2015年2月7日 星期六

美感ê 培養

Lán ê 美感tī當時 失落去?順從, 聽話 美感beh toh 來?
順從地方ê 頭人 來決定, 來ké-pìⁿ lán  ê 生活空間?
敢bē 潦草, 凊彩?利便tio̍h 好?有tio̍h 好?
先求有, chiah 求好? lán m̄ 信!
公共空間án-ni, 私人空間咧, 敢bōe 愈慘? 1 ê 古庄社, 無 1 ê thang輕鬆散步ê 所在。Thang kah 在地阿伯、阿嬸開講, 拉天ê所在。 講有公園, kap 校園 thang hō͘ 人走健 kap sok-kiâⁿ。
Lán 一直ǹg-bāng, 美感 kap 生活 應互相kau-koah, 互相iⁿ-tîⁿ 無分ê 1 種態度。 chhan-chhiūⁿ 講, 有真chōe 人知影有名ê 車, 包, 厝, 手錶á, 酒 等等, 是講lán kā hiah-ê  mn̍gh-kiāⁿ 買來, lán 敢 tio̍h會thang 像 in hiah 有內涵, hiah 有水準?iah 是講, lán nā 用kāng-khoán ê 態度, 時間, 手路, 精神 來做lán 面頭前ê khang-khòe, án-ni lán chit 件 khang-khòe 敢m̄是 tio̍h kah he 名牌kāng-khoán 有水準有內涵?
Siōng 要緊 ko͘h lán siōng愛ê 有 氣質。

hóan-khòng

Iōng chiah kú ê sî-kan chiah chèng-si̍t ? M̄-sī. Sī chiah kú-tn̂g ê sî-kan iah m̄ chiap-siū. Che chiah-sī hō͘ lán phû-tîm khang-hi kám ê gôan-thâu. Iā tio̍h-sī kóng, lán bo̍k-bêng-kî-biāu ê ngī-khì. Khak-si̍t bo̍k-bêng, tāi-khài Pu̍t só͘-kóng--ê bû-bêng 1 hāng chāi-lāi.
Lán thiaⁿ-kòe "Sàn lāu-pē" ê siūⁿ-hoat, chin se̍k, chin kòan-sì, iah bô thiaⁿ kòe "Pù lāu-pē" ê siūⁿ-hoat chòe-hoat. Lán lóng tio̍h khì koan-chhat hó-gia̍h-lâng kiáⁿ in ê kiâⁿ-chòe. M̄-kú, lán só͘ kau-pôe ê pêng-iú gō͘-cha̍p, bô kúi-ê chin-chiàⁿ hó-gia̍h. Ah nā hó-gia̍h--ê, in ê khong-khì lán koh kài bōe sek-èng. Koh chū siàu-liân tio̍h tì tio̍h "Pù-lâng ià-ok chèng". Berh toh thang koan-chha̍t leh.
Kám-kóng khòaⁿ tiān-sī tio̍h ū ? tha̍k chu ? Nā ū, Si̍t-chāi bô-kàu o̍ah, bô-kàu chôan-bīn. Thiaⁿ-kóng hit ê Ferrari chí-á sī 1 ê, Khó͘ Sûn-bí sī 1 ê.... khó-lîn. Chit-má lán khòaⁿ-tio̍h kah KMT kau-kiat ê hit tīn, iah-sī kah khì TK ê hit tīn. Lán iā khòaⁿ bōe tio̍h sáⁿ-mih khah kū-thé, khah o̍ah-lêng-lêng ê kiân-chòe ah. Chhiūⁿ-kóng 郭台銘 iā kài sim-sek. Thó͘-ti̍t thó͘-ti̍t, kan-taⁿ bat chîⁿ, m̄-chai siáⁿ-mih sī khì-chi̍t, bûn-bêng. Án-ni, chit khóan hó-gia̍h lán iā chin khòaⁿ bōe khí.
Khó͘ Bûn-liông leh? Siat 1 keng Kî-bí phok-bu̍t-kóan, ná-sêng chin ū chúi-chún, chin ū khì-chit, koh lāi-bīn siu-chông bōe-chió sè-kài kip ê ga̍k-khì, iā put-sî kú-pān chīn ū chúi-chún ê im-ga̍k-hōe. Án-ni leh? Lán m̄-khéng àⁿ-thâu chiap-siū Siōng-tè ê un-tián! Iā m̄-khéng jīn lâng che sī iu-siù ko-kip ê hó-gia̍h-lâng. Siáⁿ sim-su leh hóan-pōan leh ?

