-toaⁿ, tio̍h --bô?’ A-Tiong bî-bî-á chhiò.’
‘Haih.’
‘Mài haih ah lah, téng-thâu--ê
mā ū kau-tài ah, pàng i khì, khah khùiⁿ-oa̍h lah. Sin-súi chiàu niá.’ A-Tiong tùi
I keng-kah-thâu tah--1-ê.
‘Góa lâi chia thâu 1 pái tú--tio̍h.’
Kóng-pò͘ hoah tio̍h hō-bé
ê lâng lâi tī thang-á thâu-chêng. Beh ōaⁿ hêng-chiàu. Án-ni, A-Tiong kap I koh
khai-sí bô-êng.
3.
A-Tiong chē 4 hō.
Tiong-tàu chia̍h pn̄g ê sî, ū-sî chò-hóe chhut-khì góa-kháu sió-tiám-á.
Kiaⁿ-ji̍t chò-hóe kiò lán chia chhut-miâ ê piān-tōng.
‘Ū-chán ho͘ⁿh, téng kái
Niau-á-phō͘ ?’ A-Tiong kā Chì-liông mn̄g.
‘Sóng sī sóng, ná ē bô siáⁿ
ìn-sióng neh. Góa liân án-chóaⁿ kàu chhù to m̄-chái leh. Chiah beh mn̄g lí
kóng.’ Chì-liông chiàⁿ giâ--khí-lâi thâu āu-khok it-ti̍t so.
‘Lí mā leh hàm, siuⁿ sóng
ah nih? Ha ha ha.’ A-Tiong sòa chhiò kah.
Khòaⁿ i m̄-kóng, Chì-liông
iā bô-ì. Chiah koh kóng, ì-sù sī thàm. Ē-pòe lâng iā m̄-hó ti̍t-tú-ti̍t mn̄g
ha̍k-tiúⁿ , siaⁿ-sàu chin nńg.
‘A-Tiong hiaⁿ, Lí kóng téng-thâu--ê
ē khì, ā bô-iáⁿ.’
‘I lîm-sî lîm-liāu kóng ài
khì chài gín-á lah, ná bô-iáⁿ.’
‘Oh, téng-thâu--ê ū kúi-ê
gín-á?’ Ná chin hó͘ⁿ-hiân.
‘3 ê, 1 ê cha-po͘--ê tāi-ha̍k
chhut-gia̍p ah teh Sin-tek Kho-ha̍k Hn̂g-khu chia̍h thâu-lō͘, 2 ê cha-bó͘--ê,
lóng iáu-teh tha̍k ko-tiong.’
‘Án-ni-siⁿ ah’
‘Heⁿh ah, cha̋ng-ng tio̍h-sī
beh chài in hit 2 ê cha-bó͘-kiáⁿ ōaⁿ pó͘-si̍p-pan lah. ’
‘Ōaⁿ pó͘-si̍p-pan
?’
‘Sī ah, chit-má ê gín-á
kóng--khí-lâi iā chin khó-liân, pó͘-si̍p koh tio̍h
kóaⁿ-tiûⁿ.’
‘Mā hó ah, ke o̍h--kóa
khah bōe su--lâng. M̄-koh, tio̍h khì chài in, ná ē koh chio--lán?’
‘Chāi-lâi sī in ang-á-bó͘
2 lâng pàng-phōaⁿ chài. Hit kang in bó͘ ā-chai án-chóaⁿ hiông-hiông kóaⁿ bōe hù
ah, chiah call i khì ê lah, I gŏa pó-pòe chit 2 ê leh.’
Ná chia̍h tàu ná ōe sian.
Gōa-kháu ji̍t-thâu chiàⁿ tiong àn thâu-khak hia̍h-á chhiò--lo̍h-lâi. 1 hun-cheng
to bōe-kham-tit, Chì-liông
E-pō͘ 2 3 tiám-á, Chì-liông
pak-tó͘-bóe ná iu-iú-á thiàⁿ u7 1 khùn ah, koh lâu chhìn-kōaⁿ. Nâ-âu ta-sò,
thâu-hia̍h sió-khóa hang-hang, cheng-sîn bô hoat-tō͘ pó-chhî chi̍p-tiong.
M̄-kú, kâng-khóan, kiáu chîⁿ, kòe-hō͘, ōaⁿ pâi ê lâng 1 ê chiap 1 ê. Lia̍h
tio̍h khah làng-phāng í-keng koh keng 20 thóng hun khì ah. Kín kā A-Tiong chò 1
ê phah-su, khiā--khí-lâi kiâⁿ khì téng-sī tóh-á thâu-chêng. Tò-chhiú pak-tó͘ it-ti̍t
chhi̍h leh. M̄-káⁿ kiáu-chhá tio̍h chō͘-tiúⁿ, tiām-tiām khiā piⁿ-á. Thèng-hāu
in cho͘-tiúⁿ chhiú-thâu khang-khòe kàu 1 ê khám-chām chiah khui-chhùi.
