Bōe Bêng-pe̍k

Lán leh siá 1 ê ho̍k-cha̍p kah 1 chióng piàn-sêng tân-sûn khì ê jîn-seng. XD 

1. oai-chho̍ah ê lâng khoàⁿ sè-kan sū, m̄-chai ka-kī oai 

2. bông-bông o͘-àm ê siā-hōe, sa bô kng-bêng chhut-lō͘ 

3. Siōng lī-piān ê sī sì-kòe sí-lâng-khoán ê chhiau-siong

=============

Bōe Bêng-pe̍k (2013年第三屆臺南文學獎徵文 佳作)

 

Chin chōe lâng lia̍h-chún sī chîⁿ chòe-chú, tì-kàu hō͘ lâng lêng-hûn piàn-chit tūi-lo̍h iah-sī chhèng-kôan. Sū-si̍t m̄-sī chit-ê gōa-chāi ê in-sò͘. Chit ê tōa gō͘-tāⁿ iā-sī in-ūi lán ê sim-ba̍k m̄-chai-thâu-bóe tio̍h hō͘ lán ka-kī lāi-chāi ê chêng-kám piàn-hòa kún-chūn oai-chhoa̍h--khì ah.----Put-ti-bêng

 

1.

Chit-àm áu-ut-joa̍h kah lâng ê sim-koaⁿ chiâu phû-phû. Che sī la̍k-goe̍h hóe-sio-po͘ ê lâm Tâi-ôan.

Chì-liông ná chia̍h pn̄g, ná thiaⁿ tiān-sī leh pò sin-bûn. Léng-khì ū teh pàng iah-sī tio̍h sa bīn-chóa ti̍t-ti̍t chhit hia̍h-thâu. Kóng sin-bûn ê sī 1 ê chng-tha̍h súi-súi ê siàu-liân cha-bó͘ gín-á. Kóng-ōe ê kháu-khì chiaⁿ lāi koh kín, i kiōng-beh thiaⁿ bōe bêng. Sī-kóng mā bô chha. I chai-iáⁿ che sin-bûn lāi-iông liâm-mi tio̍h-ē koh têng pò ah. Che sī tē-4-tâi  kēng-cheng ê kiat-kó. Sin-bûn pò 24 tiám-cheng lóng bô soah bô hioh-khùn. Kúi-ê ang-á-thâu khah súi ê chiàu pâi-pan lûn-liû leh pò.

I iā ū thiaⁿ-tio̍h, gōa-kháu ū káu-á-siaⁿ teh sio pūi, ná-sêng m̄-chí 2 chiah i bô-hoat-tō͘ khak-tēng teh sio-jiok, koh ká-ná m̄-sī. ‘Kóan--thài-i.’ Bô gōa-kú to̍h tiām--khì ah.

I khòaⁿ sin-bûn, chhut tī kòan-sì, bô chin-chiàⁿ koan-sim siā-hōe siáⁿ sū-kiāⁿ. Chit ê tó-kok, kóng tōa bô tōa, m̄-kú, sin-bûn nā chin-chiàⁿ beh pò, kui ji̍t iā pò bōe-liáu. Chóng--sī, chit kúi goe̍h-ji̍t, khòaⁿ--khí-lâi, sin-bûn  ná  lóng teh Tâi-pak hoat-seng, koh lú-lâi lú chōe bāng-lō͘ sin-bûn. I siūⁿ-kóng, chit-má kì-chiá mā piàn-chò kan-ta chē pān-kong toh-á sńg tiān-náu ê thâu-lō͘ ah o͘h. Tú-beh chia̍h soah ê sî, soah thiaⁿ tio̍h he chu-pò͘ siaⁿ-im chhèng-kôan ná leh kāng thó-siàu ok-khiak-khiak. 1-sî-tek, soah m̄-chai leh pò siáⁿ. Chiah thiaⁿ--tio̍h leh kóng koh-ū siáⁿ-mih tōa koaⁿ chia̍h-chîⁿ khì hông lia̍h-tio̍h ah. Che i mā thiaⁿ kah kòan-sì bô siáⁿ tì-kak ah. Siáⁿ-mih tōa koaⁿ soah thiaⁿ bô bêng, oa̍t-thâu khòaⁿ chim-chiok. I chai-iáⁿ hit-lê liam-mi tio̍h ē tōa-sū hòa sió-sū ah. Che chiâⁿ-chò sī lán chit-tah ê bûn-hòa chiok kú ah. Tek-khak kah che tē-4-tâi pîⁿ kú ah o͘h, i an-ní teh siūⁿ.

Kiaⁿ-ji̍t, tông-sū ū-teh chio kóng-beh khì Niau-á-phō͘ hia. Lūn-chin kóng tông-sū lóng sī Chì-liông ê ha̍k-tiúⁿ chiân-pòe. Kàm-lí-só͘ lā-té cha-po͘--ê lóng chai-iáⁿ Niau-á-phō͘ hit jiah. Chāi chá-chêng sī khè kam-chiàⁿ ê thn̂g-phō͘, ûi-lûi kúi keng kē-chhù-á. 4 tang-chêng chiah hông kó͘ lâi kái-chò thih-phôe chhù. Gōa-kháu khòaⁿ bô-sáⁿ, lāi-bīn kan-ta chong-hông sêng it-poaⁿ jîn-ke-chhù ê lâng-kheh keng-á niâ. Kóng sī beh khah khò-sio̍k. Koh nā tú-gū kéng-chhat-á lîm-kiám thang chioh-kháu pêng-iú sio-chio. Sū-si̍t sī chháu-tē chng-kha, iā bô khah phàⁿ-chhiú ê lâng-kheh. Pún-chîⁿ lī-sûn sǹg-pôaⁿ tiau-tiau-leh, án-ni chha-put-to.

Hia chit-chūn pí kok-chè sin-bûn koh-khah kok-chè-hòa. Ū Thài-kok, Ua̍t-lâm, Hui-lit-pin kah Chi-ná lâi--ê niau-á, in he kòe kiâm-chúi, chiok káⁿ sńg, ū-kàu sim-sek ê lioh. Tiōng-iàu-ê sī thé-keh kah lán chia ê lâng ē ha̍h. A-Tiong an-ní kó͘-bú chiok chōe táu ah. I kóng mā-sī lán téng-thâu--ê chhōa khì ê. Kin-á-ji̍t I koh kóng kah chhùi-kak choan pho.

‘Kám bô pún-tē lâng ? ’

‘Aih-iah, Chì-liông hiaⁿ, pún-tē bô lâng ài ah lah.’

‘Cháiⁿ-iūⁿ kóng? ’

‘Bô chhù-bī, kan-ta 1 ki chhùi gâu po-so, lán beh kā so--1-ê i sin-khu tio̍h sí-sí-chhâ-chhâ koh chîⁿ-bī-sī.’  A-Tiong thun 1 chhùi nōa chiah kè-sio̍k liân-chu-phàu.

‘Lí chai bô, Siáⁿ-mih tōa-thúi 1 pah lah, io 5 pah lah, hit 2 lia̍p 1 chheng lah, lóng seng kā lí chhiàng. Kán, sī leh kiaⁿ lán khai bōe khí nih! Lâng he gōa-tē lâi--ê, tio̍h-sī bô kâng, ke gōa un-sûn leh koh ke gōa nai leh, sī-kóng lán thiaⁿ bô tio̍h ū-iáⁿ. Lán téng-thâu tō thiaⁿ ū, bo̍k-kòai lâng leh chò lán ê téng-thâu--ê. Sin-khu koh ná môa-chî khiū-teh-teh kì-chāi-lí chhiok kì-chāi-li so lioh’.

A-Tiong bô ke i kúi hòe, m̄-kú nî-chu sī ke bōe chió, Siōng-pan ê sî chē i piⁿ-á. Lâng-pān sī phó͘-thong phó͘-thong, iû-iû, hō͘ lâng bōe chú-tōng kah-ì, kóng khah bô-sio-su ê sī bōe siūⁿ-beh chú-tōng kah i kóng-ōe. M̄-kú Chì-liông chē i piⁿ-á, put-sî tio̍h chhéng-kàu i, koh i kêng-si̍t bōe pháiⁿ tàu-tīn. Só͘-í kú--lâi iā kòan-sì ah. I iā sǹg i siōng-óa ê tông-sū ah. Kóng siōng-chhin koh bô-iáⁿ. Tông-sū kóng-ōe lóng tài 1 ê khut-sè. Téng-sin ē khi óa lâi, siaⁿ-im ná ū ná bô leh. Chit-tiám Chì-liông 3 tang--a, ah-bōe kòan-sì, lóng ē tò-thòe 1 pō͘.