2015年2月6日 星期五

gō͘-cha̍p ti thian-bēng ?

Tē 50 ê siⁿ-ji̍t kám sǹg sī 50 hòe? Khóng-chú kóng i gō͘-cha̍p jî ti thian-bēng. Lán tì-sek chai-bat ke i 2000 tang, iah leh bông-bông biáu-biáu.
Sè-sū lú khòaⁿ, lán lú bê-bông. It-poaⁿ lâng só͘ khak-tēng ê jîn-seng kè-ta̍t, lán í-chá tēng-kui ē kā i pâi-tû, hó͘-tēng, khin-sī, siōng-bô chún chham-khó niâ. Ba̍k-kim, liân chit khóan chū-sìn iā thòe-pō͘ ah. Kì-tî, sin-khu, kap lí-kái lêng-le̍k lóng sī án-ni. Kiù-kèng sī thâu-chêng éng-hióng āu-piah, iah-sī āu-piah thoa-lūi thâu-chêng. Lán iā hun bōe chheng.
It-sū bû sêng ê kam-kak lú-lâi-lú kiông, iā lú-lâi-lú éng-hióng ji̍t-siông seng-o̍ah. Bô hoat-tō͘ an-chēng, chù-sim lâi chòe pún-chiâⁿ tio̍h beh chòe ê tāi-chì. Iām̄-káⁿ khì take risk chòe sin-siáⁿ ê tāi-chì, koh lú m̄-káⁿ siàu-siūⁿ pôe-iúⁿ sin lêng-le̍k.
Ta̍k-ji̍t khùn bōe an-sim khì khùn, chá-khí bô tōng-le̍k cheng-sîn. Án-ni, beh án-chóaⁿ sī hó leh ?

Chit chióng hôan-ló, tāi-khài, phah-sǹg sī àn A-bú tāng chèng kàu kòe-sin hit chām khai-sí.
Iā kám ē-sái kóng FB tîⁿ siuⁿ ân só͘-tì? Kai khai-sí kui-ōe FB sî-kan ~"~
Chhiūⁿ, án-ni : B22816 chai--lo̍h-lâi, kàu taⁿ lâng iah-bōe lóng-chóng chhōe--tio̍h. Tio̍h-sǹg chhōe tio̍h. Lán ê sim-chiâⁿ ná-sêng lóng bōe hoe-ho̍k, chhan-chhiūⁿ 2009 ê 8 8, Koh khòaⁿ tio̍h 1 kóa lâng teh 小確幸, Lán tio̍h m̄-chai tio̍h-ài iōng sáⁿ khóan ê thāi-tō͘ kap án-chóaⁿ ê chêng-sû khì kap in chih-chiap, ai-sa-chuh....