‘Cho͘-tiúⁿ sit-lé. Góa
pak-tó͘ bô sóng-khòai.’
‘Ő͘, lí sī án-chóaⁿ? Bīn-sek
bô kài hó ő͘.’ Cho͘-tiúⁿ khiā--khí-lâi, Bīn khòaⁿ bōe-chhut siáⁿ piáu-chêng, khi
sin kā i kóng. Chì-liông bô-tiuⁿ-tî thòe 1 pō͘. Chiah kóng.
‘Pak-tó͘ leh ká-thiàⁿ.
Tiám gōa cheng a.
‘Án-ni. Bōe-iàu-kin. Lí kín
khì .’ Cho͘-tiúⁿ koh khi sin. Chì-liông ngī tòng leh bô thòe 1 pō͘. Cho͘-tiúⁿ chiah
cheng-ka 20dB tùi 4 hō thang hoah.
‘A-Tiong lí tàu khòaⁿ tàu chhú-lí
leh heh.’
‘o͘h, bô-būn-tê’ A-Tiong
ìn siaⁿ.
Pún-chiâⁿ chia ê khang-khòe
tio̍h-sī án-ni.
‘To-siā cho͘-tiúⁿ. To-siā cho͘-tiúⁿ.’
Chì-liông kín cháu khì piān-só͘.
Chin-chiàⁿ làu-sái. Piān-só͘
léng-khì khah bô hiah kiông, i pak-tó͘ thiàⁿ bô
chù-ì--tio̍h. Làu liáu tio̍h khah khin-sang ah. Chì-liông siūⁿ-kóng ‘to m̄-pat
án-ni. Ā bô chia̍h-tio̍h siáⁿ-mih phái-mi̍h-á.’ Sóe chhiú liáu, koh sóe
bīn. Khòaⁿ kiàⁿ, i chù-ì tio̍h ba̍k-chiu hau-hau, bīn-sek chhiⁿ-chhiⁿ àm-sàm
àm-sàm. I tōa-tōa-ē suh 1 kháu khùi. ‘ I̋, chiah chōe
kang ah, bîn kám iah pó͘ bô-kàu?’ I ka-kī án-ni teh giâu-gî. Iā tńg kàu 5 hō thang
koh khai-sí pān-kong ah. Cho͘-tiúⁿ bô tī leh ah. A-Tiōng kóng i cháu ah, kóng beh
khì chiap in bó͘. Sûi-lâng koh kè-sio̍k chò-sit. ‘Ló͘-la̍t’ Chì-liông kā
A-Tiong soeh-siā. I koh tùi i tì-ì chhiò--1-ē. A-Tiong kóng ‘kheh-khì.’ mā chhiò--1-ē.
Kòe bô gōa-kú, Chì-liông soah khai-sí
sió-khóa thâu-khak thiàⁿ. Léng-khì chhoe-tio̍h lú bōe sóng-khòai.
M̄-kú, i lún-leh bô kóng. Pún-chiâⁿ sī pìn-piⁿ kú-kú-a tiuh--1-ē tiuh--1-ē, I lóan-lóan
leh, tio̍h hó ah. Ū--1-khùn-ah soah sóa khì āu-khok, mā sī tiuh--1-ē tiuh--1-ē.
‘Mh, ná-sêng sī tòe sim-me̍h thiàu-tōng ê pán-liâu teh thiàⁿ.’
‘A-Tiong hiaⁿ, kiaⁿ-ji̍t ê
léng-khì khah kiông ho͘ⁿh!’
‘Lí leh hām-bîn sioh, he
tiāⁿ sí ê leh.’
‘Hioh ho͘ⁿh.’
Chì-liông it-ti̍t ùi-kôaⁿ--khí-lâi.
I jím kah hā-pan sî-kan, cho͘-tiúⁿ lóng bô koh chhut-hiān. I koh kā A-Tiong soeh-siā
liáu, ta̍h chhut pān-kong-sek, gōa-kháu sio-sio ū bî-bî hong teh chhoe, chiah
ta̍uh-tauh-á hoe-ho̍k. Kàu chhù ê sî, tio̍h í-keng hoat 1 sin-khu kōaⁿ ah. I khòaⁿ
tio̍h mn̂g-lih soeh 1 tiuⁿ phoe, sim chhia̍k 1 ē, tio̍h bô-koh kám-kak bô sóng-khòai
ah.