I tiàu lâi chia chiah 3 nî thóng, hòe-thâu beh 30 ah iáu-bōe chhōa, siōng-pan chò-sit lóng chiàu khí-kang, bô kóng kài téng-chin iā ū-sǹg tiám-tîn. Chì-liông ka-kī tiām-tiām àn-sǹg, bô kán-tan, hùi 4 nî o͘-thiⁿ-àm-tē ê ji̍t-chí chiah khó ū kòe koan ê thâu-lō͘. Chhian-bān M̄-thang chhut chha-chhò hông lia̍h-pau chiah hó. Kap tông-sū iā hó-lâi-hó-khì, chīn-liōng m̄-thang chhì-kek tio̍h siáⁿ-lâng hông khioh-òan tio̍h m̄-hó. Iû-kî, sī téng-sī tio̍h hó-hó èng-hù, nā hō͘ i tiám iû chòe kì-hō tio̍h chhám. Che chū-lâi teh siā-hōe thōa tio̍h chai-iáⁿ ê tāi-chì, sió-khóa ū ba̍k-sek ê lâng ā bián lâng kà. An-ún siōng tiōng-iàu. Jî-chhiáⁿ lâng m̄-sī kóng kong-bū-jîn-ôan, tò-thiap ê cha-bó͘ it-tēng that-tó-koe. Nā siūⁿ-tio̍h che, m̄-chai beh àm-sóng, àm-chhiò iah-sī àm-khó͘ leh? Cha-bó͘ ê sū-hāng, Chì-liông bô teh khòa-sim iā bô siáⁿ bat.

Chìn-chêng kúi pái ū nâ-thâu kóng bōe-tàng khì. Chit-pái, A-Tiong ko͘-chiâⁿ kah koh pòaⁿ ui-hiap kóng téng-thâu--ê chio-ê.

Ka-kī sim-koaⁿ sī leh siūⁿ, mā ǹg-bāng ē-tàng kap chia ê tông-sū khah-kín phah mah-chih, m̄-kú chhím-thâu kap tông-sū bô-se̍k, phái-sè khì hit-chióng só͘-chāi. Kan-ta chhī-á o͘-pe̍h-chhiat tàⁿ-á sió tiám-sim, ha--2-poe ah niâ. Chiàu i ê koan-chhat, tû-liáu kóng-ōe ê khut-sè, chiah-ê lâng khòaⁿ--khí-lâi lóng sió-khóa ko-chhim-bo̍k-chhek, khòaⁿ-bōe-chhut sī hoaⁿ-hí iah-sī bô hoaⁿ-hí. Só͘-pái i ka-kī mā tám-tám, chú-iàu iah-sī kiaⁿ hông lia̍h--tio̍h siáⁿ phòa-phah.

Sin-khú sóe hó-sè beh óa 8 tiám ah. Chhôan-chhôan leh hó lâi-khì ah. I siūⁿ-kóng, tio̍h chhēng Polo hit-niá sù-sī koh bōe siuⁿ chhiaⁿ-iāⁿ. Kiàⁿ thâu-chêng sió chiàu--1-ē oa̍t-sin chhut mn̂g.  Goe̍h-niû 1 chiu tú phû sai, m̄-kú I tio̍h óng tang. Chì-liông iū-koh thiaⁿ tio̍h ok-khiak-khiak ê káu-á-siaⁿ. M̄-kú, i bô khòaⁿ-kìⁿ toh-ūi ū káu-á.

2.

Ko͘-sin 1 lâng Chì-liông khùn kah lōan-cheng-á háu. Pâng-keng saⁿ-tû-á bīn-chhêng kah piⁿ-á 1 chiah kē toh-á. Lōan-cheng-á chhāi teh toh-téng sī chú-iàu ê siat-pī. Chhiú-ki-á kah ba̍k-kiàⁿ hē tī piⁿ-á. Koh 1 ki tê-kó͘.

Sóe tn̄g liáu, sîn-sîn chiò kiàⁿ. Ba̍k-chiu iah siap-siap, jôe-jôe leh chhēng saⁿ hó-sè, chhut-mn̂g. Gōa-kháu cha̋ng-ng ê sio-khì iah bô siau. I chhù khiā chit só͘-chāi khah hó--sió-khóa. M̄-koh, I ta̍h tio̍h tiám-á-ka hāng-lō͘ ê sî, lō͘ kap siang-pêng hóan-a iah haⁿh-haⁿh, bô hong-si-á kám-kak kāng-khóan hip-hip.

I ū thiaⁿ-kóng, chit-chām-á thiⁿ-khì ū-iáⁿ khah oh-tit liāu. Kóng Tē-kiû lóan-hòa. ‘He chin hn̄g.’ Ū-sî i ē án-ni siūⁿ. Ka-kī ê keng-giām khah si̍t-chāi. Téng goe̍h-ji̍t-á liân-sòa lo̍h beh 10 kang ê hō͘, lâng kóng he hō͘-chò mûi-hō͘, chhù kah sin-khu kāng-khóan kiōng-beh siⁿ-ko͘. Liáu, liân-leh kúi-ā-kang joa̍h kah sí-bô-lâng. Liân hit àm khì Niau-á-phō͘ mā sī hip-joa̍h kah. Chit-chūn thàu-chá khì-un iáh-bōe hoat-tōng. M̄-kú, bô hong-sī iā kám-kak hip-hip bô sóng-khòai.

‘Hó-ka-chài gún pān-kóng ê só͘-chāi léng-khì lóng chhoe bián-kiaⁿ.’ I sim-lāi ka-kī àm-liām.

Ta̍h ji̍p oat-kak ê Bí-jî-bí. Chì-liông tio̍h khai-sí lâu kōaⁿ ah.

‘Thâu-ke, léng-khì m̄-kam khui nih?’ I thiau-kang o̍h chia ê khiuⁿ-kháu.

‘Phái-sè lah, to leh bô-êng, soah bô chù-ì--tio̍h’ thâu-ke ná kóng ná khì chūn léng-khì-ki.’

‘Ló͘-la̍t haⁿh.’

‘Bōe lah, gún tùi lâng-kheh khah pháiⁿ-sè lah.’

‘Góa chia̍h kāng-khóan--ê’ I chhiò-chhiò-á kóng.

‘Ni-tê chôan thn̂g ho͘ⁿh?’ thâu-ke ūi-tio̍h khak-tēng ke mn̄g chit-kù.

‘Tio̍h.’

Chit-khóan tiàm sì-kòe lóng ū, thiaⁿ-kóng sī liân-só-tiàm. Ha̍k-seng sî-tāi i tio̍h kòan-sì chit-chióng iû-ai khì-bī ah. I ē-kì-tit chho͘-tiong khai-sí to̍h lóng ka-kī teh gōa-kháu chia̍h chá-tǹg ah. He sī in-ūi in lāu-bú hit-chūn kòe-sin. Koh kap in lāu-pē khí oan-ke só͘-tì. Koh ū-sî bōe-hù tio̍h bô chia̍h. Kéng-lâi-kéng-khì bóe--á kòan-sì chit-khóan kín-sok koh hong-piān. Lí nā mn̄g i khì-bī án-chóaⁿ.

‘Mh, phang-phang m̄-kú, ū 1 iân àu-phú àu-phú ê fiu. Nā ū-kàu tiⁿ tio̍h bô chha.’

I chia̍h nn̄g-piáⁿ-chian kah âng ni-tê chò chá-tǹg. Chia̍h liáu chiah 7 tiám pòaⁿ. Kóng ū he to̍k tiān-hún ê sin-bûn, I lóng thiaⁿ bô chin. To bô koan-sim he--li. ‘Chhap-chhap--i, bô piak ê sî to chia̍h kah án-ni ah, kám ū-chha? Kám hiah soe-siâu?’ Koh-khah iàu-kín--ê, ‘Nā-beh bô-thang chia̍h sí, sok-sìn chia̍h hō͘ sí.’ Ka-kī tī sim-lāi àm-liām.