Cha-hng kah A-hun kā 五歲的心願khòaⁿ liáu. Thian-chin ê gín-á, sûn-jiân lo̍k-thiòng ê giân-gí, m̄-kú hō͘ lâng sim-chiâⁿ lú kám-kak pi-siong.
In ê siat-kè, sī chhím khai-sí, A-chí chhōa sió-tī, kî-si̍t sī Sió-tī chhōa a-chí, nn̄g lâng siong-i-ûi-bēng, ta̍uh-ta̍uh-á thàu-lāu in sī beh khì chhōe lāu-bú. In-ūi A-chí chhiⁿ-mî. Sió-tī gín-á sèng iā chin thé-thiap. Lóng ē thiau-kang tī a-chí bīn-chêng kek hoaⁿ-hí ê piáu-hiān, kiaⁿ a-chí tam-sim, iu-chhiû. A-chí chai-iáⁿ A-bú í-keng sí. Ū-sî ē hō͘ A-chí hôan-ló kiaⁿ-hiâⁿ. Bô lāu-bú ê ko͘-jî pi-ai, siong-sim ta̍uh-ta̍uh-á ta̍uh-ta̍uh-á lú-lâi-lú kāu lú-lâi-lú kiông.
A-hun kóng ná-sêng bān-lí chhōe lāu-bú hit chhut leh. Lán kóng, Korean in khah bōe kō͘ "sàn-chhêng" ê kiok-chêng thî-thî-khàu-khàu. Phòe-ga̍k kǹg-khîm bōe bái.

2015年2月5日 星期四

chhài-chhī-á tō-tek 菜市á道德

Lán m̄-sī beh kóng "仗義半從屠狗輩,負心都是讀書人" chit khóan chia̍h káu-bah tián khì-khài ê, lán beh kóng chhiūⁿ Tâi-tang Tân Chhiū-kiok hit khóan.
Koh-ū chit khóan tō-tek ē-sái chóan-ōaⁿ kim-chîⁿ kè-siàu.
Sin-bûn leh kóng, ū bōe chió lâng, cháu khì cha-hng poe-lêng-ki chai lo̍k-khì ê só͘-chāi hip-siōng, beh kì-liām. Che ín-khí chin chōe bāng-lō͘ téng ê lâng chhut-siaⁿ chí-chek, kóng in sit liáu jîn-sèng. Lán hoan-thâu chhim-siūⁿ. Che kám m̄-sī bîn-chêng, kám m̄-sī jîn-sèng. Pháng sī chia ê lâng khah o͘-àm hit bīn ê jîn-sèng ah.

Che bāng-lō͘ téng tiāⁿ-tiāⁿ ū [ná tú--tio̍h chiah koh siu-chi̍p].

Lán nā khiā tī phó͘-thong lâng chit bīn, kng chhiō ê chit bīn khí khòaⁿ, tek-khak khóaⁿ bōe chòe. Sī-kóng, lán kám bōe ū 1 si-si-á kap in sio-siâng ê sim-chiâⁿ? chí-pu-kò sī lán hō͘ kng chhiō tio̍h, m̄-káⁿ khì chòe in teh chòe ê tāi-chì niâ? chhiūⁿ kóng, chhòan âng-teng, nā chhut tāi-chì, lán lóng ē kí-kí tu̍h-tu̍h hia ê chhòan âng-teng ê lâng, m̄-kú, lán éng-éng iā ē chòe sio-kāng ê tāi-chì, iah-sī chia̍h chiú sái-chhia, tī bōe-sái chia̍h hun ê só͘-chāi̍ chia̍h hun, khan káu-á o͘-pe̍h pàng sái? chhia lōan chhah, pun-sò lōan tàn ?

 Lán hoah siaⁿ chó͘-tòng káⁿ tio̍h chó͘-tòng ē tiâu ? chia bîn-chiòng ê só͘-chit kám tio̍h ē thê-seng ?

Hit ê Tâi-tiong Siau Ka-kî iā lī-iōng chit kiāⁿ chai-lān sin-bûn soan-thôan i ka-kī. Lán tùi i ê phoe-phòaⁿ, Che kám iā sī án-ni, chhài-chhī-á tō-tek.
chit piàn sì-lâng iā beh sut, chhiú giâ to-chhe chin su-bûn, chhân-hn̂g chhù-the̍h kāng kiông ku̍t, chit tīn jîn-sèng chá bâi-bu̍t
這遍死人也欲食, 手夯刀叉真斯文, 田園厝宅共強掘, 這陣人性早埋沒
khó-ò͘ koaⁿ-gê bîn théng-sēng, nā bô léng bô͘ chiâⁿ bōe sêng, kok-bîn-tóng lâng bōe piàn sèng, kín-kín chhia tó thang kìⁿ kheng
可惡官衙民寵恿, 若無冷漠成袂成, 國民黨人袂變性, 緊緊車倒通見虹
蕭家淇發文引發段宜康批評。翻攝自段宜康臉書