Sio-lō sio-lō ê hong tùi i
ê bīn chhoe--kòe. Hit-khóan kám-kak déjà Vu, se̍k-sāi-á se̍k-sāi. ‘Ká-ná cha-bó͘
gín-á ê chhiú teh so.’ Sóe sin-khu ê sî, i tio̍h siūⁿ--khí-lâi ah. Chhôan
beh-khùn the leh chìn-chêng, I chiah kā
phoe thiah lâi tha̍k.
4.
Chì-liông
góa kiáⁿ,
In
kóng khà tiān-ōe khah kín, koh góa iā bat jī bô chhim. Pún-chiâⁿ iā phah-sǹg
khah tiān-ōe tio̍h hó. M̄-kú,
Lín
bú-á pàng lín hiaⁿ-mōe-á 2 ê hō͘ góa. Góa hit-chūn iā tio̍h siōng-pān thàn-chîⁿ,
iā tio̍h kap lâng poa̍h-nóa. Ko͘-put-chiong, seng kā lín kià hō͘ lín A-kong
A-má chhōa. Hoan-tńg-nî góa koh chhōe lín a-î lâi kā góa tàu hōaⁿ-ke kò͘ kiáⁿ.
Hit-chūn, góa chai-iáⁿ li chiok siūⁿ-khì. M̄-kú, góa mā bô hoat-tō͘. M̄-kú, góa
iā-sī ūi-tio̍h siūⁿ-kóng lán 1 ke-kháu-á ē-thang tòa chò-hóe khah hó. Ná chai-iáⁿ
lí án-chóaⁿ chhàu-sim siūⁿ, lóng m̄-khéng kap I hó-hó-á sek-sāi kau-pôe.
Tian-tò lú lâi lú so͘-óan, bóe-á liân góa lí to bô siáⁿ beh chhap.
Kàu
taⁿ, góa beh kā lí kóng, lín lāu-bú ē kòe-sin, góa iā-sī pah-poaⁿ m̄-gōan ah. Lí
kám chai-iáⁿ? Lín a-î ū chin-chōe kap lín lau-bú chiok sêng ê só͘-chāi. He sī I
ê pún-sèng. Lí soah lia̍h-chún I sī-beh pa-kiat ko͘-chiâⁿ lín ê chòe-chok. M̄-sī
lah, I tio̍h-sī sêng lín lāu-bú, góa chiah ē hiah-kín kah-ì I lah. Lí chai bô?
Lí nā kheng hùi 1-sut-sut-á sim-chiâⁿ khì liáu-kái I, lí tio̍h ē chai ah.
Taⁿ,
Lín hiaⁿ-mōe-á lóng tōa-hàn ah. Iā lông lī-khui chhù khì kàu gōa-tē hoat-tián.
Sī-kóng gún iā ū-hòe ah. Lí nā ū-êng, ē-sái tńg--lâi khòaⁿ gún 1 ē. Gún ē chiok
hoaⁿ-hí. Bô siáⁿ tiōng-iàu ê tāi-chì, Lí m̄-bián hôan-ló. Chiok lí sū-gia̍p
sūn-lī chìn-pō͘.
Pe
Bûn-chùn 2013, 6 goe̍h 25
Tha̍k liáu, the̍h phoe ê
chhiú hē heng-khám, lēng 1 chhiú khǹg thâu ē-kha. Siūⁿ bô siáⁿ ū li-lō͘ lâi. Bô-tāi-bô-chì,
m̄-tio̍h mài siá phoe lâi. Chhé! Sī leh khí lāu-hoan-tian ah m-sī. Chì-liông
tha̍k liáu soah nga̍uh-ngoa̍h-liām. Soah siūⁿ-khí ‘16 tang a. A-bú kòe-sin 16
tang a.’
I siūⁿ-kóng lim kóa chiú ē
khah hó-khùn. Pêng-sò͘-sî-á Chì-liông khah kah-ì âng-chiú, chham thn̂g tiⁿ-tiⁿ ê
hit-khóan. Chit-chūn I soah teh giàn Whisky. Ìn-sióng sī hit-ji̍t teh
Niau-á-phō͘ chham peng-kak ê kám-kak bōe-bái. Hó-ka-chài, chit-má ū 7-eleven 24
tiám-cheng lóng ū khui, iā ū bōe chiú. .‘Ah bô chiah òaⁿ ah chiú beh toh-ūi
siⁿ?’ Soah tùi bîn-chhêng téng peh--khí-lâi. Se-chong-khò͘
chhēng hó, tha̍h 1 niá shirt koat-ì khí bóe.