 

Iáu-bōe ta̍h ji̍p pān-kong-sek to̍h thiaⁿ--tio̍h tông-sū teh hōe kó͘-phiò kap Ui-le̍k-chhái, i iā chham leh sió lā--1-ê-á tio̍h sûi-lâng sûi-ūi chhôan hó-sè thèng-hāu khai-sí chhú-lí ta̍k-ji̍t kò͘-tēng lóng-bōe piàn-hòa ê gia̍p-bū. Cheng-chha chōe chió kiāⁿ niâ.

Chá-khí, kiáu hoa̍t-khóan khah chōe, koh ū kòe-hō͘, ōaⁿ pâi ê. 1 ê chiah 1 ê, chha-put-to lóng-bô làng, 15 ê thang-á leh èng-hù. Chì-liông chē 5 hō, 1 thàu-chá tú khui-chhī bô gōa-kú, tio̍h ū 1 ê o͘-jih-sáng lâi leh  jû-siâu, Chì-liông kam-kak i lâi sī ngī-beh lōan to̍h-tio̍h ah. Lán kā kóng tio̍h siang chèng-kiāⁿ, I kóng góa pún-lâng bōe-tàng chèng-bêng góa ka-kī o͘h!

‘A-peh, che chèng-hú pe̍h-chóa-o͘-jī siá ê góa mā bô hoat-lih.’

‘Kóng siáⁿ siâu, khah tōa-siaⁿ leh lah.’ O͘-jih-sáng bōe-sóng tōa-siaⁿ hoah.

‘A-peh, che chèng-hú pe̍h-chóa-o͘-jī siá ê góa mā bô hoat-lih.’ Chì-liông put-tit-í thê-ko 20 dB a kóng. Koh thâu oat 2 pêng khòaⁿ--1-ē, kiaⁿ chhá--tio̍h pa̍t-lâng. Kiat-kio̍k ta̍k-lâng lóng teh bô-êng ka-kī ê tāi-chì, lóng bô chùn-būn.

‘Hmh, Lí bô hoat-lih, ah m̄ bô-chhái góa leh la̍p-soeh. Góa pún-lâng neh! Lí bōe-hiáu khòaⁿ nih!’ O͘-jih-sáng thiau-kò͘-ì koh-khah tōa-siaⁿ. Ā sêng keng-thé, iā sêng beh hō͘ chèng-lâng phêng-lí. M̄-kú, kāng-khóan bô-lâng óa--lâi, iah-sī tàu chàn-siaⁿ.

‘A-peh chèng-hú kui-tēng--ê lah.’ Chì-liông iā tōa-siaⁿ kā kóng, siáⁿ-sàu pîⁿ-pîⁿ.

‘Chhé, bô-chhái lín chheh hiah gâu tha̍k chiah khó ē-tiâu che kong-ka thâu-lō͘. Liân che bêng-bêng ê tāi-chì ā chhòng kah chiah ho̍k-cha̍p. Bô lí khà tiān-ōe khì gún tau mn̄g lah. ’

‘A-peh, bōe ēng-tit lah.’ Chì-liông sim-koaⁿ it-ti̍t tńg, ha̍k-tiúⁿ ū kau-tài, choa̍t-tùi m̄-thang hoat sèng-tē.

Jû kui po͘ kú, bóe--á, chóng--sǹg ū 2 3 ê lâng, mā sī beh lâi pān tāi-chì ê, lâi kā I kóng kui-tēng, o͘-jih-sáng chiah ná jiáng ná kiâⁿ--chhut-khì.

M̄-kú, in chia bô-thang ū sî-kan pàng lēng. Beh óa 11 tiám ê sî, koh 1 ê o͘-bah-sáng lâi, chiah sī ū-kàu chhoaⁿ. The-keh sió-khóa tōa-kho͘ tōa-kho͘ ê tiong-liân-lâng. Chhēng-chhah chiaⁿ mô-láng, khak-si̍t ē-sái o-ló-chit. Chì-liông taⁿ thâu soah chhian-chhian khòaⁿ tio̍h i heng-khám hit 2 lia̍p ná chhia-thau-teng, sió-khóa phái-sè. Chiah koh giâ ba̍k khòaⁿ i ê bīn. Lâng bô khòa-ì, kóng beh pān kòe-hō͘. I bīn phah hún sió-khóa siuⁿ kāu, ian-chi âng-kì-kì chiok siâⁿ ba̍k. Ba̍k-chiah-mn̂g tn̂g-tn̂g khiàu-khiàu, khòaⁿ tio̍h chai-iáⁿ sī ké--ê nih leh nih leh. Chì-liông soah siūⁿ-tio̍h n̂g-hóaⁿ-hóaⁿ ê tiān-hóe kap lâm-iûⁿ sió-chiá.

‘Tah, 1000 lah. Khah kín leh heh. Góa leh kóaⁿ sî-kan.’

‘Hó hó, sió-chiá.’

‘Ah sī hó--bōe?’ Chiah hun pòaⁿ cheng, i tio̍h leh mn̄g.

‘Î~ khiàm 1 hāng neh! Sió-chiá.’

‘Wo chháu, khiàm sáⁿ siâu, Góa beh-lâi chìn-chêng koh sûn-kòe leh.’

‘Sió-chiá, pháiⁿ-sè. Khak-si̍t khiàm 1 hāng.’

‘Wo chháu, Lí kóng khiàm 1 hāng siáⁿ. Lí koh kóng--1-pái. Kán.’

‘Sió-chiá...’

 

Chì-liông teh kap I hōe ê sî, ū sió-khóa kek tio̍h sim, kiaⁿ-kiaⁿ oa̍t-thâu khòaⁿ piⁿ-á ê tông-sū, in bīn lóng bô piáu-chêng, kan-ta ba̍k-chiu kim-kim kā siòng. Keh-piah A-Tiong chhiú teh kūi-tâi ē-té it-ti̍t chhih, ì-sù sī kiò I ài jín-nāi. Hó-ka-chài, hit-ê o͘-bah-sáng sió-chiá chin-chiàⁿ teh kóaⁿ sî-kan, cháu ah, koh iân lō͘ phńg-phńg-kiò. Sī-kóng thiaⁿ bô I leh phńg siáⁿ-hòe.

 

‘Hûiⁿ-ti̍t lán che kong-ka thâu-lō͘, ū chèng-hú tīn. Khah jín-nāi--1-ē tio̍h kòe ah.’ Khah làng-phāng ê sî, A-Tiong chiah kā i kóng.

‘Bêng-bêng pe̍h-chóa-o͘-jī, kui-chiong lóng m̄ khì khòaⁿ!’ Chì-liông iah sió-khóa ut-khì.

‘Soah soah khì lah, Lí m̄ kā i pān, i khah pháiⁿ, mā án-ni niâ, lán sin-súi chiàu niá. Tio̍h--bô?’

‘Tio̍h, sī-kóng lí khòaⁿ hit tè hiah tōa tè tī hia, in ka-kī bóe hiáu khòaⁿ sìm?’

‘Tio̍h-sī ū chit-khóan pe̍h-ba̍k-kâu--a, m̄-chiah ta̍k-kang lóng hiah-chōe hoat-toaⁿ, tio̍h --bô?’ A-Tiong bî-bî-á chhiò.’

‘Haih.’

‘Mài haih ah lah, téng-thâu--ê mā ū kau-tài ah, pàng i khì, khah khùiⁿ-oa̍h lah. Sin-súi chiàu niá.’ A-Tiong tùi I keng-kah-thâu tah--1-ê.

‘Góa lâi chia thâu 1 pái tú--tio̍h.’

Kóng-pò͘ hoah tio̍h hō-bé ê lâng lâi tī thang-á thâu-chêng. Beh ōaⁿ hêng-chiàu. Án-ni, A-Tiong kap I koh khai-sí bô-êng.

3.

A-Tiong chē 4 hō. Tiong-tàu chia̍h pn̄g ê sî, ū-sî chò-hóe chhut-khì góa-kháu sió-tiám-á. Kiaⁿ-ji̍t chò-hóe kiò lán chia chhut-miâ ê piān-tōng.

‘Ū-chán ho͘ⁿh, téng kái Niau-á-phō͘ ?’ A-Tiong kā Chì-liông mn̄g.

‘Sóng sī sóng, ná ē bô siáⁿ ìn-sióng neh. Góa liân án-chóaⁿ kàu chhù to m̄-chái leh. Chiah beh mn̄g lí kóng.’ Chì-liông chiàⁿ giâ--khí-lâi thâu āu-khok it-ti̍t so.