 --------------------
 Lēng 1 hong-bīn, cha-hng iā sûi ū lâng chhôan sio-sio ê chia̍h-mi̍h khì hia. che tian-tò khah chió lâng pò, khah chió lâng thôan, che kám m̄-sī iā-sī lán ê o͘-àm jîn-sèng?

mi-sou-si-ru




1. ú-tiū sī mi-so-si-ru A-kiông kap sù-siông sio-siâng, thàu-chá lâi kàu A-sam--á ê tiàm, iā sio-siâng tiám 1 óaⁿ khòng-bah pn̄g, 1 ti̍h-á thô͘-tāu, tāu-koaⁿ, hái-tòa chòe chá-tǹg. Kóng iā bô-leh gōa chá, ji̍t-thâu í-keng peh pí tùi-bīn ê ki-tē-tâi khah kôan ah. I khui-chhui kā A-sam--á mn̄g, hit ê iâⁿ-tūi lín kiáⁿ kám ū pò-miâ? Koh chhun nn̄g hi̍t tio̍h cha̍h-chí ah ô͘! Chū gín-á hioh-kà lé-pài gōa, i piān-nā lâi chia̍h chá-tǹg tio̍h it-ti̍t leh hōe chit chân tāi-chì ah. Chit ê sin lāu-su, khòaⁿ--khiaih chiok jia̍t-sim lioh. A-sam khang-khòe khah làng-chām, kiâⁿ óa lâi chē i tò-chhiú chiah khui chhùi kóng: Tio̍h ah, koh lâi góa chia, kā góa ko͘-chiâⁿ. Kóng gún kiáⁿ bô khì si̍t-chāi phah-sńg. Lán sī siūⁿ-kóng, gín-á 12 hòe ah, iā kai hō͘ i chhut-khì le̍k-iû, cheng-ka kóa keng-giām leh, koh chài kóng, chit ê iâⁿ-tūi chit-kú si̍t-chāi chiok sî-kiâⁿ lioh, lâi góa chia ê lâng-kheh 10 ê ū 8 ê leh hōe. A-kiông thâu ná tìm, iā ná sīm. Ba̍k-thâu sió-khóa khioh óa. Siūⁿ-beh kín khì pò-miâ koh hôan-ló, kóng kah chi̍h-chām, Sī-kóng, pō͘-pîn m̄-bat lī chhù hiah kú neh. Lán mā-sī teh hôan-ló kóng. M̄-kú, gún bó͘ mā chin sio-jia̍t, kóng cha-po͘ gín-á chóng-ū 1 ji̍t tio̍h ka-kī sêng-tam i 1 ke ê tāng-tàⁿ, chit ê iâⁿ-tūi thang hùn-lia̍n siōng hó. Bô lán kan-taⁿ khui tiàm, siōng-chōe chhōa i chhut-kok iû-lám, hāng-hāng lóng ū-lâng leh ho̍k-bū. Tio̍h sǹg khì surf, khì ski khì thiàu poe-lêng-ki, lâng mā lóng ûi-hō͘ kah hó-sè hó-sè. Kun-pún to͘ bô thiau-chiàn ê khong-kan ah. Ah, án-ni, lín kám khì pò ah? Gún kiáⁿ iah teh khó-lū. I kóng i teh siūⁿ khì o̍h thiàu-bú iah-sī khì iâⁿ-tūi. Lí mā chai-iáⁿ, chit ê gín-á nā koat-tēng lo̍h-khì, i tio̍h ē chīn chôan-la̍t, choan-sim khì chòe. o͘h, góa siūⁿ-kóng i nā khì pò ah, góa chiah chhōa gún A-lêng khì pò, hō͘ in 2 lâng ū-thang sio chiàu-kò͘. Gún A-lêng khah pì-sù, m̄-ku, chit ê iâⁿ-tūi i chin ài. Kah nā án-ni, góa mā lâi ko͘-chiâⁿ khòaⁿ bāi, pún-chiâⁿ góa sī lóng pàng i ka-kī koat-tēng. Iân-nā kóng, koh khì kò͘ tiàm, koh ū lâng-kheh lâi, sī A-chhun kap A-sioh in ang-á-bó͘. Khòaⁿ--khiaih tú cháu-kiān liáu. A-sam--á, kāng-khóan--ê haⁿh! Ji̍p-mn̂g, thâu o̍at lâi o̍at khì chiah khòaⁿ-tio̍h A-kiông, óa lâi chò-hóe chē. In lóng lāu chhù-piⁿ ah. Ah lin hāu-siⁿ kám ū pò-miâ ? 2 lâng chhiò-chhiò, A-sioh khui-chhùi kóng, ū ah, 2 ê hiaⁿ-tī-á sio-chio kóng beh khì, gún tio̍h hō͘ in khì ah.