I ta̍h chhut mn̂g-chhùi,
thò͘ 1 kháu khùi. Thâu sôe-sôe kiâⁿ tùi kng-iāⁿ-iāⁿ ê chhiau-siong. “Hoan-êng koang-lîn”
bōe-su hit-chūn beh sàng A-bú chiūⁿ soaⁿ-thâu ê hit-ki sai-kong giang-á siaⁿ.
Tiān-sī koh khui--lo̍h-khì,
peng-kak sa chhut-lâi. Chì-liông ka-kī 1 ê ná chia̍h “sia-óe-sian” kap thô͘-tāu
ná lim Whisky. Lim beh 2 poe, sin-khu sio--khí-lâi, iā sió-khóa-á bâng. Thâu
koh khai-sí tiuh-tiuh-thiàⁿ.
5
Bâng-bâng thiàⁿ-thiàⁿ ê thâu-khak
tek-khak bô hiah hó-khùn. Sui-bóng ū chia̍h chiú, tek-khak bô-kàu gia̍h. Chì-liông tó--lo̍h bîn-chhn̂g , it-jī-cha̍p
hun-chèng khùn bōe khì péng-lâi-péng-khì ū. Peh--khí-lâi ta̍h kha-pō͘ se̍h. Chit
pō͘, I tang-sî khai-sí o̍h--khí-lâi, mā sī bâng-bâng mō͘-chaiⁿ-iáⁿ. Kài-sêng in
lāu-pē mā pat án-ni teh chhù-lih kheh-thiaⁿ it-ti̍t se̍h, lóng m̄ kóng-ōe, lâng
kā kiò iā m̄ ìn--lâng. Chhián-chhián ê ìn-sióng niâ. Se̍h beh ū 10 thóng hun.
Khui-khì lâi-khì sóe sin-khu, chiah hip-joa̍h.
Chhiâng liâng-chúi
khak-sit chin sóng-khòai. Ná chhiâng I ná teh siūⁿ. Pâ tàu-té sī án-chóaⁿ? Ū
siáⁿ-mih tāu-chiùⁿ beh siá phoe lâi? Kám ē phòa-pīⁿ ah? Tio̍h kín khà tiān-ōe
khì mn̄g.
M̄-kú, i kóng bô siáⁿ-mih
tōa tāi-chì leh?
Siuⁿ kàu chia, I soah chim-chiok
tio̍h eng-àm bô thiaⁿ--tio̍h káu-á ê siaⁿ. Siūⁿ lóng bô. Sin-khú chhit ta, koh
tńg--khì khùn.
Chit piàn Chì-liông I sûi
khùn--khì.
* * * * *
Pâ, lí sī chóaⁿ-iūⁿ sioh?
Ná siá he bô-bêng-kî-biāu ê phoe lâi ?
Tng bīn kìⁿ tio̍h pâ, soah
hiong-hiông t-kak tio̍h lāu-pē lāu ah. M̄-kú, Chì-liông ū-ti-bô-tang, bô kā I
kóng chhut chhùi. I ka-kī chit-chióng khin-khin phû-phû ê kám-kak. In pâ ìn
kóng.
Sáⁿ phoe ah.
Ah to hit tiuⁿ a! Kóng siáⁿ-mih
A-bú a-î ah.
Ná ū ah.
I̋, in pâ ê bīn soah
iûⁿ--khì. Chì-liông hoah 1 siaⁿ pâ. A-bú lâi ìn.
Lín pâ ū tāi-chì chhut-khì
ah lah.
A-bú. Chì-liông koh pi-kiò
1 siaⁿ. A-bú.
Koai-kiáⁿ, án-chóaⁿ?
A-bú. Chì-liông sim-lāi
leh siūⁿ kám-thang kóng chhut-chhùi. A-bú kòe-sin ê tāi-chì. M̄-kú, I bêng-bêng
chē teh bîn-chhn̂g piⁿ-á kā lán bui-bui siòng.
Lín kín khùn heh. A-bú chhiùⁿ-koa
hō͘ lí thiaⁿ.
“Iⁿ-á iⁿ-iⁿ khun
Chi̍t mî tōa 1 chhùn
Iⁿ-á iⁿ-iⁿ sioh
Chi̍t mî tōa 1 chhioh…”
A-bú ná chhiùⁿ, Chì-liông
ná thau khòaⁿ a-bú, mā bî-bî-chhiò.
Heh m̄-khùn o͘h. A-Liông.
A-bú kah góa khùn. Chì-liông
ū-káu sai-nai khùi.
Hó hó. Lí kín khùn heh.
A-bú tó lí piⁿ-á.
A-bú kā gún so.