‘Lí mā leh hàm, siuⁿ sóng ah nih? Ha ha ha.’ A-Tiong sòa chhiò kah.

Khòaⁿ i m̄-kóng, Chì-liông iā bô-ì. Chiah koh kóng, ì-sù sī thàm. Ē-pòe lâng iā m̄-hó ti̍t-tú-ti̍t mn̄g ha̍k-tiúⁿ , siaⁿ-sàu chin nńg.

‘A-Tiong hiaⁿ, Lí kóng téng-thâu--ê ē khì, ā bô-iáⁿ.’

‘I lîm-sî lîm-liāu kóng ài khì chài gín-á lah, ná bô-iáⁿ.’

‘Oh, téng-thâu--ê ū kúi-ê gín-á?’ Ná chin hó͘ⁿ-hiân.

‘3 ê, 1 ê cha-po͘--ê tāi-ha̍k chhut-gia̍p ah teh Sin-tek Kho-ha̍k Hn̂g-khu chia̍h thâu-lō͘, 2 ê cha-bó͘--ê, lóng iáu-teh tha̍k ko-tiong.’

‘Án-ni-siⁿ ah’

‘Heⁿh ah, cha̋ng-ng tio̍h-sī beh chài in hit 2 ê cha-bó͘-kiáⁿ ōaⁿ pó͘-si̍p-pan lah. ’

‘Ōaⁿ pó͘-si̍p-pan ?’

‘Sī ah, chit-má ê gín-á kóng--khí-lâi iā chin khó-liân, pó͘-si̍p koh tio̍h kóaⁿ-tiûⁿ.’

‘Mā hó ah, ke o̍h--kóa khah bōe su--lâng. M̄-koh, tio̍h khì chài in, ná ē koh chio--lán?’

‘Chāi-lâi sī in ang-á-bó͘ 2 lâng pàng-phōaⁿ chài. Hit kang in bó͘ ā-chai án-chóaⁿ hiông-hiông kóaⁿ bōe hù ah, chiah call i khì ê lah, I gŏa pó-pòe chit 2 ê leh.’

Ná chia̍h tàu ná ōe sian. Gōa-kháu ji̍t-thâu chiàⁿ tiong àn thâu-khak hia̍h-á chhiò--lo̍h-lâi. 1 hun-cheng to bōe-kham-tit, Chì-liông kan-ta pôe A-tiong khì suh 1 ki hun, sûi tńg--lâi chhoe léng-khì. Bô gōa-kú A-Tiong mā tńg--lâi. Chèng-lâng lóng phak toh-téng sió bi-tàu leh.

E-pō͘ 2 3 tiám-á, Chì-liông pak-tó͘-bóe ná iu-iú-á thiàⁿ u7 1 khùn ah, koh lâu chhìn-kōaⁿ. Nâ-âu ta-sò, thâu-hia̍h sió-khóa hang-hang, cheng-sîn bô hoat-tō͘ pó-chhî chi̍p-tiong. M̄-kú, kâng-khóan, kiáu chîⁿ, kòe-hō͘, ōaⁿ pâi ê lâng 1 ê chiap 1 ê. Lia̍h tio̍h khah làng-phāng í-keng koh keng 20 thóng hun khì ah. Kín kā A-Tiong chò 1 ê phah-su, khiā--khí-lâi kiâⁿ khì téng-sī tóh-á thâu-chêng. Tò-chhiú pak-tó͘ it-ti̍t chhi̍h leh. M̄-káⁿ kiáu-chhá tio̍h chō͘-tiúⁿ, tiām-tiām khiā piⁿ-á. Thèng-hāu in cho͘-tiúⁿ chhiú-thâu khang-khòe kàu 1 ê khám-chām chiah khui-chhùi.

‘Cho͘-tiúⁿ sit-lé. Góa pak-tó͘ bô sóng-khòai.’

‘Ő͘, lí sī án-chóaⁿ? Bīn-sek bô kài hó ő͘.’ Cho͘-tiúⁿ khiā--khí-lâi, Bīn khòaⁿ bōe-chhut siáⁿ piáu-chêng, khi sin kā i kóng. Chì-liông bô-tiuⁿ-tî thòe 1 pō͘. Chiah kóng.

‘Pak-tó͘ leh ká-thiàⁿ. Tiám gōa cheng a. Kaⁿ beh làu ah ē-khóan. ’ Chì-liông chin phái-sè, thâu lê-lê.

‘Án-ni. Bōe-iàu-kin. Lí kín khì .’ Cho͘-tiúⁿ koh khi sin. Chì-liông ngī tòng leh bô thòe 1 pō͘. Cho͘-tiúⁿ chiah cheng-ka 20dB tùi 4 hō thang hoah.

‘A-Tiong lí tàu khòaⁿ tàu chhú-lí leh heh.’

‘o͘h, bô-būn-tê’ A-Tiong ìn siaⁿ.

Pún-chiâⁿ chia ê khang-khòe tio̍h-sī án-ni. Chū A-píⁿ--á sî-tāi, kâng-kip ê Kong-bū-jîn-ôan tio̍h lóng ài ē-hiáu hō͘-siong chi-ôan, hō͘-siōng cover, bōe-sái hō͘ jîn-thâu thâu-ke tán siuⁿ-kú. M̄-kú, lán chit tah chng-kha kong-bū-jîn-ôan sǹg ko-kip-lâng. Tùi he m̄-bat-jī ê chò-sit-lâng bô-iáⁿ ū chùn-būn--tio̍h. Put-kò, nā khah siàu-liân ê lâi, tio̍h khah tiâu-sim--1-su̍t-á. In siau-sit lêng-thong koh chin gâu jiàu.

‘To-siā cho͘-tiúⁿ. To-siā cho͘-tiúⁿ.’ Chì-liông kín cháu khì piān-só͘.

Chin-chiàⁿ làu-sái. Piān-só͘ léng-khì khah bô hiah kiông, i pak-tó͘ thiàⁿ bô chù-ì--tio̍h. Làu liáu tio̍h khah khin-sang ah. Chì-liông siūⁿ-kóng ‘to m̄-pat án-ni. Ā bô chia̍h-tio̍h siáⁿ-mih phái-mi̍h-á.’ Sóe chhiú liáu, koh sóe bīn. Khòaⁿ kiàⁿ, i chù-ì tio̍h ba̍k-chiu hau-hau, bīn-sek chhiⁿ-chhiⁿ àm-sàm àm-sàm. I tōa-tōa-ē suh 1 kháu khùi. ‘ I̋, chiah chōe kang ah, bîn kám iah pó͘ bô-kàu?’ I ka-kī án-ni teh giâu-gî. Iā tńg kàu 5 hō thang koh khai-sí pān-kong ah. Cho͘-tiúⁿ bô tī leh ah. A-Tiōng kóng i cháu ah, kóng beh khì chiap in bó͘. Sûi-lâng koh kè-sio̍k chò-sit. ‘Ló͘-la̍t’ Chì-liông kā A-Tiong soeh-siā. I koh tùi i tì-ì chhiò--1-ē. A-Tiong kóng ‘kheh-khì.’ mā chhiò--1-ē.

Kòe bô gōa-kú, Chì-liông soah khai-sí sió-khóa thâu-khak thiàⁿ. Léng-khì chhoe-tio̍h lú bōe sóng-khòai. M̄-kú, i lún-leh bô kóng. Pún-chiâⁿ sī pìn-piⁿ kú-kú-a tiuh--1-ē tiuh--1-ē, I lóan-lóan leh, tio̍h hó ah. Ū--1-khùn-ah soah sóa khì āu-khok, mā sī tiuh--1-ē tiuh--1-ē. ‘Mh, ná-sêng sī tòe sim-me̍h thiàu-tōng ê pán-liâu teh thiàⁿ.’

‘A-Tiong hiaⁿ, kiaⁿ-ji̍t ê léng-khì khah kiông ho͘ⁿh!’

‘Lí leh hām-bîn sioh, he tiāⁿ sí ê leh.’

‘Hioh ho͘ⁿh.’

