2010年10月22日 星期五

phòa-sim-ōe

Kàu taⁿ, Hok-tiân seng-thài bûn-ha̍k-chióng sǹg sī lán Tâi-gí bûn-ha̍k-chióng lāi-tóe siōng tōa chióng--ê, lán kóng án-nī, sī beh-kóng lâng in ê iōng-sim kài tāng, kài hó.

Kū-nî tē-it kài niâ, lán hit-chūn siūⁿ-kóng in sī-beh kó͘-bú ha̍k-seng gín-á tùi-tiōng seng-thài kap pún-thó͘--ê, lán tio̍h tī káng-khò ê sî tōa-la̍t kó͘-bú, ah lán ka-kī mài chham-ka. Khó-sioh, lán chia ha̍k-seng gín-á bô thiaⁿ kóng beh.

Bóe--á, koh hoat-seng ū tit-chióng-lâng kū-cho̍at niá chióng ê sū-kiāⁿ, gôan-in kóng-sī phêng-sím kiat-kò͘ khiàm chiu-chì. Lán siūⁿ-kóng chit ê chióng nā in-ūi án-ni lâi phah tn̄g thêng pān, si̍t-chāi tio̍h chin bô-chhái, lán Tâi-gí ê kó͘-lē kap hoat-piáu khong-kan thái m̄-sī tio̍h koh kiám 1 ê khì ah, só͘-í lán chū-án-ni ji̍p chàu-kha m̄-kiaⁿ ba̍k chhàu-chho khì kā chham-ka. Kin-nî tē-jī kài, lán tio̍h kín mî-mî-chiⁿ-chiⁿ siá chit phiⁿ tio̍h jī-chióng--ê chhut--lâi. Kiat-kó, lán khì kah chú-pān tan-ūi ê lâng chih-chiap, lán liáu-kái, in hia ê lâng khak-si̍t m̄-chin-pat Tâi-gí-bûn, m̄-nā lán Tâi-gí si in lóng mā chhiàⁿ gōa-kháu ê phêng-sím.

Chiah ê phêng-sím, in cháiⁿ-iūⁿ chhōe, chhōe siáⁿ lâng, chhōe kúi ê, lán lóng bô ì-kiàn. M̄-kú, Lāi-tóe àm khǹg 1 hāng, tio̍h-sī lán Tâi-gí lâng siuⁿ-kòe tiōng-sī Tâi-gí, kā Tâi-gí giâ kah pí bûn-ha̍k-sèng khah kôan. Tì-sú, hŏng kóng lán Tâi-gí bûn : Kan-taⁿ ū Tâi-gí bô bûn-ha̍k. Khak-si̍t, ē-hiáu kóng-ōe siá-jī, iah bōe-tàng sǹg bûn-ha̍k chhòng-chok-chiá. Chit tiâu lí kài pe̍h, m̄-kú hia ê tōa kàu-siū phìⁿ-siùⁿ lán Tâi-gí bûn bô bûn-ha̍k, sit-chāi sī chin bô lí-lō͘, iā in ka-kī péng phòa-phah khiàm-tiám hŏng khòaⁿ. Tē-it, in chin-chiàⁿ sī m̄-bat lán Tâi-gí, Tē-jī in mā m̄-bat Tâi-gí bûn, tha̍k bô Tâi-gí bûn-pún, in ka-kī thêng tī gí-giân chân-chhù, bô hoat-tō͘ chìn-seng kah bûn-ha̍k chân-chhù, tian-tó kiàn-siàu tńg siūⁿ-khì, ēng in ê siā-hōe tē-ūi lâi teh khau-sé keng-the lán ê Tâi-gí bûn-ha̍k. Chit-tiám iā sī lán thun bōe lo̍h-khì ê 1 kháu khùi, in iā m̄ tha̍k ah. Sī-kóng khì-sí giām bô siong, siūⁿ-siūⁿ-leh put-jû lán ka-kī seng kóaⁿ-kín lâi siá.

Chóng--sī lán kám ū châi-tiāu ? Mā sī tio̍h-ài ū sian-hêng-chiá kā lán khan-kà kiam phín-kàm. Lán siūⁿ-beh siá lán Tâi-gí, Tâi-oân, oan-nā ā sī sî-ūn, ā put-hēng, lán Tâi-oân kok-thó͘ kiâⁿ kah taⁿ, thian-chai nî-nî kāu, lâng ê sim lú lâi lú bōe pêng-an. Cheng-sîn seng-oa̍h khang-hi, jîn-bûn kì-tî sit-lo̍h khì-khiah, put-sî sì-kè ti̍t-ti̍t hoat-seng, ti̍t-ti̍t hō͘ lán thò͘ tōa-khùi, kiông-beh sit-la̍t. Lán the̍h chit ê chióng, m̄-sī kài lo̍k-thiòng hoaⁿ-hí, in-ūi lán sī ui lán ka-kī ê thiàⁿ-khang ai hŏng thiaⁿ tit--lâi-ê. M̄-kú, chóng--sǹg, tùi lán kò-jîn lâi kóng, ū hŏng khòaⁿ-ē-khí ê siá ê lêng-le̍k ah.