Hó, A-bú chiáⁿ-chhiú àn Chì-liông
heng-khám ná lōa ná lōa. Chì-liông chin bóan-chiok, ké khùn. Soah koh
siūⁿ-tio̍h A-bú í-keng kòe-sin ê tāi-chì. I̋? I m̄-káⁿ khui-chhùi mn̄g, chit ê
A-bú sī siáⁿ-lâng?
Chì-liông mā iōng chhiú
khì so a-bú. Àn I ê bīn so, ām-kún, keng-kah-thâu. Hoah 1 siaⁿ, A-bú. A-bú
iah-sī bî-bî-á chhiò ê chhiò-sîn. I koh kā I so, soah so tùi heng-khám 2 lia̍p
leng. A-bú kóng.
Lí chiah tōa-hàn ah,
iah-beh chia̍h lin o͘ h. M̄-kú A-bú bô chhut-chhiú kā I póe. Kì-chāi I so.
Chì-liông soah ná so ná so,
so tùi tō͘-châi, koh lo̍h-khì. I tì-kak ka-kī teh so hia ê sî hiông-hiông
tiô--1-kiâⁿ. Soah cheng-sîn.
Hó-ka-chài sī bāng.
Bîn-chheng 1 tah chhìn-kōaⁿ,
I thâu thiàⁿ kah beh-sí.
Eng-àm lú hip-joa̍h.
6.
Chhéng 2 kang ká kah “Chou-sio”,
sió hioh-khùn, Chì-liông sūn-sòa, kiù-chin lâi kóng sī choan-kang, tńg--khì Siak-kháu
khóaⁿ in lāu-pē sī án-chóaⁿ hioh. Kiat-kio̍k sī in 2 ê lāu--ê beh pó͘ pān kiat-hun
lé, beh chhiáⁿ lâng-kheh lāu-jia̍t--1-ē. Chhé! Bêng-bêng tio̍h put-chí-á tōa ê tāi-chì.
M̄-kóng sī leh!
‘Chhìn-chhái--lín lah.’ Chì-liông
mā-sī bô goa7-hó siaⁿ-sàu. Che mā-sī i ê kòan-sì. Ka-kī mā m̄-chai kám-sī kò͘-ì
iah-sī thiau-kang. Tùi lāu-pē kòan-sì ah.
‘Lí ài tńg--lâi ő͘h.’
‘Hó lah, nā bô hó-bīn sio-khòaⁿ
m̄-thang kòai góa ő͘.’ Ta̍h 1 ê ōe-thâu, án-ni khah chū-chāi.
‘Bōe lah, bōe lah’ Chì-liông
ê lāu-pē khut-sè pàng chin nńg, sim-lāi siūⁿ-kóng hoaⁿ-hí tāi mah.
‘Ji̍t-chí só͘-chāi lóng koat
ah m̄?’
‘Lán ê ji̍t, 22 koh tú-hó
lé-pài, Tōa-thian-liông.’ In A-pa hoaⁿ-hí tī bīn-lih.
‘Lín ka-kī khì bô-êng heh,
góa tio̍h siōng-pān.’
‘Lóng chha-put-to ah, Lí bô
hóan-tùi, gún chin hoaⁿ-hí.’ In A-pa án-ni kóng, liáu sái 1 ê ba̍k-bóe hō͘ in
A-î.
M̄-kú, tùi in A-î, chit
kái Chì-liông ùi-ùi. Chit pái tńg--lâi, i iā-sī chin hó khóan-thāi i. Tú-á, Chì-liông
sió-khóa
‘Chì-liông, to-siā--lí.’ A-î
khin-siaⁿ-sòe-soeh.
Chì-liông kā khòaⁿ, beh ìn
siaⁿ.
‘A..’ soah hiám-hiám hoah
A-bú. Chit-sî i ê thâu-khak tiuh 1 ē, hō͘ hôe-ho̍k. ‘A-î. Bōe lah.’ A-î bî-bî-á
chhiò. Chit ê chhiò-sîn chiàⁿ-chiàⁿ sī bāng-lih ê A-bú. Chì-liông àm-kiaⁿ, nôa-thâu
koh-ū ki-tha tāi-chì beh kín chhut-khì pān sūn-sòa cháu, bô beh koh tńg-lâi chia̍h
àm-tńg ah. In pâ kap A-î chiok m̄-kam, iā tio̍h pàng-chhiú.
Chì-liông 3 kang kòe koh tńg--lâi
kàu lán chit chng.