Chì-liông it-ti̍t ùi-kôaⁿ--khí-lâi. I jím kah hā-pan sî-kan, cho͘-tiúⁿ lóng bô koh chhut-hiān. I koh kā A-Tiong soeh-siā liáu, ta̍h chhut pān-kong-sek, gōa-kháu sio-sio ū bî-bî hong teh chhoe, chiah ta̍uh-tauh-á hoe-ho̍k. Kàu chhù ê sî, tio̍h í-keng hoat 1 sin-khu kōaⁿ ah. I khòaⁿ tio̍h mn̂g-lih soeh 1 tiuⁿ phoe, sim chhia̍k 1 ē, tio̍h bô-koh kám-kak bô sóng-khòai ah.

Sio-lō sio-lō ê hong tùi i ê bīn chhoe--kòe. Hit-khóan kám-kak déjà Vu, se̍k-sāi-á se̍k-sāi. ‘Ká-ná cha-bó͘ gín-á ê chhiú teh so.’ Sóe sin-khu ê sî, i tio̍h siūⁿ--khí-lâi ah. Chhôan beh-khùn the leh  chìn-chêng, I chiah kā phoe thiah lâi tha̍k.

4.

 

Chì-liông góa kiáⁿ,

 

In kóng khà tiān-ōe khah kín, koh góa iā bat jī bô chhim. Pún-chiâⁿ iā phah-sǹg khah tiān-ōe tio̍h hó. M̄-kú, Chū lín lāu-bú kòe-sin kàu taⁿ, lán lóng bô hó-hó-á kóng tio̍h ōe. Góa iā kiaⁿ góa hān-bān kóng-ōe koh jiá lí siūⁿ-khì. Só͘-í bián-kióng giâ che chheng-kun tāng ê pit lâi siá phoe hō͘ lí. M̄-chai ū ha̍h lâng siá-phōe ê pān-hoat bô. Lí tio̍h chhiáⁿ jím-nāi.

Lín bú-á pàng lín hiaⁿ-mōe-á 2 ê hō͘ góa. Góa hit-chūn iā tio̍h siōng-pān thàn-chîⁿ, iā tio̍h kap lâng poa̍h-nóa. Ko͘-put-chiong, seng kā lín kià hō͘ lín A-kong A-má chhōa. Hoan-tńg-nî góa koh chhōe lín a-î lâi kā góa tàu hōaⁿ-ke kò͘ kiáⁿ. Hit-chūn, góa chai-iáⁿ li chiok siūⁿ-khì. M̄-kú, góa mā bô hoat-tō͘. M̄-kú, góa iā-sī ūi-tio̍h siūⁿ-kóng lán 1 ke-kháu-á ē-thang tòa chò-hóe khah hó. Ná chai-iáⁿ lí án-chóaⁿ chhàu-sim siūⁿ, lóng m̄-khéng kap I hó-hó-á sek-sāi kau-pôe. Tian-tò lú lâi lú so͘-óan, bóe-á liân góa lí to bô siáⁿ beh chhap.

Kàu taⁿ, góa beh kā lí kóng, lín lāu-bú ē kòe-sin, góa iā-sī pah-poaⁿ m̄-gōan ah. Lí kám chai-iáⁿ? Lín a-î ū chin-chōe kap lín lau-bú chiok sêng ê só͘-chāi. He sī I ê pún-sèng. Lí soah lia̍h-chún I sī-beh pa-kiat ko͘-chiâⁿ lín ê chòe-chok. M̄-sī lah, I tio̍h-sī sêng lín lāu-bú, góa chiah ē hiah-kín kah-ì I lah. Lí chai bô? Lí nā kheng hùi 1-sut-sut-á sim-chiâⁿ khì liáu-kái I, lí tio̍h ē chai ah.

Taⁿ, Lín hiaⁿ-mōe-á lóng tōa-hàn ah. Iā lông lī-khui chhù khì kàu gōa-tē hoat-tián. Sī-kóng gún iā ū-hòe ah. Lí nā ū-êng, ē-sái tńg--lâi khòaⁿ gún 1 ē. Gún ē chiok hoaⁿ-hí. Bô siáⁿ tiōng-iàu ê tāi-chì, Lí m̄-bián hôan-ló. Chiok lí sū-gia̍p sūn-lī chìn-pō͘.

 

Pe Bûn-chùn 2013, 6 goe̍h 25

Tha̍k liáu, the̍h phoe ê chhiú hē heng-khám, lēng 1 chhiú khǹg thâu ē-kha. Siūⁿ bô siáⁿ ū li-lō͘ lâi. Bô-tāi-bô-chì, m̄-tio̍h mài siá phoe lâi. Chhé! Sī leh khí lāu-hoan-tian ah m-sī. Chì-liông tha̍k liáu soah nga̍uh-ngoa̍h-liām. Soah siūⁿ-khí ‘16 tang a. A-bú kòe-sin 16 tang a.’

I siūⁿ-kóng lim kóa chiú ē khah hó-khùn. Pêng-sò͘-sî-á Chì-liông khah kah-ì âng-chiú, chham thn̂g tiⁿ-tiⁿ ê hit-khóan. Chit-chūn I soah teh giàn Whisky. Ìn-sióng sī hit-ji̍t teh Niau-á-phō͘ chham peng-kak ê kám-kak bōe-bái. Hó-ka-chài, chit-má ū 7-eleven 24 tiám-cheng lóng ū khui, iā ū bōe chiú. .‘Ah bô chiah òaⁿ ah chiú beh toh-ūi siⁿ?’ Soah tùi bîn-chhêng téng peh--khí-lâi. Se-chong-khò͘ chhēng hó, tha̍h 1 niá shirt koat-ì khí bóe.

I ta̍h chhut mn̂g-chhùi, thò͘ 1 kháu khùi. Thâu sôe-sôe kiâⁿ tùi kng-iāⁿ-iāⁿ ê chhiau-siong. “Hoan-êng koang-lîn” bōe-su hit-chūn beh sàng A-bú chiūⁿ soaⁿ-thâu ê hit-ki sai-kong giang-á siaⁿ. Chū án-ni, soan bô-ài khui-chhùi kâng mn̄g, ji̍p--khì ka-kī sûn. Sūn-sòa bóe 2 pau-á thô͘-tāu kap “sia-óe-sian” lâi phòe. Kiâⁿ kàu kūi-tâi kiat-siàu la̍p-chîⁿ. Hok-bū-jîn-ôan ê bīn ná koaⁿ-chhâ-pang leh, ba̍k-chiu ná sí-hî-á ba̍k. Bô-ōe-bô-kù. Chhiang-chhiang-tiang, chîⁿ sǹg liáu, cháu. “Síe-síe hóe-kú.” I soah ìn ‘ū o͘h ū o͘h.’

Tiān-sī koh khui--lo̍h-khì, peng-kak sa chhut-lâi. Chì-liông ka-kī 1 ê ná chia̍h “sia-óe-sian” kap thô͘-tāu ná lim Whisky. Lim beh 2 poe, sin-khu sio--khí-lâi, iā sió-khóa-á bâng. Thâu koh khai-sí tiuh-tiuh-thiàⁿ. Chū-án-ni, i oat-khì khùn. Khòaⁿ khùn pá ē hó bōe.

5

Bâng-bâng thiàⁿ-thiàⁿ ê thâu-khak tek-khak bô hiah hó-khùn. Sui-bóng ū chia̍h chiú, tek-khak bô-kàu gia̍h. Chì-liông tó--lo̍h bîn-chhn̂g , it-jī-cha̍p hun-chèng khùn bōe khì péng-lâi-péng-khì ū. Peh--khí-lâi ta̍h kha-pō͘ se̍h. Chit pō͘, I tang-sî khai-sí o̍h--khí-lâi, mā sī bâng-bâng mō͘-chaiⁿ-iáⁿ. Kài-sêng in lāu-pē mā pat án-ni teh chhù-lih kheh-thiaⁿ it-ti̍t se̍h, lóng m̄ kóng-ōe, lâng kā kiò iā m̄ ìn--lâng. Chhián-chhián ê ìn-sióng niâ. Se̍h beh ū 10 thóng hun. Khui-khì lâi-khì sóe sin-khu, chiah hip-joa̍h.

Chhiâng liâng-chúi khak-sit chin sóng-khòai. Ná chhiâng I ná teh siūⁿ. Pâ tàu-té sī án-chóaⁿ? Ū siáⁿ-mih tāu-chiùⁿ beh siá phoe lâi? Kám ē phòa-pīⁿ ah? Tio̍h kín khà tiān-ōe khì mn̄g.

M̄-kú, i kóng bô siáⁿ-mih tōa tāi-chì leh?

