Siá hàn siá lô ?

Lán siūⁿ-kóng chīn-liōng siá LMJ lâi chhui-sak Tâi-gí chiah khah ū hāu.
m̄-kú, chiok chōe chòe lāu-su iah m̄-sī ê Tâi-gí sian, lóng kóng án-ni bô iú-siān, in khah khòaⁿ bô,
kiat-kio̍k  tio̍h kái ēng hàn-jī leh siá Tâi-gí. (Lán khah tha̍k bô ê Tâi-gí bûn).

Che kám bōe hām-ji̍p kah "chit-ám gín-á thiaⁿ bô Tâi-gí, só͘-í lán tio̍h iōng Kok-gí ná kā in su̍t. " ê siūⁿ-hoat sio-kāng ê Myth(bê-su) leh?

Góa chai-iáⁿ koh ū 1 chióng koh-khah giâm-tiōng ê kóng: Lín chhui-sak Tâi-gí, siá he LMJ lâng tha̍k bô, lâng tio̍h ē khí ià-lán, khí ok-lān, bô ài o̍h ah. Sî-kàu Tâi-gí tio̍h seng sí ah. Tio̍h bián leh ho̍k-chín ah.

Lán án-ni siūⁿ, Nā sī án-ni, tek-khak Tâi-gí sí hó; In-ūi Tâi-gí lâng bô hoat-tō͘ o̍h sin mi̍h-kiāⁿ. Chin-chiàⁿ nā lóng bô LMJ, chhun hiah ê hàn-jī Tâi-gí-bûn. Góa m̄-chai lán ê āu-pòe beh án-chóaⁿ tha̍k hiah ê bōe-hiáu ê HÀN-BÛN leh.
Khò Hàn-bûn beh ho̍k-heng Tâi-gí, kám ū sêng-kong ê lē ? Le̍k-sú tn̂g-ló-ló, m̄-pat khòaⁿ kòe Hàn-jī ē-tàng pó-chûn iah-sī ka-kiông hui Hàn ê bûn-hòa ....

Kám bián chhim-su leh? Nā kan-ta beh khioh khah chá ū kó͘-chá bī ê Tâi-gí, LMJ kám m̄-sī ke chin-kín koh ke chin lī-piān. Koh tio̍h tńg 1 oat oat khì Hàn-jī chiah koh o̍at tńg lâi Tâi-gí ?

Tek-khak lán ū 1 chióng bô tháu-kái ê kat

Siūⁿ-hoat ì-liām, sio-óa ê lâng, ū-sî iā ē ū bó͘-mi̍h chha-pia̍t. chit-khóan chha-pia̍t nā bô chin-kiông ê kiōng-sek, tian-tò ē piàn-chò ho͘-siong bô hoat-tō͘ jím-siū ê khí-hóe-tiám.
Lán lia̍h-chún hó-ì beh ka̋ng thê-chhíⁿ. Iā lia̍h-chún lâng ē liáu-kái lán ê hó-ì. Sêng-si̍t bô-iáⁿ.
To-sò͘-lâng, ē in-ūi miâ-siaⁿ, tē-ūi, kak-sek kái-piàn i ê thāi-tò͘ kah  kiâⁿ-pàng. Lán nā kah i ngī tu, khióng-kia̋ⁿ ē khì siong tio̍h in ê chêng-kám.

Lán tio̍h-sī lóng bô ka̋ng chun-chhûn chit-khóan chêng-kám, put-sî tit-sit lâng, koh m̄-chai. Lán koh tian-tò leh siūⁿ-khì lâng m̄-thiaⁿ lán ê hó-ì, lán iā chêng-kám tio̍h siong.

Liáu-āu, siūⁿ-khì, siūⁿ-khì liáu-āu, koh kóng khah bô hó-thiaⁿ ê ōe chhut-lâi, hō͘-siong lú bōe tàng iông-ún tùi-hong. Án-ní lán ê sim-chiâⁿ pìⁿ-kah chin bái, koh lú siūⁿ-khì, koh lú tio̍h siong.
Bóe--á, tio̍h kha-chhiú chaiû nńg, sit-chì, òan-thiⁿ òan-tē.....
Ài chai-iáⁿ, lâng bô gī-bū chun-chiông lán ê ōe-gí, sui-bóng láng bô tiōng-sī miâ-siaⁿ, tē-ūi, lī-ek; m̄-kú, lán tio̍h chun-chhûn hiah-ê ē tiōng-sī ê lâng.