I kū-nî khai-sí ka-kī 1 lâng
soeh tī khah iáp-thiáp ê Tōa-kau-á piⁿ khiā, chhù thâu-chêng 1 phiàn Hân-kok chháu-á
po͘ bōe bái. Siang chhiú kap chhù-āu lóng sī iū-á châng. M7-kú li-li-lak-lak, chhiū-kha
chháu-á iā hoat chin ām-bō͘. Bô-lâng teh kò͘ ê khóan. Chiah khah sio̍k, I siūⁿ
kóng, hûiⁿ-ti̍t ā bô-boeh chò seng-lí, koh kiam chiām-sî ku niâ. Sǹg kià leh
tio̍h bô kài iàu-kiû siáⁿ. Kan-ta kā chhù-chú iàu-kiû kóng beh chèng kóa kùi-hoe
kah hâm-chhiàu kám ē-sái. A-bú siōng kah-ì ê. Chit ji̍t tú hó ū êng, tio̍h khì
sûn chai-á. Bóe-á bóe 5 6 châng, bú 1 e-po͘ kú. Sóe sin-khu liáu chiah ka-kī 1
lâng khì A-Êng Gû-bah-thng chiah àm.
‘Bô kàu-tiⁿ, bōe ha̍h.’ I
sim-lāi àm koat. ‘Āu-pái bōe koh lâi ah.’
Liáu-āu I tio̍h koh ta̍k-ji̍t
chèng-siông lōan-cheng-á kiò cheng-sîn, chiàu-siông khì oat-kak Bí-á-bí chia̍h chá-tǹg,
liáu khì pān-kong-sek siōng-pan. Hā-pan tio̍h hùi kóa sim-sîn chiàu-kò͘ hiah-ê chhiū-chai-á.
Khui-hoe tio̍h tán kah hoan-tńg-nî ê poeh--goe̍h. Hâm-chhiàu ū 1 châng sin piàn-chéng,
hoe-hio̍h 1 bīn âng-kì-kì. I iā chin hoaⁿ-hí.
Bô koh pak-tó͘ thiàⁿ làu-sái.
Kap tông-sū lú-lâi-lú ē ha̍h. Khang-khòe iā lú-chò-ú kah-chhiú. Koh-khah tiau-bân
ê lâng-kheh i iā ū hoat-tō͘ khin-báng-báng kā se̍h--kòe. A-Tiong chin kā o-ló. Iā
2 lâng put-sî pàng-phōaⁿ kang, iā ē-tàng pàng-phōaⁿ “muo-yû”, koh tiāⁿ sio-chio
Bah-ôan Só--á ê o͘-pe̍h-chhiat tàⁿ chia̍h chiú. A-Tiong ū kóng-khí, ‘Hit-kang
ah, tio̍h-sī lí pak-tó͘ thiàⁿ làu-sái hit-kang ah’.
‘Cho͘-tiúⁿ in bó͘ chhut chhia-hō
lah.’ Chit ê A-Tiong chhùi sió-khóa poe-poe.
‘Ah ū giâm-tiōng bo?’ Chì-liông
siūⁿ-kóng kám tio̍h khì thàm--1-ē.
‘Bô lah, I ka-kī sái khì cheng
lō͘-piⁿ ê âng-bûn-thô͘-kak lah.’
‘Ná ē án-ni?’
‘Ā chai. I ê kà-chiàu kun-pún
m̄-sī ka-kī khó ê.’
‘Ah m̄-sī ka-kī khó ê? Kám
pa̍t-lâng thè I khó ê o͘h?’
‘Bián pa̍t-lâng lah’
‘E̋~ ah bô án-chóaⁿ kóng m̄-sī ka-kī khó ê? Siūⁿ
bô’
‘A̋, mài kóng che lah. Lim
chiú lim chiú.’ Koh 1 siaⁿ, siūⁿ beh siám chit ê ōe-tê.
‘Heh, Lí m̄-tio̍h kóng hō͘
bat. A-Tiong hiaⁿ.’ Chì-liông tòe lim chiah koh kóng.
‘Lí beh chai?’ A-Tiong thâu
lia̍h oai khòaⁿ Chì-liông án-ní mn̄g. Koh thâu-chêng āu-piah siòng-siòng leh chiah
kóng.
‘He m̄-chiah kán-tan. Kam-lí-chām
lán ka-kī khui ê. Lí siūⁿ.’
‘M̄-kú khó ká-chiàu ū pit-chhì
koh ū khó-koaⁿ lioh.’
‘Aih, pit-chhì, Lí bōe-hiáu
seng sa 1 tiuⁿ tńg--khì siá-siá leh. Chiah sa--tńg-lâi o͘h. Ah khó-koaⁿ mā lán ê
lâng ah.’
‘M̄-kú lō͘-khó m̄-sī ū liang-cheng-á
?’