Siuⁿ kàu chia, I soah chim-chiok tio̍h eng-àm bô thiaⁿ--tio̍h káu-á ê siaⁿ. Siūⁿ lóng bô. Sin-khú chhit ta, koh tńg--khì khùn.

Chit piàn Chì-liông I sûi khùn--khì.

 

* * * * *

Pâ, lí sī chóaⁿ-iūⁿ sioh? Ná siá he bô-bêng-kî-biāu ê phoe lâi ?

Tng bīn kìⁿ tio̍h pâ, soah hiong-hiông t-kak tio̍h lāu-pē lāu ah. M̄-kú, Chì-liông ū-ti-bô-tang, bô kā I kóng chhut chhùi. I ka-kī chit-chióng khin-khin phû-phû ê kám-kak. In pâ ìn kóng.

Sáⁿ phoe ah.

Ah to hit tiuⁿ a! Kóng siáⁿ-mih A-bú a-î ah.

Ná ū ah.

I̋, in pâ ê bīn soah iûⁿ--khì. Chì-liông hoah 1 siaⁿ pâ. A-bú lâi ìn.

Lín pâ ū tāi-chì chhut-khì ah lah.

A-bú. Chì-liông koh pi-kiò 1 siaⁿ. A-bú.

Koai-kiáⁿ, án-chóaⁿ?

A-bú. Chì-liông sim-lāi leh siūⁿ kám-thang kóng chhut-chhùi. A-bú kòe-sin ê tāi-chì. M̄-kú, I bêng-bêng chē teh bîn-chhn̂g piⁿ-á kā lán bui-bui siòng.

Lín kín khùn heh. A-bú chhiùⁿ-koa hō͘ lí thiaⁿ.

“Iⁿ-á iⁿ-iⁿ khun

Chi̍t mî tōa 1 chhùn

Iⁿ-á iⁿ-iⁿ sioh

Chi̍t mî tōa 1 chhioh…”

A-bú ná chhiùⁿ, Chì-liông ná thau khòaⁿ a-bú, mā bî-bî-chhiò.

Heh m̄-khùn o͘h. A-Liông.

A-bú kah góa khùn. Chì-liông ū-káu sai-nai khùi.

Hó hó. Lí kín khùn heh. A-bú tó lí piⁿ-á.

A-bú kā gún so.

Hó, A-bú chiáⁿ-chhiú àn Chì-liông heng-khám ná lōa ná lōa. Chì-liông chin bóan-chiok, ké khùn. Soah koh siūⁿ-tio̍h A-bú í-keng kòe-sin ê tāi-chì. I̋? I m̄-káⁿ khui-chhùi mn̄g, chit ê A-bú sī siáⁿ-lâng?

Chì-liông mā iōng chhiú khì so a-bú. Àn I ê bīn so, ām-kún, keng-kah-thâu. Hoah 1 siaⁿ, A-bú. A-bú iah-sī bî-bî-á chhiò ê chhiò-sîn. I koh kā I so, soah so tùi heng-khám 2 lia̍p leng. A-bú kóng.

Lí chiah tōa-hàn ah, iah-beh chia̍h lin o͘ h. M̄-kú A-bú bô chhut-chhiú kā I póe. Kì-chāi I so.

Chì-liông soah ná so ná so, so tùi tō͘-châi, koh lo̍h-khì. I tì-kak ka-kī teh so hia ê sî hiông-hiông tiô--1-kiâⁿ. Soah cheng-sîn.

Hó-ka-chài sī bāng.

Bîn-chheng 1 tah chhìn-kōaⁿ, I thâu thiàⁿ kah beh-sí.

Eng-àm lú hip-joa̍h.

6.

 

Chhéng 2 kang ká kah “Chou-sio”, sió hioh-khùn, Chì-liông sūn-sòa, kiù-chin lâi kóng sī choan-kang, tńg--khì Siak-kháu khóaⁿ in lāu-pē sī án-chóaⁿ hioh. Kiat-kio̍k sī in 2 ê lāu--ê beh pó͘ pān kiat-hun lé, beh chhiáⁿ lâng-kheh lāu-jia̍t--1-ē. Chhé! Bêng-bêng tio̍h put-chí-á tōa ê tāi-chì. M̄-kóng sī leh!

‘Chhìn-chhái--lín lah.’ Chì-liông mā-sī bô goa7-hó siaⁿ-sàu. Che mā-sī i ê kòan-sì. Ka-kī mā m̄-chai kám-sī kò͘-ì iah-sī thiau-kang. Tùi lāu-pē kòan-sì ah.

‘Lí ài tńg--lâi ő͘h.’

‘Hó lah, nā bô hó-bīn sio-khòaⁿ m̄-thang kòai góa ő͘.’ Ta̍h 1 ê ōe-thâu, án-ni khah chū-chāi.

‘Bōe lah, bōe lah’ Chì-liông ê lāu-pē khut-sè pàng chin nńg, sim-lāi siūⁿ-kóng hoaⁿ-hí tāi mah.

‘Ji̍t-chí só͘-chāi lóng koat ah m̄?’

‘Lán ê ji̍t, 22 koh tú-hó lé-pài, Tōa-thian-liông.’ In A-pa hoaⁿ-hí tī bīn-lih.

‘Lín ka-kī khì bô-êng heh, góa tio̍h siōng-pān.’

‘Lóng chha-put-to ah, Lí bô hóan-tùi, gún chin hoaⁿ-hí.’ In A-pa án-ni kóng, liáu sái 1 ê ba̍k-bóe hō͘ in A-î.

M̄-kú, tùi in A-î, chit kái Chì-liông ùi-ùi. Chit pái tńg--lâi, i iā-sī chin hó khóan-thāi i. Tú-á, Chì-liông sió-khóa siam khòaⁿ i ê sî-chūn, hoat-hiān A-î ê thé-keh khak-si̍t ū sêng A-bú, te̍k-pia̍t sī heng-kham. Teh iu-sim 2 lâng kóng-ōe ê khì-hun hit-chūn, I 2 chhiú sio lia̍h ê chhiú-sè kah ba̍k-chiu koh-khak sêng. Sī-kóng 16 tang a. A-bú ê bīn-iông tī kì-tî lāi-té lú-lâi-lú bū, ka-kī lú-lâi-lú bô-hoat-tō͘ siūⁿ chheng-chhó A-bú ê phīⁿ-ba̍k-chhiù. Tāi-khài hit ê ìn-sióng ū thàu-lām tio̍h A-î iā-kú-káⁿ. Chì-liông kêng-si̍t bô pá-ak. Teh chit-khóan kì-e̍k ui-phòa àu-tah ê kòe-thêng lih, I iā bông-bông biáu-biáu bô chheng-chhó.

‘Chì-liông, to-siā--lí.’ A-î khin-siaⁿ-sòe-soeh.

Chì-liông kā khòaⁿ, beh ìn siaⁿ.

‘A..’ soah hiám-hiám hoah A-bú. Chit-sî i ê thâu-khak tiuh 1 ē, hō͘ hôe-ho̍k. ‘A-î. Bōe lah.’ A-î bî-bî-á chhiò. Chit ê chhiò-sîn chiàⁿ-chiàⁿ sī bāng-lih ê A-bú. Chì-liông àm-kiaⁿ, nôa-thâu koh-ū ki-tha tāi-chì beh kín chhut-khì pān sūn-sòa cháu, bô beh koh tńg-lâi chia̍h àm-tńg ah. In pâ kap A-î chiok m̄-kam, iā tio̍h pàng-chhiú.

 

Chì-liông 3 kang kòe koh tńg--lâi kàu lán chit chng.

I kū-nî khai-sí ka-kī 1 lâng soeh tī khah iáp-thiáp ê Tōa-kau-á piⁿ khiā, chhù thâu-chêng 1 phiàn Hân-kok chháu-á po͘ bōe bái. Siang chhiú kap chhù-āu lóng sī iū-á châng. M7-kú li-li-lak-lak, chhiū-kha chháu-á iā hoat chin ām-bō͘. Bô-lâng teh kò͘ ê khóan. Chiah khah sio̍k, I siūⁿ kóng, hûiⁿ-ti̍t ā bô-boeh chò seng-lí, koh kiam chiām-sî ku niâ. Sǹg kià leh tio̍h bô kài iàu-kiû siáⁿ. Kan-ta kā chhù-chú iàu-kiû kóng beh chèng kóa kùi-hoe kah hâm-chhiàu kám ē-sái. A-bú siōng kah-ì ê. Chit ji̍t tú hó ū êng, tio̍h khì sûn chai-á. Bóe-á bóe 5 6 châng, bú 1 e-po͘ kú. Sóe sin-khu liáu chiah ka-kī 1 lâng khì A-Êng Gû-bah-thng chiah àm.