Tâi-gí jī-bó ho͘-im kiàn-gī àn

In-ūi Khó͘ Pōe-bín tek-pia̍t thê-àn.
Lán chai-iáⁿ sè-kài ta̍k kok in lóng ū ka-kī ê jī-bó ho͘-im
Lán Tâi-gí LMJ, it-ti̍t lóng chioh Eng-gí, án-ni m̄-nā phái-kà, koh tiāⁿ-tiāⁿ ài koh ke liáu-kang kái-soeh.
Só͘-ī, lán chin chàn-tông, Góa kiàn-gī án-ni siat.

a  a-lih   aⁿ   aⁿ-aⁿ
b  bo-a
ch che
chh chhi
e  e-lah     eⁿ-eⁿ
g go-loh
h  ha-lah
i i-tah      iⁿ  iⁿ-iⁿ
j ji-lih
k ka
kh kho͘
l li
m ma
n ni
ng  nge
o o-ah       oⁿ  oⁿ-oⁿ
p pe
ph pha
s se
t  te
th thau
u u-luh      uⁿ    uⁿ-uⁿ
o͘  o͘-ko͘    o͘ⁿ     o͘ⁿ-o͘ⁿ

Tâi-oân ê bûn-ha̍k tī tah-loh?

Lán tha̍k kòe Russia, Francais, German, Austra, ... India, Japanese, American, Latin-America.... Sui-bóng lóng-sī hoan-e̍k kòe Tiong-bûn, lán iah-sī ē-thang tha̍k chhut ta̍k só͘-chāi bô-kāng ê khì-bī. Lán ìn-sióng khah chhim ê sī Tagol ê té-phiⁿ kah Jit-pún ê. Hân-kok kah tang-lâm-a ê lóng bô tha̍k--kòe, m̄-chai án-choáⁿ. Ah lán Tâi-oân ê, thoân-thóng kó͘ lāi-tóe, ì-bī lóng kah Tiong-kok bô-hoat-tō͘ hun-pia̍t, iû-kî lóng ēng Tiong-bûn leh siá. It-ti̍t, kàu A-jîn Pha-hng ê kò͘-sū chiah ū khah bêng ê chha-pia̍t, 
----------------- Só͘-í beh siá khah ū Tâi-oân khì-bī ê mn̍gh-kiāⁿ A-jîn ê chheh tek-khak tio̍h gián-kiù, ha̍k-si̍p.

Góa siūⁿ, A-jîn kóng Tâi-oân lán ka-kī ê bûn-ha̍k tio̍h-sī chit ê ì-sù. M̄-bián koán in siáⁿ se-iûⁿ ê bûn-ha̍k lí-lūn án-choáⁿ khì lūn-káng. 

Khan-kiò Tô-siaⁿ hi-bî 牽叫濤聲稀微

Khó thang iu-jiân tō͘-oa̍h hit khóan só͘-chāi
Choh-sit, lōan-ài, kiat-hun, chi̍t-sì-lâng
Lí khan-kiò hiah ê lâng hām góa
Khiā-sǹg kóng hio̍h-á chū-jiân ē phô͘-tháⁿ chhiⁿ-hoe
Chhiⁿ-hoe thang siⁿ-thòaⁿ chōe-chōe ê chí
Hio̍h-á kan-ta súi-súi súi chi̍t-sì
Hiah ê lâng soah pìⁿ chè-si iah keng-ha̍k-sū
Ah lán soah iah khiā-teh mn̂g-gōa-kháu

Lán ū khòaⁿ-kìⁿ hit-ji̍t lâm-hng chhàn-lān ê ji̍t-thâu
Kap chhiⁿ-hoe mā lâi phô͘-tháⁿ
Hit tiong-kan ū tīⁿ-tīⁿ ê khó͘-poe
Chong-giâm chia̍h-chng ê chè-si-thâu 
In iā hō͘-siong teh khan-kiò 
Ûi-óa saⁿ-kap tī-teh sòe siaⁿ gī-lūn 
Lí ê kôan-tō͘ kap siōng lō͘-bóe hi-bî ê giân-gí
Tàu-tóe sī-teh kóng siáⁿ-mih mn̍gh
Kàu lō͘-bóe, heng-khám ê hoe pak sak, lóng teh sóe-chhiú 

Keng-ha̍k-sū se-chong kai ū-ha̍h in ê bí-ha̍k iā-kú-káⁿ
Hóan-khòng, bîn-cho̍k, kai-kip hŏai siá-chok
In kah phó͘-thong sî-chūn pîⁿ jīn-chin teh gī-lūn 
Lí m̄-chai o͘h, jîn-seng sex chiah-sī it-chhè
Chhiò-sîn kah thn̂g-jiō pîⁿ oh-kái 
Kap chit tiuⁿ siōng kāng-khóan lóng bô chùn-būn

Bóe--á, Lí ū kóng Saⁿ--goe̍h ê Má-chó͘ kap ûi-hām
Lín bat, iah-sī m̄-bat bô-chha ê Tōa-sî-tāi
Thài-chōe Chheng-chhun kah bah-thé lóng ko͘-che
Ū siaⁿ-soeh iah-sī bô siaⁿ-soeh siau-sit
Lí kiāu kah chhùi-kak choan-pho
Góa siūⁿ-khí lí-ê lăi-nih-khuh kah té-khò͘ chat-á
Kap lí siá ê nn̄g chióng kok-gú