‘Aih-ioh, Lí bōe-hiáu kā
kìm-tiāu sioh! Gōng-tai! Bô-chhái lí chheh tha̍k kah hiah chōe ê chōe.’
Chì-liông thâu 1 piàn thiaⁿ--tio̍h
che, gōng ū--hiah-kú-ah. Chiah koh kóng.
‘Iáu-koh ū pa̍t lâng khó neh!’
‘Lóng hō͘ in kòe m̄-tio̍h hó
ah. Haih. Lí m̄-tio̍h khah ē-hiáu piàn-khiàu leh.’
‘Ho͘.ⁿh. Án-ni o͘ h. ’
Chì-liông thiaⁿ bêng-pe̍k liáu-āu
tōa hoaⁿ-hí. Bo̍k-kòai chhia-lō͘ hiah-chōe lō͘-phiau khòaⁿ lóng bô ê kà-sú o͘h.
‘Koh, nā hō͘ kéng-chhat-á khui hoat-toaⁿ, lâi kàu lán chia, lán tiān-náu chhín-chhín-chhái-chhái
khin-khin-sang-sang tio̍h kā chhú-lí tàn-sak ah, siàng ē chai.’ A-Tiong koh pó͘
1 kù. ‘M̄-chiah kóng lán chia lóng ài pó-chhî “ti-tiáu”, M̄-thang hō͘ siaⁿ-mih lâng
chù-ì tio̍h khah hó.’ Hûiⁿ-ti̍t sin-súi kò͘-tēng, gōa-lō͘ bóng báu, ke-kiám ū pó͘-só͘.
Kín 1 tang, bān tang-pòaⁿ. Benz, BWM sûi-chāi lí sóan, iah-sī Lexus. Chiah soah
sio-sî. Chì-liông kō͘ pō͘-lián tng--khì.
Chì-liông ka-kī siūⁿ,
ka-kī í-keng 3 tang ah. Kàu taⁿ chiah chai-iáⁿ chia-ê phiat-pō͘. ‘Káⁿ sī ka-kī
siuⁿ hān-bān?’ Lō͘-piⁿ àm-sàm ê só͘-chāi hiông-hiông chông 3 chiah káu-á ok-khiak-khiak
cháu lâi kā i pūi. I m̄-káⁿ khí kha cháu, chū-án-ni kha-pō͘ pàng bān kah in
sio-siòng, koh chhut tōa-siaⁿ kā in kóaⁿ. M̄-kú, in ná m̄-kiaⁿ 1 chiah óa--lâi
koh thòe--khì, ōaⁿ hit chiah óa--lâi koh thòe--khì. 1 chiah tò-pêng āu-kha tn̄g--khì
hàiⁿ-leh hàiⁿ-leh siōng ok, m̄-chai chhia kauh--tio̍h iah-sī hông kòng--tn̄g-ê.
Chhōa thâu hit chiah ba̍k-chiu ham-ham, ba̍k-sái-ko kian-ta koh lâu o͘-chhim
o͘-chhim, chhùi-khí-siûⁿ ná tin siōng khióng-pò͘. I soah siūⁿ-khì m̄-kú chhiú-thâu
khang-khang, soah sim-koaⁿ tám-tám,
‘Chìn-chêng ná lóng bô chù-ì--tio̍h?’
Kàu chhù tiān-sī kāng-khóan
teh pò hit ê hông piak-khang ê tōa-koaⁿ. I se̍h ji̍p-khì e̍k-keng-á sóe un-su.
Ná teh gī-siūⁿ i lâi teh chit ūi, che sī lâng-lâng him-sōan ê thih pn̄g-óaⁿ. Cheng-chha
hong-siaⁿ cha-bó͘ ê tāi-chì bô-iáⁿ.I iā ta̍uh-ta̍uh-á lú-lâi-lú ē-tàng liáu-kái
thé-hōe tông-sū in he bô piáu-chêng ê piáu-chêng. Chia it-chhè ê ki-koan piàn-khiàu,
I mā kín-kín-á tio̍h o̍h ē thang khin-sang liú-la̍k kah hó-sè hó-sè. M̄-kú, thâu-thiàⁿ
ê chèng-thâu soah tài tiâu leh.
Niau-á-phō͘, kú-kú-á
ta̍k-ê ē koh sio-chio chò-hóe khì. Pō͘-pîn, hit kúi châng kùi-hoe kap hâm-chhiàu
lóng chiâⁿ chù-sim teh kò͘. Bô hō͘ in piⁿ-á hoat cha̍p-chháu. Chiàu hoe-kî ū
khui kúi pái kòe. Lûn-liû phang. I ū hoat-hiān hâm-chhiàu ji̍t-sî phang, kùi-hoe
tio̍h àm-sî khah phang.