‘Bô kàu-tiⁿ, bōe ha̍h.’ I sim-lāi àm koat. ‘Āu-pái bōe koh lâi ah.’

 

Liáu-āu I tio̍h koh ta̍k-ji̍t chèng-siông lōan-cheng-á kiò cheng-sîn, chiàu-siông khì oat-kak Bí-á-bí chia̍h chá-tǹg, liáu khì pān-kong-sek siōng-pan. Hā-pan tio̍h hùi kóa sim-sîn chiàu-kò͘ hiah-ê chhiū-chai-á. Khui-hoe tio̍h tán kah hoan-tńg-nî ê poeh--goe̍h. Hâm-chhiàu ū 1 châng sin piàn-chéng, hoe-hio̍h 1 bīn âng-kì-kì. I iā chin hoaⁿ-hí.

Bô koh pak-tó͘ thiàⁿ làu-sái. Kap tông-sū lú-lâi-lú ē ha̍h. Khang-khòe iā lú-chò-ú kah-chhiú. Koh-khah tiau-bân ê lâng-kheh i iā ū hoat-tō͘ khin-báng-báng kā se̍h--kòe. A-Tiong chin kā o-ló. Iā 2 lâng put-sî pàng-phōaⁿ kang, iā ē-tàng pàng-phōaⁿ “muo-yû”, koh tiāⁿ sio-chio Bah-ôan Só--á ê o͘-pe̍h-chhiat tàⁿ chia̍h chiú. A-Tiong ū kóng-khí, ‘Hit-kang ah, tio̍h-sī lí pak-tó͘ thiàⁿ làu-sái hit-kang ah’.

‘Cho͘-tiúⁿ in bó͘ chhut chhia-hō lah.’ Chit ê A-Tiong chhùi sió-khóa poe-poe.

‘Ah ū giâm-tiōng bo?’ Chì-liông siūⁿ-kóng kám tio̍h khì thàm--1-ē.

‘Bô lah, I ka-kī sái khì cheng lō͘-piⁿ ê âng-bûn-thô͘-kak lah.’

‘Ná ē án-ni?’

‘Ā chai. I ê kà-chiàu kun-pún m̄-sī ka-kī khó ê.’

‘Ah m̄-sī ka-kī khó ê? Kám pa̍t-lâng thè I khó ê o͘h?’

‘Bián pa̍t-lâng lah’

‘E̋~  ah bô án-chóaⁿ kóng m̄-sī ka-kī khó ê? Siūⁿ bô’

‘A̋, mài kóng che lah. Lim chiú lim chiú.’ Koh 1 siaⁿ, siūⁿ beh siám chit ê ōe-tê.

‘Heh, Lí m̄-tio̍h kóng hō͘ bat. A-Tiong hiaⁿ.’ Chì-liông tòe lim chiah koh kóng.

‘Lí beh chai?’ A-Tiong thâu lia̍h oai khòaⁿ Chì-liông án-ní mn̄g. Koh thâu-chêng āu-piah siòng-siòng leh chiah kóng.

‘He m̄-chiah kán-tan. Kam-lí-chām lán ka-kī khui ê. Lí siūⁿ.’

‘M̄-kú khó ká-chiàu ū pit-chhì koh ū khó-koaⁿ lioh.’

‘Aih, pit-chhì, Lí bōe-hiáu seng sa 1 tiuⁿ tńg--khì siá-siá leh. Chiah sa--tńg-lâi o͘h. Ah khó-koaⁿ mā lán ê lâng ah.’

‘M̄-kú lō͘-khó m̄-sī ū liang-cheng-á ?’

‘Aih-ioh, Lí bōe-hiáu kā kìm-tiāu sioh! Gōng-tai! Bô-chhái lí chheh tha̍k kah hiah chōe ê chōe.’

Chì-liông thâu 1 piàn thiaⁿ--tio̍h che, gōng ū--hiah-kú-ah. Chiah koh kóng.

‘Iáu-koh ū pa̍t lâng khó neh!’

‘Lóng hō͘ in kòe m̄-tio̍h hó ah. Haih. Lí m̄-tio̍h khah ē-hiáu piàn-khiàu leh.’

‘Ho͘.ⁿh. Án-ni o͘ h. ’

 

Chì-liông thiaⁿ bêng-pe̍k liáu-āu tōa hoaⁿ-hí. Bo̍k-kòai chhia-lō͘ hiah-chōe lō͘-phiau khòaⁿ lóng bô ê kà-sú o͘h. ‘Koh, nā hō͘ kéng-chhat-á khui hoat-toaⁿ, lâi kàu lán chia, lán tiān-náu chhín-chhín-chhái-chhái khin-khin-sang-sang tio̍h kā chhú-lí tàn-sak ah, siàng ē chai.’ A-Tiong koh pó͘ 1 kù. ‘M̄-chiah kóng lán chia lóng ài pó-chhî “ti-tiáu”, M̄-thang hō͘ siaⁿ-mih lâng chù-ì tio̍h khah hó.’ Hûiⁿ-ti̍t sin-súi kò͘-tēng, gōa-lō͘ bóng báu, ke-kiám ū pó͘-só͘. Kín 1 tang, bān tang-pòaⁿ. Benz, BWM sûi-chāi lí sóan, iah-sī Lexus. Chiah soah sio-sî. Chì-liông kō͘ pō͘-lián tng--khì.

 

Chì-liông ka-kī siūⁿ, ka-kī í-keng 3 tang ah. Kàu taⁿ chiah chai-iáⁿ chia-ê phiat-pō͘. ‘Káⁿ sī ka-kī siuⁿ hān-bān?’ Lō͘-piⁿ àm-sàm ê só͘-chāi hiông-hiông chông 3 chiah káu-á ok-khiak-khiak cháu lâi kā i pūi. I m̄-káⁿ khí kha cháu, chū-án-ni kha-pō͘ pàng bān kah in sio-siòng, koh chhut tōa-siaⁿ kā in kóaⁿ. M̄-kú, in ná m̄-kiaⁿ 1 chiah óa--lâi koh thòe--khì, ōaⁿ hit chiah óa--lâi koh thòe--khì. 1 chiah tò-pêng āu-kha tn̄g--khì hàiⁿ-leh hàiⁿ-leh siōng ok, m̄-chai chhia kauh--tio̍h iah-sī hông kòng--tn̄g-ê. Chhōa thâu hit chiah ba̍k-chiu ham-ham, ba̍k-sái-ko kian-ta koh lâu o͘-chhim o͘-chhim, chhùi-khí-siûⁿ ná tin siōng khióng-pò͘. I soah siūⁿ-khì m̄-kú chhiú-thâu khang-khang, soah sim-koaⁿ tám-tám, kan-ta sim-lāi àm-àm-á kā chhoh, kán. Gôan-lâi hia ū 1 kha phun-tháng, in pún-chiâⁿ teh hia ba̍h-chia̍h. Chì-liông siàm khì tùi-bīn phiah khui. In tio̍h bô koh jiok--lâi ah. Chiah hoat-hiān i tòa hia khak-si̍t phian-phiah, liân tiān-pò-thiāu lóng bô khan tiān-hóe. I ka-kī sim-koaⁿ lāi leh mn̄g.

‘Chìn-chêng ná lóng bô chù-ì--tio̍h?’

 

Kàu chhù tiān-sī kāng-khóan teh pò hit ê hông piak-khang ê tōa-koaⁿ. I se̍h ji̍p-khì e̍k-keng-á sóe un-su. Ná teh gī-siūⁿ i lâi teh chit ūi, che sī lâng-lâng him-sōan ê thih pn̄g-óaⁿ. Cheng-chha hong-siaⁿ cha-bó͘ ê tāi-chì bô-iáⁿ.I iā ta̍uh-ta̍uh-á lú-lâi-lú ē-tàng liáu-kái thé-hōe tông-sū in he bô piáu-chêng ê piáu-chêng. Chia it-chhè ê ki-koan piàn-khiàu, I mā kín-kín-á tio̍h o̍h ē thang khin-sang liú-la̍k kah hó-sè hó-sè. M̄-kú, thâu-thiàⁿ ê chèng-thâu soah tài tiâu leh.