Chi̍t khùn chok kú lán lâng lóng bô ōe

Lí hō͘ sûn lí ê chu-tû, he sī lí sim-lêng ê gôan-hiông
Kap lí hip-siōng chìn-chêng, Lí sa chi̍t pún
Iáu-bōe ìn ê, ná sīm…
Soah tu góa khòaⁿ, kóng in hia ū lâng mî-chiⁿ teh gián-kiù
Chheh-miâ ná sī siáⁿ-mih《XX新文學運動的展開》
Góa kóng góa kan-ta ū o̍h tē-jī chióng kok-gù

Tu hêng--lí, lí ba̍k-thâu soah kat--khiaih
Sûi tio̍h koh khui kóng《春之頌》kap《火鳥》

Mn̄g--lí, hőai thiah-kù-si tng sî-kiâⁿ
Kan-ta kóng he lóng chòe-choh ê Lān-chiáu
Lí chhut-phòa kho͘-á-lāi ê thian-thong
Lán iā m̄-bat, kan-ta chia̍h le̍k-tāu-thng soeh ló͘-la̍t, m̄-kú
Góa ū-teh siūⁿ, che si̍t-chāi kai lak tī kì-liām--lí ê chio̍h-pôaⁿ
Chhiūⁿ khá-bīn chhàn-lān ji̍t-thâu chiò--tio̍h hit tè
Ēng lán ka-kī ê ōe 
Kah nn̄g chióng kok-gú chhiūⁿ Rosetta stone
Thang chòe kan-chèng
Sī-kóng, sè-kan lō͘-bóe lí bô kap gún tī-teh
Kah iu-jiân tō͘-oa̍h ê ji̍t-chí sio-kâng

Chheng-chúi hoe pân

lán soaⁿ-téng lâng ài chhiùⁿ koa
Chit soaⁿ pôaⁿ kòe hit soaⁿ
Chió lâng khiā ê tōa chho͘-khiⁿ
Lín m̄-bat iā him-bō͘ ê só͘-chāi
Kòan-sì khòaⁿ o̍ah-lêng-lêng ām-khòa-khòa
hia ê hoe ah, chháu a, chhiū ah, liân khoe iā sī
Teh lâng chōe koh kāu khiàn-sńg ê to͘-chhī, chóng bōe
Si̍t-chāi bōe kòan-sì, hőng tòng-chò siā-hōe kho͘-á-goā 
Hit khoán khoàⁿ boē-koàn-sì ê lâng
Siám bōe-lī ê hiān-tāi bû-só͘ put-chì
Siau to̍k, siau sek, ka liāu ê chheng-chúi
Ji̍p tī hoe-pân iā kâng-khoán boē-tàng sek-èng
Iā phīⁿ bô chheng-phang
Lí sit-khùi iah-sī góa sit-lêng
Ak-chak chhò-hī bōe hioh ê siâⁿ-chhī
Ang-bûn-thô͘ piah iā bô-hoat-tō͘ keh-lī
Kan-ta chhàn-lān ê ji̍t-thâu tiām-tīⁿ
Lán thèng-hāu go̍eh-kng lâi-khì thiàu-bú

kiàn-siàu-chháu

Bōe-tàng liáu-kái, lín chèng-lâng ài siáⁿ hoe khah ha̍h,
Sī-kóng, lán tiāⁿ-tio̍h ē thêng-kha him-sióng
Chhut-thâu hiòng-chiūⁿ-thiⁿ ê ì-chì

Sui-bóng iù-chíⁿ, pi-bî
Bo̍h-tit òan-tò͘ pa̍t-lâng ām-khòa-khòa
Lán khut-sè ū ka-kī ê sek-chhái 


Lán giâ thâu khòaⁿ, bo̍k-phiau teh hia
Chhàn-lān ê ji̍t-thâu kim-kim
Khòng-chhiⁿ ê thiⁿ-koà kha bô ū sin ê sū
Tàu-tí siâng thôan-káng ê
Kú-tn̂g koh chhim-biáu lán m̄-bat

Tio̍h àⁿ-thâu khòaⁿ ka-kī
Khiā-khí chia ta̍h ê só͘-chāi
Chì bî-sè ê lán ū thiàⁿ bô
Chhan-chhiūⁿ I thiàⁿ lán chì pi-bî chit iūⁿ

Tio̍h cháiⁿ-iáⁿ lí ia-ū chì-tōa ê hêng-siōng ?
Kap chhòng-chō sè-kan ê sim-lêng
Í-má-lōe-lī, góa kap lín tī-teh kàu sè-kan lō͘-bóe
amen