2015年2月4日 星期三

月娘ê故事

Hŏng 批評理想 "不切實際 ê 空想", 汝kám tio̍h 因為hǒng 潑冷水 tio̍h án-ni 來放棄?汝應該費心思考, 觀察 ê  m̄是理想無可能實現, 是汝 chit-má ê 現實 離 汝 ê 理想  gōa hn̄g。
承受打擊kap 挫折, 無kài 困難, kài 困難ê 是lán承受打擊kap 挫折ê時, 無失去lán ê 熱情kap 理想。

選khah 困難ê 去chòe, kám tio̍h khah 有價值?
-----------------------------------------------------------------------------
想berh寫1 篇, 月球登陸營 ê gín-á 古。
冬天豋月訓練營30kang, 熱--人, 集中加強訓練 1 禮拜, 了,通過訓練檢定 chiah 有資格真正去1 期 1 禮拜, 去 半kang, 轉--來 半kang. 
冬天訓練營, 主要訓練情緒管理, 加強體能kap身軀柔軟, koh kap 別人協同完成khang-khòe ê 能力, koh tio̍h-ài 計劃berh 去 chhòng-siáⁿ.






無感覺ê 恐怖---復興航空 chai 飛龍機


chìn-chêng Kenji Goto hŏng phut 頭殼,koh kiaⁿ-ji̍t Jodan ê Pilot hŏng 燒--死。 Lán 竟然lóng 無chùn-būn, ná-sêng 講 he 是 另1ê 世界ê tāi-chì, kàu chit kiāⁿ 復興航空 chai 飛龍機ê tāi-chì, 猶原án-ni. Lán 真正起ka-léng-sún. Lán ná pìⁿ án-ni ?

chit ê 世間,尤其tī Tâi-oân, 到底lán ài án-chóaⁿ khiā 起 咧? Cho日lán chiah leh m̄ 敢聽老豬母hŏng淘汰, beh chhia 去 thâi ê 哀聲。



Pháng, 電腦, 電視 畫面 lóng 無聲, 若鏡花水月ê 世界,  kah lán 隔 1 têng 膜, 厚厚透明隔音效果極好ê 膜. 保護lán bōe tòng gōng 起空。 資訊chiah chōe, 敢對lán lóng 有意義, 有真實ê意義?Iah是爆炸ê 資訊純粹是 ta-pô͘ 無營養 ê 調味素 niâ?Lán ê 情感, 精神, 情緒 lóng kan-taⁿ 追求chit款味素?

déjà vu bāng-kéng

     Lán tiāⁿ-tiāⁿ bāng-kìⁿ lán chhut-hiān tī kâng-khoán ê chhù-kéng: tiûⁿ-só͘, sî-kan tiám, khì-hāu, lóng sio-siâng. Chhău tē 3 pái, lán tī...