Chit-má, lán ū 1 chióng hiông-hiông tńg tōa-lâng ê kiaⁿ-gî. Lán khai-sí hòan-sióng lán kóng ê ōe khah ū lâng beh thiaⁿ. Lán mā hòan-sióng ū chin chōe lâng tha̍k ū lán ê Tâi-gí-bûn, ē-hiáu him-sióng bûn-ha̍k, si, lán ā ǹg-bāng lú lâi lú chōe lâng lâi siá khah hó ê Tâi-gí bûn-ha̍k. Siōng-bóe, lán iah-sī tio̍h kám-liām Hok-tiân bûn-kàu ki-kim-hōe taⁿ khí án-ni ê tāng-tàⁿ. Chit-tiâu léng-chhìn-chhìn ê lō͘, kám bô lán ka-kī lâi saⁿ oá saⁿ ù-sio?

Lán mā tōa sim-koaⁿ sim-gōan lán Tâi-oân ê hó-gia̍h-lâng, pù-ū ê lâng, thang kó͘-bú chèng-lâng ke tha̍k chheh, hō͘ lán Tâi-oân ē-tāng sán-seng khah-chōe khah chū-iû ê choan-gia̍p bûn-ha̍k chok-ka. Che sī lán Tâi-oân ê hok-khì, ā sī sè-kài jîn-lūi ê hok-khì.

2010年10月21日 星期四

Hō͘ bô-kàu tōa (刊tī 2010/12 台文Bong報171)

Thàu-chá iah chhìn-chhìn ê sî
Lán chhù-piⁿ tio̍h khai-sí cháu-chông
Ā bô kóng án--choáⁿ
Chhia-lō͘ khah hn̄g hia mā sī
o͘-tó-bái kap o͘-tó-bái chhá-chhùi
bô-êng chhih-chhah
Ke-kiám kúi-chiah-á kiau-á khah hûiⁿ-pà
Ta̍k-lâng bīn-chhiuⁿ lóng hoáⁿ-hoáⁿ
Bô ōe bô kù, ā bô sio-chioh-mn̄g
Kai thiⁿ-kng iah-bōe kng

keh-piah in káu-á-kiáⁿ kan-taⁿ ti̍t-ti̍t ai
Kiaⁿ bô-lâng thang chiàu-kò͘ sioh
Lí khoàⁿ iá-tē ê chiáu-á
Bô-hoân bô-ló khai-sí kiò koa
o͘-hûn gōa ê ji̍t-thâu hòng-siā
Jit-chhiu-á phah tī thang-á gōa
Kā hit-keng kē-biō-á phah kah o͘ hoán âng
Chit sî,chōe-hòe-lâng bīn-á sió-khóa âng-âng
chhiú giâ chheng-hiuⁿ 3 châng siam thiⁿ
se̍h-se̍h liām ê chhùi-khang tiām-chiⁿ
Bīn-phôe bán-chhoah

Soa-soa 1 chūn hō͘ lo̍h--lo̍h-lâi
Bōe-hù thang moa ê hō͘-moa iah kòa tī thih-thang-á
Chu-pau m̄-kiaⁿ
chhiàu-siông chhui kiâⁿ
In bú--á saⁿ-ki khan lâi am
Chit chái-khí koe-á-lō͘ sit kong-chhái
Hoáⁿ-hoáⁿ kah chang-hng sio-siâng
kan-taⁿ chhiⁿ-âng-teng bô sóa bô cháu
Ilāu-sîn-chāi-chāi khiā teh lō͘-thâu
Kim-kim chiàu-khoàⁿ
ji̍t-ji̍t koáⁿ-kông ê lō͘-toaⁿ
Ūi siáⁿ-mih

Hō͘ bô-kàu tōa
khoàⁿ bōe tio̍h kheng
Hō͘ bô-kàu tōa

2010年10月7日 星期四

《美麗的稻穗》

小時候電視出現神仙的配樂,後來知道那是歐系的美聲,而這首Puyuma的歌,總是從我心內最底層、最核心的所在搖動 幽幽哀而不傷的美麗聲音, 傳遞了整族人的光明希望。「美麗的稻穗」是陸森寶在1958年所創作的曲子,原是為了思念遠在前線當兵的族人們所作。
歌詞比較接近 陳建年唱的版本。《美麗的稻穗》
1. pasalaw bulay naniyam kalalomayam garem
hoiyan hoiyan naru hoiyan
adarepe mi adarepe mi emare'ani hoiyan
hoiyan hoiyan naruhoiyan hiyaohoiyan
patiyaga mi patiyaga mi kan bali etan i kimmong
2. pasalaw bulay naniyam kaongrayan garem
hoiyan hoiyan naru hoiyan
adarepe mi adarepe mi pnalidingyo hoiyan
hoiyan hoiyan naruhaiyan hiyaohoiyan
apaadere apaadere ku kan bali etan i kimmong
3.pasalaw bulay naniyam kadadoli nga garem
hoiyan hoiyan naru hoiyan
adarepe mi adarepe mi emarekawi yo hoiyan
hoiyan hoiyan naru hoiyan hiyaho hoiyan
asasangaan asasangaan dasaso dang poka i kimmong
(台語試譯)
1. lán今年豐收ah lán鄉里ê水稻 teh-beh 收割
願ēng goán豐收ê歌聲 報信 hō͘ tī 金馬前線 ê 親人
2. Ōng-lâi, tóe kui siuⁿ kià hō͘
3. lán鄉里造林 已經成大phiàn 樹林 是做船ê好材料
願 ēng來製成大船 接回lán tī金門ê兄弟

Iū-koh leh siá he ah

 Iū-koh leh siá he ah bô thâu bô bóe Khoài pō͘ oh kái--ê  In-iû lâng bat  kā i kiò-chòe si-jîn sim-koaⁿ tòe kha-chhng phû kah pòaⁿ-thiⁿ-tén...