 

Niau-á-phō͘, kú-kú-á ta̍k-ê ē koh sio-chio chò-hóe khì. Pō͘-pîn, hit kúi châng kùi-hoe kap hâm-chhiàu lóng chiâⁿ chù-sim teh kò͘. Bô hō͘ in piⁿ-á hoat cha̍p-chháu. Chiàu hoe-kî ū khui kúi pái kòe. Lûn-liû phang. I ū hoat-hiān hâm-chhiàu ji̍t-sî phang, kùi-hoe tio̍h àm-sî khah phang.

 

Ū 1 ji̍t, ji̍t-àm ah, iā-sī áu-ut-joa̍h bô hong-si- á ań-ni hip-hip. Chì-liông beh tńg--khì, bô tiuⁿ-tî koh kiâⁿ óa hit kha phun-tháng, bô khòaⁿ-tio̍h hit-chiáh chhùi-khí-siûⁿ chha̍p-chha̍p-tin ê káu-á. Soah khòaⁿ tio̍h 1 chiah o͘ --ê tng-teh phah 1 chiah n̂g--ê. 2 chiah kau--tiâu leh. I 1 sî khí-mo͘ ho̍k-cha̍p, bōe-sóng, bô tāng siaⁿ-soeh khí kha tùi hit-chiah o͘--ê pak-tó͘-piⁿ kā that--lo̍h-khì. O͘-káu kaiⁿ-kaiⁿ kiò khí-kha lōng, n̂g--ê hō͘ i thoa leh ná kaiⁿ iā liâm-mi ná tò-thâu cháu, liâm-mi ná oa̍t-thâu cháu. I khòaⁿ--tio̍h soah khí ài-chhiò, Koh thâu-bóe sûn khòaⁿ bô-lâng khòaⁿ-kìⁿ. Soah tī hia koan-sióng ū--hiah-kú-ah. Liáu ta̍uh-ta̍uh-á kho͘ si-á pō͘-lián tńg--khì.

Chit chūn kùi-hoe bî-bî-á phang, jî-chhiáⁿ hâm-chhiàu bī iah-bōe sòaⁿ. I phīⁿ--tio̍h soah péng-pak péng-pak. Ji̍p-mn̂g thang-á-mn̂g lóng kuiⁿ-kuiⁿ--khí-lâi, àm-chīⁿ koat-tēng beh lóng khau sak, ōaⁿ lâi chai soaⁿ-tê-hoe.

M̄-kú, i keh 2 kang pài-la̍t khì chá-chhī sûn. Bô khòaⁿ--tio̍h ū soaⁿ-tê-hoe chai. I tio̍h bô kā tín-tāng. Sī-kóng I bô tì-kak cha̍p-chháu soah hoat--chhut-lâi. I sim-chiâⁿ hē tī-teh gián-kiù soaⁿ-tê-hoe ū siáⁿ-mih phín-lūi ah tio̍h án-chóaⁿ kò͘. Chiām-chiām kùi-hoe, hâm-chhiàu, cha̍p-chháu lóng chin ōng. M̄-koh, chin-kín Chì-liông tio̍h kòan-sì ah. I ê seng-oa̍h lú-lâi-lú ún-tēng iā lú-lâi-lú tan-sûn. I tiāⁿ-tiāⁿ sim-lāi àm-liām, ‘Án-ni tio̍h hó ah.’

Kan-ta he thâu-thiàⁿ soah put-sî giâ, lóng bōe tn̄g-kin. Koh-ke 1 hāng, I ê m̄-chai thang-sî án-chóaⁿ khai-sí, hīⁿ-khang put-sî ki-ki-kiò.

Chì-liông ê lāu-pē tú-tio̍h-ah tio̍h khà tiān-ōe kiò I tio̍h tńg-khì, iah-sī kiò I tio̍h chhōe tùi-siòng. ‘ heⁿh’ ‘haⁿh’, I lóng án-ni ìn kah bô-ì bô-ì.

Siá hàn siá lô ?

Lán siūⁿ-kóng chīn-liōng siá LMJ lâi chhui-sak Tâi-gí chiah khah ū hāu.
m̄-kú, chiok chōe chòe lāu-su iah m̄-sī ê Tâi-gí sian, lóng kóng án-ni bô iú-siān, in khah khòaⁿ bô,
kiat-kio̍k  tio̍h kái ēng hàn-jī leh siá Tâi-gí. (Lán khah tha̍k bô ê Tâi-gí bûn).

Che kám bōe hām-ji̍p kah "chit-ám gín-á thiaⁿ bô Tâi-gí, só͘-í lán tio̍h iōng Kok-gí ná kā in su̍t. " ê siūⁿ-hoat sio-kāng ê Myth(bê-su) leh?

Góa chai-iáⁿ koh ū 1 chióng koh-khah giâm-tiōng ê kóng: Lín chhui-sak Tâi-gí, siá he LMJ lâng tha̍k bô, lâng tio̍h ē khí ià-lán, khí ok-lān, bô ài o̍h ah. Sî-kàu Tâi-gí tio̍h seng sí ah. Tio̍h bián leh ho̍k-chín ah.

Lán án-ni siūⁿ, Nā sī án-ni, tek-khak Tâi-gí sí hó; In-ūi Tâi-gí lâng bô hoat-tō͘ o̍h sin mi̍h-kiāⁿ. Chin-chiàⁿ nā lóng bô LMJ, chhun hiah ê hàn-jī Tâi-gí-bûn. Góa m̄-chai lán ê āu-pòe beh án-chóaⁿ tha̍k hiah ê bōe-hiáu ê HÀN-BÛN leh.
Khò Hàn-bûn beh ho̍k-heng Tâi-gí, kám ū sêng-kong ê lē ? Le̍k-sú tn̂g-ló-ló, m̄-pat khòaⁿ kòe Hàn-jī ē-tàng pó-chûn iah-sī ka-kiông hui Hàn ê bûn-hòa ....

Kám bián chhim-su leh? Nā kan-ta beh khioh khah chá ū kó͘-chá bī ê Tâi-gí, LMJ kám m̄-sī ke chin-kín koh ke chin lī-piān. Koh tio̍h tńg 1 oat oat khì Hàn-jī chiah koh o̍at tńg lâi Tâi-gí ?

Tek-khak lán ū 1 chióng bô tháu-kái ê kat

Siūⁿ-hoat ì-liām, sio-óa ê lâng, ū-sî iā ē ū bó͘-mi̍h chha-pia̍t. chit-khóan chha-pia̍t nā bô chin-kiông ê kiōng-sek, tian-tò ē piàn-chò ho͘-siong bô hoat-tō͘ jím-siū ê khí-hóe-tiám.
Lán lia̍h-chún hó-ì beh ka̋ng thê-chhíⁿ. Iā lia̍h-chún lâng ē liáu-kái lán ê hó-ì. Sêng-si̍t bô-iáⁿ.
To-sò͘-lâng, ē in-ūi miâ-siaⁿ, tē-ūi, kak-sek kái-piàn i ê thāi-tò͘ kah  kiâⁿ-pàng. Lán nā kah i ngī tu, khióng-kia̋ⁿ ē khì siong tio̍h in ê chêng-kám.

Lán tio̍h-sī lóng bô ka̋ng chun-chhûn chit-khóan chêng-kám, put-sî tit-sit lâng, koh m̄-chai. Lán koh tian-tò leh siūⁿ-khì lâng m̄-thiaⁿ lán ê hó-ì, lán iā chêng-kám tio̍h siong.

Liáu-āu, siūⁿ-khì, siūⁿ-khì liáu-āu, koh kóng khah bô hó-thiaⁿ ê ōe chhut-lâi, hō͘-siong lú bōe tàng iông-ún tùi-hong. Án-ní lán ê sim-chiâⁿ pìⁿ-kah chin bái, koh lú siūⁿ-khì, koh lú tio̍h siong.
Bóe--á, tio̍h kha-chhiú chaiû nńg, sit-chì, òan-thiⁿ òan-tē.....
Ài chai-iáⁿ, lâng bô gī-bū chun-chiông lán ê ōe-gí, sui-bóng láng bô tiōng-sī miâ-siaⁿ, tē-ūi, lī-ek; m̄-kú, lán tio̍h chun-chhûn hiah-ê ē tiōng-sī ê lâng.