Ū 1 ji̍t, ji̍t-àm ah, iā-sī
áu-ut-joa̍h bô hong-si- á ań-ni hip-hip. Chì-liông beh tńg--khì, bô tiuⁿ-tî koh
kiâⁿ óa hit kha phun-tháng, bô khòaⁿ-tio̍h hit-chiáh chhùi-khí-siûⁿ chha̍p-chha̍p-tin
ê káu-á. Soah khòaⁿ tio̍h 1 chiah o͘ --ê tng-teh phah 1 chiah n̂g--ê. 2 chiah
kau--tiâu leh. I 1 sî khí-mo͘ ho̍k-cha̍p, bōe-sóng, bô tāng siaⁿ-soeh khí kha tùi
hit-chiah o͘--ê pak-tó͘-piⁿ kā that--lo̍h-khì. O͘-káu kaiⁿ-kaiⁿ kiò khí-kha
lōng, n̂g--ê hō͘ i thoa leh ná kaiⁿ iā liâm-mi ná tò-thâu cháu, liâm-mi ná oa̍t-thâu
cháu. I khòaⁿ--tio̍h soah khí ài-chhiò, Koh thâu-bóe sûn khòaⁿ bô-lâng khòaⁿ-kìⁿ.
Soah tī hia koan-sióng ū--hiah-kú-ah. Liáu ta̍uh-ta̍uh-á kho͘ si-á pō͘-lián tńg--khì.
Chit chūn kùi-hoe bî-bî-á
phang, jî-chhiáⁿ hâm-chhiàu bī iah-bōe sòaⁿ. I phīⁿ--tio̍h soah péng-pak péng-pak.
Ji̍p-mn̂g thang-á-mn̂g lóng kuiⁿ-kuiⁿ--khí-lâi, àm-chīⁿ koat-tēng beh lóng khau
sak, ōaⁿ lâi chai soaⁿ-tê-hoe.
M̄-kú, i keh 2 kang
pài-la̍t khì chá-chhī sûn. Bô khòaⁿ--tio̍h ū soaⁿ-tê-hoe chai. I tio̍h bô kā
tín-tāng. Sī-kóng I bô tì-kak cha̍p-chháu soah hoat--chhut-lâi. I sim-chiâⁿ hē
tī-teh gián-kiù soaⁿ-tê-hoe ū siáⁿ-mih phín-lūi ah tio̍h án-chóaⁿ kò͘. Chiām-chiām
kùi-hoe, hâm-chhiàu, cha̍p-chháu lóng chin ōng. M̄-koh, chin-kín Chì-liông
tio̍h kòan-sì ah. I ê seng-oa̍h lú-lâi-lú ún-tēng iā lú-lâi-lú tan-sûn. I
tiāⁿ-tiāⁿ sim-lāi àm-liām, ‘Án-ni tio̍h hó ah.’
Kan-ta he thâu-thiàⁿ soah
put-sî giâ, lóng bōe tn̄g-kin. Koh-ke 1 hāng, I ê m̄-chai thang-sî án-chóaⁿ
khai-sí, hīⁿ-khang put-sî ki-ki-kiò.
Chì-liông ê lāu-pē
tú-tio̍h-ah tio̍h khà tiān-ōe kiò I tio̍h tńg-khì, iah-sī kiò I tio̍h chhōe tùi-siòng.
‘ heⁿh’ ‘haⁿh’, I lóng án-ni ìn kah bô-ì bô-ì.
Tn̂g-bóe-soaⁿ-niû koh lâi ah
Kin-á-ji̍t, lâng iah lám-lám, tio̍h chham-ka ha̍k-hāu ūn-tōng-hōe bē-tàng cháu, tām-po̍h-á bē sóng. Châng-ng mn̄g in kám beh lâi, lóng chhé...
-
1. TLH Thâu-lâng ê sú-bēng Lán Tâi-gí lâng hō͘ lâng kóng: lín chiok ū-sim, ū jia̍t-chêng, góa chiok khim-pōe--lí. M̄-kú beh siá Tâi-gí, beh ...
-
Ah-nn̄g-chio̍h1 âng--ê, chhiⁿ--ê, o͘--ê lóng-ū Kiô-sek, n̂g-sek, siōng-chōe phú-sek--ê Phah-choh Sèng-tiān pōe-kéng Tī chia Îⁿ-sin...
-
金瓜箍 ê 問題:kám有才調 見真張? 原來 人 Napkin 是桌布 iah 手巾á m̄是 金瓜!是講金瓜箍 mā bē-bái。 Lán人, 大 部份 lóng 無 leh 信 "知識 tio̍h 是 力量" chit 套, 因為 lán 有 k...